Monolith Productions

Monolith Productions było studiem deweloperskim z siedzibą w amerykańskim Kirkland w stanie Waszyngton. Zespół funkcjonował od 1994 roku, a po dziesięciu latach od założenia trafił w ręce firmy Warner Bros., dla której tworzył kolejne produkcje. Tak było do lutego 2025 roku, kiedy to został on rozwiązany przez swą firmę-matkę.

Jako ciekawostkę należy dodać, że w latach 1997-1999 Monolith Productions zajmowało się również wydawaniem zarówno własnych produkcji, jak i tytułów opracowanych przez inne studia.

Historia Monolith Productions jako producenta gier

Skromne początki
Lata świetności silnika LithTech
Przejęcie przez Warner Bros.
Era Śródziemia
Wonder Woman i kres działalności studia

Historia studia Monolith Productions rozpoczyna się w październiku 1994 roku, kiedy to firma została założona przez Jasona Halla, Briana Goble'a, Garretta Price'a, Bryana Bouwmana oraz Toby'ego Gladwella. Za siedzibę obrano Kirkland w stanie Waszyngton.

Skromne początki

Zespół zadebiutował na rynku po niemal trzech latach, za sprawą Blood – strzelaniny FPP wydanej przez firmę GT Interactive. W tym samym roku do sprzedaży trafiło pierwsze oficjalne rozszerzenie do tej gry, zatytułowane Blood Plasma Pak. Kolejny rozdział w dziejach firmy otworzył rok 1998, nawet pomimo tego, że premiera Get Medieval, czyli zręcznościowej gry akcji osadzonej w realiach fantasy, nie zwiastowała wielkiego przełomu. Takowy nadszedł wraz z debiutem Shogo: Mobile Armor Division – pierwszego tytułu opartego na stworzonej przez studio technologii LithTech. Co ciekawe, w kolejnych latach silnik miał być udostępniany również innym deweloperom (korzystała z niego choćby gra Might and Magic IX czy niektóre tytuły produkowane przez polskie City Interactive – obecnie funkcjonujące pod nazwą CI Games), a także stanowić podstawę dla wszystkich tworzonych przez studio produkcji. Z tego też względu pod koniec lat dziewięćdziesiątych zespół podzielił się na dwa odłamy. Podczas gdy trzon Monolith miał się zajmować produkcją gier wideo, zadaniem firmy LithTech było tworzenie zaawansowanych silników graficznych.

Lata świetności silnika LithTech

W 1998 roku zadebiutowała kontynuacja Blood o podtytule The Chosen. Rok 1999 natomiast przyniósł premierę tylko jednego dzieła Monolith Productions – Gruntz było oryginalną strategią wzbogaconą elementami gry akcji oraz gry logicznej. O wiele bardziej interesujący dla deweloperów był początek nowego milenium – Sanity: Aiken's Artifact to twórcze rozwinięcie pomysłów zapoczątkowanych w takich grach, jak choćby Diablo czy Nox, o idee zaczerpnięte z gier karcianych. Niedługo później do sklepów trafiło The Operative: No One Lives Forever, czyli pierwsza odsłona kultowej serii strzelanin FPP, w której gracze kierowali losami Cate Archer – kobiecej wersji Jamesa Bonda.

Pomimo że wydane w 2001 roku Tex's Atomic's Big Bot Battles nie odbiło się szerokim echem w branży gier wideo, sztuka ta udała się kolejnemu dziełu studia – Aliens vs Predator 2 wspominane jest przez graczy jako przykład doskonałego połączenia elementów FPS-a i horroru z prawdziwego zdarzenia. Oprócz kampanii fabularnej, tytuł oferował rozbudowany wariant rozgrywki wieloosobowej, a światową sławę zdobył dzięki możliwości wcielenia się zarówno w jednego z marines, jak i w tytułowych Predatora i Obcego. Rozgrywka każdym z protagonistów wiązała się z wykorzystaniem odmiennych mechanik i stanowiła unikatowe doświadczenie.

Rok 2002 to przede wszystkim premiera No One Lives Forever 2: A Spy in H.A.R.M.'s Way, czyli kontynuacji legendarnej strzelaniny FPP. Tym razem produkcja została oparta na nowej wersji silnika LithTech (Jupiter), dzięki czemu trójwymiarowa oprawa graficzna prezentowała się lepiej, niż kiedykolwiek. W roku 2003 natomiast studio opracowało dwa tytuły. Pierwszym był ciepło przyjęty Tron 2.0 osadzony w unikalnym uniwersum science fiction, stworzonym na potrzeby filmu TRON. Drugi to Contract J.A.C.K., czyli prequel drugiej części przygód agentki Cate Archer, w którym gracze wcielali się w złoczyńcę – Johna Jacka.

Przejęcie przez Warner Bros.

