Seria gier Ultima
Cykl klasycznych gier RPG, przez wielu uznawany za jeden z fundamentów całego gatunku. Marka została wykreowana przez studio Origin Systems, a za jej „ojca” uważa się Richarda Garriotta. Od 1992 roku prawa do niej należą do Electronic Arts, które wówczas przejęło Origin Systems.
Historia serii Ultima
Cykl Ultima został zapoczątkowany przez wydaną w 1981 roku grę Ultima I: The First Age of Darkness. Niemniej, często można natknąć się na stwierdzenia, zgodnie z którymi jego protoplastą miała być wypuszczona w 1979 roku gra Akalabeth: World of Doom (debiutanckie dzieło Richarda Garriotta).
Na przestrzeni lat ukazało się dziewięć głównych części serii, z których ostatnia, czyli Ultima IX: Ascension, pojawiła się w 1999 roku. W międzyczasie cykl doczekał się szeregu spin-offów, jak MMORPG pod tytułem Ultima Online, a także podseria Underworld.
Fabuła w cyklu Ultima
Gry spod szyldu Ultima przenosiły nas do fantastycznych krain. W pierwszych częściach serii trafialiśmy do Sosarii, jednak począwszy od czwartej odsłony cyklu byliśmy zabierani do zjednoczonego królestwa Britannii. Pieczę nad nimi sprawował dobry i sprawiedliwy Lord British.
Podczas rozgrywki wcielaliśmy się w pochodzące z Ziemi postacie przyzywane przez władcę, by w obliczu nękających te miejsca kryzysów stawiać czoła rozmaitym zagrożeniom. Czwarta odsłona cyklu była przy tym pierwszą, w której nasza postać została określona mianem Avatara – uosobienia cnót.
Gameplay w serii Ultima
Rozgrywka w produkcjach spod szyldu Ultima ewoluowała na przestrzeni lat. Pierwsza część serii ukazywała postać z lotu ptaka na powierzchni i z perspektywy pierwszej osoby (FPP) w podziemiach. Od trzeciej części coraz wyraźniej dominował widok z góry, który w pełni ujednolicono w „czwórce”. Następną zmianę w tej materii wprowadziła dopiero Ultima IX: Ascension, której twórcy zdecydowali się na kamerę trzecioosobową (TPP).
W trakcie rozgrywki przemierzaliśmy fantastyczne światy (choć dopiero od Ultimy VI: The False Prophet stały się one spójnymi, otwartymi lokacjami pozbawionymi podziału na mniejsze obszary) i prowadziliśmy rozmowy z ich mieszkańcami, realizowaliśmy dla nich zadania, a także walczyliśmy z przeciwnikami. Podczas gdy Ultima I-VI oferowały walkę turową, począwszy od Ultimy VII: The Black Gate zaczęto eksperymentować z większym naciskiem na akcję.
Ultima IV: Quest of the Avatar wprowadziła przy tym system cnót i wyborów moralnych, za sprawą których nasze decyzje kształtowały prowadzoną przez nas postać i jej relacje ze światem. Wspomniana Ultima VII: The Black Gate przyniosła natomiast symulację świata gry, który od tej pory miał sprawiać wrażenie żywego ekosystemu.
Co ciekawe, choć począwszy od Ultimy III: Exodus seria kładła nacisk na budowanie drużyny, w Ultimie VIII: Pagan zdecydowano się odejść od tego schematu, koncentrując się na działaniach w pojedynkę. Inną zmianą przyniesioną w tej produkcji było położenie większego nacisku na elementy zręcznościowe, budzące skojarzenia z platformówkami.
Sukces cyklu Ultima
Cykl Ultima odniósł globalny sukces artystyczny i komercyjny. Dotyczy to zarówno jego głównych odsłon, których sprzedaż w zależności od źródeł miała sięgać nawet 5 milionów egzemplarzy do połowy lat 90. XX wieku (co w tamtych czasach było spektakularnym wynikiem), jak i Ultimy Online, która w szczytowym okresie mogła pochwalić się 250 tysiącami aktywnych subskrybentów.
Ewolucja serii Ultima
1999
Ultima IX: Ascension
1997
Ultima Online
1994
Ultima VIII: Pagan
1992
Ultima VII: The Black Gate

