Seria gier Crash
Seria platformówek 3D z sympatycznym jamrajem pasiastym w roli głównej. Cykl został stworzony przez studio Naughty Dog, jednak na przestrzeni lat przechodził w ręce wielu deweloperów (m.in. Radical Entertainment czy też High Impact Games). Obecnie prawa do marki znajdują się w posiadaniu koncernu Activision-Blizzard, a za odsłony mobilne odpowiada firma King (twórcy Candy Crush).
Geneza serii wiąże się z umową zawartą pomiędzy studiem Naughty Dog a Universal Game Studios. Jej przedmiotem były trzy nowe projekty, wśród których pojawił się pomysł na platformową grę akcji. Produkcją zainteresowała się firma Sony Computer Entertainment, poszukująca tytułów na wyłączność dla konsoli PlayStation. Pierwsza odsłona cyklu, Crash Bandicoot, zadebiutowała w 1996 roku i spotkała się z bardzo pozytywnym odbiorem przez graczy. Zachęciło to twórców do rozpoczęcia prac na kontynuacją - Crash Bandicoot 2: Cortex Strikes Back, wydaną w 1997. Rok później rozwój głównej gałęzi marki zatrzymał się wraz z premierą Crash Bandicoot 3: Warped. Zamiast kolejnych pełnoprawnych odsłon, gracze zaczęli otrzymywać liczne poboczne tytuły i spin-offy, m.in. Crash Team Racing czy Crash Bash. Wydawcy szybko zrezygnowali z ekskluzywności dla produktów Sony i od czasu Crash Bandicoot: The Wrath of Cortex z 2001 kolejne części serii pojawiały się na sprzętach różnych wydawców. Dopiero w 2020 na PS4 oraz Xbox One ukazała się kontynuacja „trójki”, Crash Bandicoot 4: It’s About Time, wyłączająca z kanonu wszystkie odsłony poboczne.
Tytułowym bohaterem gier z serii jest jamraj pasiasty imieniem Crash. Sympatyczny zwierzak o nieco antropomorficznych cechach wyglądu powstał jako wynik eksperymentu doktora Neo Corteksa, który sprawuje w tym uniwersum rolę antybohatera. W większości gier akcja toczy się na fikcyjnych wyspach Wumpa rzekomo znajdujących się na południe od Australii, a fabuła kręci się wokół zmagań z doktorem Corteksem i jego sprzymierzeńcami. Kontrolując poczynania Crasha gracz musi pokrzyżować plany szalonego naukowca, pragnącego posiąść władzę nad światem.
Zależnie od tytułu, rozgrywka opiera się na jednym z dwóch schematów. Pierwszy to typowo zręcznościowe platformówki, w których musimy pokonywać poziomy najeżone pułapkami i przeciwnikami, a drugi to gry wyścigowe, polegające na rywalizacji z innymi postaciami z uniwersum. Do charakterystycznych elementów zabawy należą m.in. owoce Wumpa, pozwalające zregenerować zdrowie herosa, oraz maski Aku-Aku, uodparniające Crasha na ciosy (jednak nie na upadek w przepaść).
Według raportów firmy Activision, gry z serii Crash Bandicoot osiągnęły łączną sprzedaż na poziomie ponad 50 milionów egzemplarzy, z czego pierwszą część cyklu kupiło aż 6,8 mln graczy, a zbiorcze wydanie pierwszych trzech odsłon, Crash Bandicoot N. Sane Trilogy (2017), ponad 10 mln.
Ewolucja serii Crash
2023
Crash Team Rumble
2021
Crash Bandicoot: On the Run!
2020
Crash Bandicoot 4: Najwyższy czas
2019
Crash Team Racing Nitro-Fueled
2017
Crash Bandicoot N. Sane Trilogy
2008
Crash Bandicoot: Mind over Mutant
2007
Crash of the Titans
2005
Crash Tag Team Racing
2004
Crash Twinsanity
2004
Crash Bandicoot Purple: Ripto's Rampage
2001
Crash Bandicoot: The Wrath of Cortex

Crash Team Rumble
20 czerwca 2023
Zręcznościowe, Internet, Multiplayer, Platformówki 3D, Sieciowe, TPP.
Crash Team Rumble to multiplayerowa zręcznościówka, w której naprzeciwko siebie stają dwie czteroosobowe drużyny graczy. Grupy rywalizują walcząc o kontrolę nad terytoriami oraz starając się zebrać jak najwięcej owoców Wumpa.
Gracze

Crash Bandicoot: On the Run!
16 lutego 2023, Gra przestała działać
Zręcznościowe, 2.5D, Auto-runner, Internet, Multiplayer, Singleplayer, TPP, Zagraj za darmo.
Mobilny spin-off serii platformówek z Crashem Bandicootem. Produkcja firmy King Crash Bandicoot: On the Run! to auto runner na podobieństwo Super Mario Run, ale z bossami i przedmiotami znanymi z głównych odsłon cyklu.
Gracze

Crash Bandicoot 4: Najwyższy czas
2 października 2020
Zręcznościowe, Kooperacja, Multiplayer, Na 2 osoby, Platformówki 3D, Podzielony/wspólny ekran, Singleplayer, TPP, Xbox Game Pass Premium, Xbox Game Pass Ultimate, PC Game Pass, singleplayer, multiplayer.
Platformówka 3D studia Toys for Bob stanowiąca kontynuację Crash Bandicoot 3: Warped z 2007 roku. Podczas zabawy w Crash Bandicoot 4: It’s About Time gracze eksplorują kolorowe światy, przeskakują przeszkody, unikają pułapek i radzą sobie z wrogami. W przygodach pomagają im specjalne maski pozwalające manipulować czasoprzestrzenią.
GRYOnline
Steam
Gracze