Przełom w działalności studia przyniósł natomiast rok 2004, kiedy to trafiło ono pod skrzydła firmy Warner Bros. Ostatnim owocem ich pracy pod starą banderą było The Matrix Online – gra MMORPG osadzona po wydarzeniach zaprezentowanych w filmowej trylogii, w której gracze brali udział w wojnie pomiędzy ludźmi i maszynami. Produkcja działała przez cztery lata; w 2009 roku jej serwery został zamknięte. Rok 2005 przyniósł także debiut F.E.A.R.: First Encounter Assault Recon, czyli kultowej hybrydy horroru i strzelaniny FPP, która zadebiutowała na komputerach osobistych, a z czasem trafiła również na konsole PlayStation 3 oraz Xbox 360. Pierwszy F.E.A.R. nie był jednak ostatnią próbą zmierzenia się przez Monolith Productions z tematyką horroru – w 2005 roku na sklepowych półkach wylądowało ciepło przyjęte Condemned: Criminal Origins, z kolei rok 2006 przyniósł premierę F.E.A.R. Combat – trybu multiplayer z F.E.A.R., który udostępniono graczom całkowicie za darmo.

W 2008 i 2009 roku zespół postanowił trzymać się mrocznej konwencji – owocem tej decyzji były premiery Condemned 2: Bloodshot, które nie doczekało się równie ciepłego przyjęcia jak pierwsza odsłona cyklu, a także bezpośredniej kontynuacji F.E.A.R. o podtytule Project Origin. Przez kolejne trzy lata do sprzedaży nie trafiła żadna gra stworzona przez Monolith. Sytuacja zmieniła się dopiero w 2012 roku, wraz z premierą Gotham City Impostors – jeszcze jednego FPS-a w dorobku zespołu. Tym razem ekipa pozwoliła graczom wcielić się w przebierańców podszywających się pod Batmana i rozmaitych złoczyńców. Był to też pierwszy zwiastun nowego kierunku, w jakim miał podążać zespół w kolejnych latach. Od tej pory bowiem twórcy mieli zrezygnować z osadzania akcji w tworzonych przez siebie światach na rzecz znanego i lubianego uniwersum. Mowa o Śródziemiu wykreowanym przez J.R.R. Tolkiena, między innymi na potrzeby trylogii Władcy Pierścieni.

Era Śródziemia

W ten oto sposób w 2012 roku zadebiutowało Guardians of Middle-Earth, czyli gra typu MOBA, powiązana z filmem Hobbit: Niezwykła Podróż. Kolejnym, znacznie ważniejszym wydarzeniem, była premiera produkcji Śródziemie: Cień Mordoru, czyli przygodowej gry akcji z otwartym światem, w której gracze mieli okazję wziąć udział w pobocznej przygodzie, nieopisanej przez legendarnego autora. Na tle konkurencji tytuł wyróżniał się za sprawą unikalnego systemu Nemezis, który odpowiadał za proceduralnie generowanych przeciwników obdarzonych własną osobowością, wyglądem oraz mocnymi i słabymi stronami.

W marcu 2017 roku zapowiedziano bezpośrednią kontynuację tej produkcji – Śródziemie: Cień wojny rozwija idee zapoczątkowane w pierwowzorze, pozwalając graczom na poprowadzenie do boju całej armii podległych im orków i podbój twierdz należących do popleczników Saurona – odwiecznego wroga ludzi, elfów i krasnoludów.

Cień wojny trafił na komputery osobiste, PlayStation 4 oraz Xboksa One w październiku 2017 roku i choć początkowo był krytykowany za obecność mikropłatności oraz wymuszanie na graczach grindu, to jednak z czasem jego autorzy pochylili się nad balansem rozgrywki, co znacząco poprawiło jego odbiór. Ponadto w 2018 roku Cień wojny doczekał się dwóch dodatków, czyli Ostrza Galadrieli (luty 2018) i Pustkowi Mordoru (maj 2018).

Wonder Woman i kres działalności studia

Pomimo że marka Śródziemie pozostawała silna, w 2021 roku okazało się, że następnym dziełem Monolith Productions nie będzie kolejna produkcja spod tego szyldu, lecz gra Wonder Woman. Niemniej po raz kolejny usłyszeliśmy o niej dopiero w lutym 2025 roku. Wówczas to pojawiły się nieoficjalne doniesienia, zgodnie z którymi omawiane przedsięwzięcie miało pochłonąć ponad 100 milionów dolarów; na domiar złego na początku 2024 roku gra Wonder Woman miała zostać po cichu zresetowana.

Niedługo później okazało się, że najwyraźniej powyższe rewelacje były zgodne z prawdą, bowiem Warner Bros. podjęło decyzję o anulowaniu tego projektu i zamknięciu całego studia. Tym samym 25 lutego 2025 roku Monolith Productions zniknęło z branżowej mapy.