Ultima IX: Ascension
24 listopada 1999
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Ultima IX: Ascension jest klasyczną grą cRPG, za której powstanie odpowiada ekipa deweloperska studia Origin Systems. Fabuła kontynuuje wątki z Ultima VIII: Pagan. Gracz poznaje dalsze losy zmagań Avatara z Guardianem i jego poplecznikami. W przeciwieństwie do wcześniejszych odsłon serii, twórcy zdecydowali się zastosować nowoczesny engine graficzny 3D prezentując akcję z perspektywy trzeciej osoby (TPP).
GRYOnline
Gracze

Ultima Online
24 września 1997
RPG, Fantasy, Internet, MMO, MMORPG, Widok izometryczny.
Jedna z pierwszych internetowych gier MMORPG, której udało się odnieść duży sukces komercyjny. Produkcja opracowana przez firmę Origin Systems osadzona została w uniwersum zapoczątkowanej w 1980 roku serii Ultima. Jej akcja toczy się w przypominającej średniowieczną Europę fantastycznej krainie o nazwie Britannia, tuż po wydarzeniach znanych z pierwszej części cyklu. Kiedy straszliwy czarnoksiężnik Mondain został pokonany, jego Klejnot Nieśmiertelności uległ zniszczeniu, co doprowadziło do powstania wielu światów równoległych, funkcjonujących w systemie UO jako odrębne serwery sieciowe. Ultima Online pozwala na wykreowanie bohatera należącego do jednej z wybranych profesji (wojownik, kupiec lub mag) i uczestniczenie w życiu wielotysięcznego wirtualnego społeczeństwa poprzez realizację zróżnicowanych zadań, walkę z potworami i systematyczny rozwój naszej postaci. Nad całą zabawą pieczę sprawują zaś tzw. Mistrzowie Gry, dbający o to, aby gracze nigdy się nie nudzili.
Gracze
Dodatki:
- Ultima Online: The Second Age 23 czerwca 1998
- Ultima Online: Renaissance 13 kwietnia 2000
- Ultima Online: Third Dawn 29 marca 2001
- Ultima Online: Lord Blackthorn's Revenge 13 lutego 2002
- Ultima Online: Age of Shadows 11 lutego 2003
- Ultima Online: Samurai Empire 2 listopada 2004
- Ultima Online: Mondain's Legacy 30 sierpnia 2005
- Ultima Online: Kingdom Reborn 27 sierpnia 2007
- Ultima Online: Stygian Abyss 8 września 2009

Ultima VIII: Pagan
15 czerwca 1994
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Ósma pełnoprawna odsłona kultowej serii gier cRPG Richarda Garriotta, która zadebiutowała jeszcze w 1980 roku jako jedna z pierwszych komercyjnych produkcji z tego gatunku. Kolejna część sagi o przygodach bezimiennego bohatera zwanego Awatarem stanowi kontynuację wydarzeń ukazanych w poprzedniej odsłonie cyklu, a głównym antagonistą jest ponownie demon zła Guardian, który uwięził nas z chęci zemsty za pokrzyżowanie planów podboju kontynentu Britanni. W Ultima VIII: Pagan trafiamy więc do zupełnie nowego, rządzącego się swoimi własnymi prawami świata Pagan, a zadaniem graczy jest oczywiście uwolnić się z pułapki i ostatecznie pokonać zło. W porównaniu do wydanej w latach 1992-93 części siódmej, gra odznacza się całkiem nowym silnikiem graficznym z wyraźnie większą liczbą szczegółów, choć całość ukazana została ponownie w dobrze znanym widoku izometrycznym. Podczas rozgrywki sterujemy zaś wyłącznie jednym bohaterem, systematycznie rozwijając jego współczynniki i umiejętności.
Gracze

