Seria gier Tomb Raider

Co zaś tyczy się wydawców Tomb Raidera – w latach 1996-2009 gry spod tego szyldu trafiały do sprzedaży nakładem firmy Eidos Interactive. W 2010 roku, po jej fuzji ze Square Enix, drugi z wymienionych podmiotów przejął jej obowiązki, natomiast w 2022 roku prawa do marki nabył koncern Embracer Group; w rezultacie wydaniem następnej dużej gry spod tego szyldu miało zająć się Amazon Games.

Cykl zadebiutował w 1996 roku grą Tomb Raider. Produkcja wytyczyła ścieżkę, którą seria podążała aż do 2006 roku, kiedy to studio Crystal Dynamics oddało nam do dyspozycji Tomb Raidera: Legendę, stanowiącego niejako nowe otwarcie dla cyklu. W 2013 roku ten sam zespół dostarczył reboot zatytułowany po prostu Tomb Raider, otwierający nową trylogię. W 2022 roku dowiedzieliśmy się, że Crystal Dynamics i Amazon Games pracują nad trzynastą główną częścią serii. Nowa przygoda miała stanowić czwartą już wersję historii Lary Croft.

W międzyczasie seria doczekała się szeregu pobocznych reprezentantek. W 2010 roku zadebiutowała izometryczna gra Lara Croft and the Guardian of Light, w której ślady 4 lata później podążyła Lara Croft and the Temple of Osiris. W 2015 roku na urządzeniach mobilnych pojawił się endless runner pod tytułem Lara Croft: Relic Run, a także przygodowo-logiczna Lara Croft GO. Rok 2023 przyniósł premierę jeszcze jednej mobilnej pozycji – Tomb Raidera Reloaded – zaś w 2024 roku zadebiutowała kompilacja Tomb Raider I-III Remastered, zawierająca odświeżone wersje trzech pierwszych części serii. Niedługo później, bo w lutym 2025 roku, w jej ślady poszedł pakiet Tomb Raider IV-VI Remastered, zawierający odświeżone wydania kolejnych trzech gier spod omawianego szyldu.

Fabuła w grach z cyklu Tomb Raider

W zamyśle twórców główna bohaterka – Lara Croft – miała być żeńską wersją Indiany Jonesa. Projektanci na czele z Tobym Gardem zadbali o dobitne podkreślenie jej wizualnej atrakcyjności. Warto zaznaczyć, że reboot serii z 2013 roku nie ominął także tego aspektu, przez co od tamtej pory Lara cieszy się bardziej realistycznym strojem i sylwetką.

Poza oczywistymi zmianami w wyglądzie głównej bohaterki, w 2013 roku Lara Croft przeszła gruntowną przemianę psychologiczną. Twórcy pozwolili nam poznać ją jako młodą, zaledwie dwudziestojednoletnią kobietę, wyruszającą na wyprawę do starożytnego państwa Yamatai w celu sprawdzenia się jako archeolog. Od tej pory cykl miał być poświęcony nie tylko eksploracji kolejnych grobowców, ale przede wszystkim ścieżce, jaką musi przebyć młoda protagonistka, aby stać się twardą i niezłomną Larą Croft, znaną z pierwszych gier.

Fabuła serii nie stanowi przy tym spójnej całości. W poszczególnych odsłonach gracze na ogół poznają odrębne przygody Lary Croft, choć niektóre motywy, postaci i miejsca przewijają się kilkukrotnie w różnych częściach cyklu. Sama bohaterka ma także kilka wersji swojej biografii – mówi się wręcz o czterech różnych wariantach. Pierwszy z nich stanowi fabułę sześciu pierwszych gier z serii Tomb Raider. Kolejny zawiera się w grach: Tomb Raider: Legenda i Tomb Raider: Underworld oraz w dwóch pierwszych filmach. Trzecia biografia panny Croft przedstawiona została w komiksach wydawanych przez Top Cow, natomiast czwarta pojawiła się wraz z restartem serii w 2013 roku.

Gameplay w grach z serii Tomb Raider

Rozgrywka w grach z cyklu Tomb Raider bazuje na połączeniu elementów zręcznościowej platformówki, przygodówki oraz strzelanki. Gracz kieruje poczynaniami głównej bohaterki, obserwując akcję zza jej pleców. Zabawa polega głównie na eksplorowaniu egzotycznych lokacji (katakumby, wnętrza piramid, jaskinie, lochy itp.), ekwilibrystycznym pokonywaniu przeszkód terenowych i pułapek, rozwiązywaniu zagadek oraz walce z przeciwnikami. Bohaterka robi użytek z broni palnej oraz białej, a może zarówno angażować się w otwarte wymiany ognia, jak i działać po cichu, eliminując wrogów z zaskoczenia (ten ostatni aspekt rozgrywki znacząco rozwinięto w reboocie z 2013 roku i jego kontynuacjach).

Sukces serii Tomb Raider

W 2022 roku ujawniono, że seria Tomb Raider znalazła ponad 90 milionów nabywców. O jej popularności świadczy fakt, że w 2006 roku Lara Croft znalazła się w Księdze Rekordów Guinnessa jako „bohaterka gry komputerowej, która odniosła największy sukces w realnym życiu”.

Jako jedna z nielicznych fikcyjnych postaci świata gier wideo, ma ona również swoją oficjalną twarz. Rolę tę pełniły m.in. modelki Rhona Mitra i Alison Carroll oraz aktorka Angelina Jolie. Ta ostatnia wystąpiła w dwóch filmowych adaptacjach – Tomb Raider (2001) i Tomb Raider: Kolebka Życia (2003), które okazały się kinowymi przebojami. W 2018 roku do kin wszedł kolejny film o przygodach pani archeolog, tym razem bazujący na odsłonie gry z 2013 roku i również restartujący kinową serię. W główną rolę wcieliła się zdobywczyni Oscara – Alicia Vikander. Niemniej produkcja nie spotkała się z tak ciepłym przyjęciem, jak miało to miejsce w przypadku restartu gry. Marka doczekała się również własnej serii komiksów oraz książek.