Ultima VII part two: Serpent Isle
15 czerwca 1993
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Po odkryciu prawdziwego celu działalności organizacji The Fellowship, jej przywódca ucieka na nieznany dotychczas kontynent Britanni, mając zamiar ponownie sprowadzić Guardiana.
Gracze
Dodatki:
- Ultima VII part two: Serpent Isle - The Silver Seed 15 września 1993

Ultima VII: The Black Gate
15 czerwca 1992
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Ultima VII: The Black Gate jest siódmą odsłoną serii klasycznych gier cRPG, rozwijanej przez firmę Origin Systems. Tytuł otwiera trzyczęściowy cykl, znany jako The Age of Armageddon. Fabuła przedstawia zmagania z demonem zła - Guardianem, który próbuje zawładnąć sercami i umysłami mieszkańców Britanni. Gracze mają jednak dużą swobodę w eksploracji rozległego, wirtualnego świata i wykonywaniu questów.
Gracze
Dodatki:
- Ultima VII: Forge of Virtue 6 marca 1993

Ultima VI: The False Prophet
15 czerwca 1990
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Powracamy do świata Britanni, gdzie podziemny kataklizm sprowadził na powierzchnię Gargulce poszukujące swej świętej księgi Codex of Ultimate Wisdom.
Gracze

Ultima V: Warriors of Destiny
15 czerwca 1988
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Odnalezieni księgi Codex of Ultimate Wisdom przywołało trzech władców ciemności, zaprzeczających trzem najważniejszym przymiotom Avatara – Prawdzie, Miłości i Odwadze.
Gracze

Ultima IV: Quest of the Avatar
15 czerwca 1985
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
W czwarta część serii, rozpoczynającej Erę Oświecenia w Britanni, musimy posiąść osiem cnót aby stać się Avatarem i odnaleźć tajemną księgę Codex of Ultimate Wisdom.
Gracze

Ultima III: Exodus
15 czerwca 1983
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Ostatni rozdział Ery Ciemności Sosarii kończy walka z Exodusem, dzieckiem czarnoksiężnika Mondaina i Minax, które w głębinach Wielkiego Oceanu czeka na sprzyjający moment do rozpoczęcia ataku.
Gracze

Ultima II: Revenge of the Enchantress
15 czerwca 1982
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Wróć do świata Sosarii aby dokończyć dzieła i zniszczyć Minax, asystentkę czarnoksiężnika Mondaina, wraz z jej krwiożerczymi potworami.
Gracze

Ultima I: The First Age of Darkness
15 czerwca 1980
RPG, Klasyczne RPG, Singleplayer, singleplayer.
Rządy czarnoksiężnika Mondaina rozpoczęły Pierwszy Wiek Ciemności. Pokrzyżować jego mroczne plany może jedynie avatar przywołany przez Lorda Britisha.
Gracze

Ultima X: Odyssey
Anulowana
RPG, Internet, MMO.
Gra z gatunku MMOcRPG, według słów jej twórców, firmy Origin, będąca nie tyle następcą leciwej już Ultimy Online, co tytułem z rozgrywką skierowaną na te elementy, które zaniedbano w Ultimie Online.

Ultima Forever: Quest for the Avatar
Anulowana
RPG, Fantasy, Hack'and'slash, Internet, Multiplayer, RPG akcji.
Ultima Forever: Quest for the Avatar to opracowana przez studio BioWare sieciowa odsłona legendarnego cyklu RPG. Gra koncentruje się na aspekcie multiplayer, a rozgrywka polega głównie na walce z potworami. Zgodnie z tradycjami serii, kluczową rolę odgrywa również system cnót, zmuszający graczy do dbania o moralność i honor własnych postaci.

Ultima Worlds Online: Origin
Anulowana
RPG, Internet, MMO.
Następca Ultimy Online przenosi nas 200 lat w przyszłość, po tym jak nieznany kataklizm dotknął Sosarię, co spowodowało występowanie anomalii czasowych oraz pojawienie się, oprócz znanej wcześniej Britanni, dwóch nowych kontynentów nazwanych Lagosia i Avenosh.
Newsy o grach z serii Ultima
EA uspokaja pracowników po przejęciu, ale analitycy nie mają złudzeń: firma pozbędzie się mniejszych marek, by spłacić dług
Według analityków przejęcie firmy Electronic Arts zaowocuje dużymi zwolnieniami. Możliwe jednak również, że wydawca spróbuje sprzedać część swoich studiów i marek.
gry
Adrian Werner
1 października 2025 12:47
Twórcy Baldur's Gate 3 to fani Ultimy, a jej ojciec właśnie odwiedził ich miasto. To wystarczyło, by gracze rozkręcili giełdę spekulacji
Jeden wpis Lorda Britisha wystarczył, aby gracze rozpoczęli spekulacje, że studio Larian zamierza wskrzesić kultową serię RPG.
gry
Adrian Werner
5 września 2025 13:25
Twórcy Baldur's Gate 3 wciąż czują pokusę, by wskrzesić kultową serię RPG. „Nigdy nie mów nigdy”, twierdzi szef Larian
Być może w przyszłości Larian Studios opracuje grę RPG opartą na kultowej marce, którą uwielbia wielu pracujących w firmie deweloperów. Sam CEO, Swen Vincke, wcale nie wyklucza takiej możliwości.
gry
Maciej Gaffke
18 września 2024 22:00
Ultima 7 w nowych szatach. Remake kultowego RPG wypiękniał
Lada moment ukaże się nowa wersja Ultima VII: Revisited, czyli fanowskiego remake’a, który przenosi tę klasykę RPG na nowy, trójwymiarowy silnik.
gry
Adrian Werner
29 lipca 2024 14:18
Ultima 7 w nowych szatach. Remake kultowego RPG wypiękniał
Lada moment ukaże się nowa wersja Ultima VII: Revisited, czyli fanowskiego remake’a, który przenosi tę klasykę RPG na nowy, trójwymiarowy silnik.
gry
Adrian Werner
29 lipca 2024 14:18
„Ta gra miała gów***** system walki”. Swen Vincke wyjaśnia, czemu nie wraca do kultowego RPG, którym inspirował się przy Baldur's Gate 3
Mimo że Swen Vincke z Larian Studios nie ma najlepszego zdania na temat niektórych elementów RPG-a Ultima VII, darzy kultową produkcję tak wielkim sentymentem… że nie chce w nią grać.
gry
Kamil Kleszyk
20 marca 2024 17:53
Wiedźmin Online? Poznajcie polski serwer Ultimy Online w świecie Sapkowskiego!
Tajemnice Cintry to prywatny serwer Ultimy Online, który korzysta ze świata Wiedźmina autorstwa Andrzeja Sapkowskiego. Jest to nie tylko serwer z tradycjami, stawiający na roleplay, ale też oferujący wiele własnych rozwiązań i pomysłów.
opinie
Patryk Manelski
12 maja 2023 16:31
Twórcy nagrodzili najstarszych graczy na 25-lecie kultowego MMO
Jedna z pierwszych gier MMO – Ultima Online – świętuje w tym miesiącu 25. rocznicę premiery. Z tej okazji twórcy postanowili nagrodzić weteranów produkcji unikalnym przedmiotem.
gry
Kamil Kleszyk
27 września 2022 10:40
Ultima Online nagrodzi swoich weteranów specjalnymi tytułami w grze
Na oficjalne serwery Ultimy Online w najbliższym czasie trafi patch, który rozpocznie obchody 25. urodzin gry oraz wprowadzi walentynkowe prezenty.
gry
Miriam Moszczyńska
6 lutego 2022 13:30