Crash Team Racing Nitro-Fueled
21 czerwca 2019
Wyścigi, Gokarty, Internet, Multiplayer, Na 2 osoby, Podzielony/wspólny ekran, Remaster/remake, Singleplayer, Xbox Game Pass Premium, Xbox Game Pass Ultimate, Xbox Game Pass Essential, singleplayer, multiplayer.
Remake kultowego CTR: Crash Team Racing, opracowany przez studio Beenox. Na tle oryginału Crash Team Racing Nitro-Fueled wyróżnia się za sprawą gruntownie odświeżonej grafiki, a także dodatkowych tras i możliwości personalizowania gokartów.
GRYOnline
Gracze

Crash Bandicoot HD
30 czerwca 2017
Zręcznościowe, Platformówki 3D, Remaster/remake, Singleplayer, TPP, Tytuły ekskluzywne PlayStation.
Kompleksowy remake pierwszej odsłony cyklu Crash Bandicoot, za którego stworzenie odpowiada amerykańskie studio Vicarious Visions. W porównaniu z oryginałem, tytuł może pochwalić się przede wszystkim opracowaną od podstaw oprawą graficzną, a także skomponowaną na nowo ścieżką dźwiękową. Choć deweloperzy pokusili się o implementację drobnych usprawnień w schemacie rozgrywki, trzon gry pozostał niezmieniony. Nadal wcielamy się zatem w jamraja pasiastego o imieniu Crash, którego celem jest pokrzyżowanie planów doktora Neo Corteksa zamierzającego stworzyć armię posłusznych mu, humanoidalnych zwierząt. Crash Bandicoot HD jest klasyczną, trójwymiarową platformówką, toteż zabawa opiera się na przemierzaniu zróżnicowanych etapów, omijaniu niezliczonych pułapek i na walce z przeciwnikami, których bohater pokonuje przy pomocy obrotowego ataku bądź wskakując im na głowę. Choć w trakcie rozgrywki ogranicza nas system żyć, po których utracie musimy zaczynać level od nowa, sprawę ułatwia nieco obecność punktów kontrolnych oraz rozmaitych sekretów i power-upów dających nam chwilowe bonusy.
Gracze

Crash Bandicoot 2 HD
30 czerwca 2017
Zręcznościowe, Platformówki 3D, Remaster/remake, Singleplayer, TPP, Tytuły ekskluzywne PlayStation.
Gruntownie zremasterowana edycja drugiej części popularnej serii gier platformowych studia Naughty Dog, która ukazała się pierwotnie w 1997 roku na pierwszej konsoli PlayStation. Przygotowana przez ekipę Vicarious Vision gra Crash Bandicoot 2 HD przenosi nas ponownie na fikcyjny archipelag Wupma o wybrzeży Australii. Rok po wydarzeniach ukazanych w pierwszej części cyklu pokonany doktor Cortex powraca i prosi naszego protagonistę Crasha o pomoc w odnalezieniu 25 kryształów, niezbędnych do zbudowania urządzenia, które ochroni Ziemię przed nadchodzącą burzą słoneczną. Pod względem mechaniki produkcja rozwija rozwiązania znane z pierwowzoru, a zadaniem gracza jest pokonanie 25 poziomów i odszukanie ukrytych na ich końcu kryształów. Po drodze czekają na nas oczywiście liczne pułapki oraz przeciwnicy do pokonania. Poza skokiem i uderzeniem z obrotu, Crash potrafi teraz wykonywać też specjalne ślizgi, które są jedynym sposobem na unieszkodliwienie niektórych wrogów.
Gracze

Crash Bandicoot 3 HD
30 czerwca 2017
Zręcznościowe, Platformówki 3D, Podróże w czasie, Remaster/remake, Singleplayer, TPP, Tytuły ekskluzywne PlayStation.
Opracowany przez zespół Vicarius Visions kompleksowy remake trzeciej odsłony popularnego cyklu studia Naughty Dog, która miała swoją premierę na konsolach PlayStation w roku 1998. Akcja Crash Bandicoot 3 HD rozpoczyna się tuż po wydarzeniach ukazanych w poprzedniej części cyklu. Stworzona przez Corteksa stacja kosmiczna rozbija się na powierzchni Ziemi, a z jej wnętrza wydostaje się złe bóstwo Uka Uka, które wraz z szalonym naukowcem próbuje ponownie podbić Ziemię, wykorzystując moc magicznych kryształów, ukrytych tym razem w różnych epokach historycznych. Na drodze złoczyńców staje jednak nieustraszony Crash oraz jego siostra Coco. Pod względem mechaniki produkcja w niczym nie odbiega od swej poprzedniczki, a podczas zabawy kontrolujemy jednego z protagonistów, unikając pułapek i rozprawiając się z napotkanymi wrogami oraz bossami. W licznych skrzyniach znajdujemy zaś rozmaite skarby i power-upy, zapewniające nam ochronę oraz inne bonusy.
Gracze

Crash Bandicoot N. Sane Trilogy
30 czerwca 2017
Zręcznościowe, Pakiet, Platformówki 3D, Podróże w czasie, Remaster/remake, Singleplayer, TPP, Xbox Game Pass Premium, Xbox Game Pass Ultimate, PC Game Pass, singleplayer.
Kompilacja trzech pierwszych odsłon serii Crash Bandicoot, zremasterowanych przez studio Vicarious Visions. Oprócz opracowanej na nowo grafiki, tytuły wchodzące w skład zestawu mogą pochwalić się przebudowaną konstrukcją poziomów, a także nowym systemem zapisu stanu gry, dzięki któremu możemy wykorzystać zarówno punkty kontrolne, jak i zachowywać postępy manualnie. Ponadto, poszczególne gry opatrzono ujednoliconym menu oraz nowym trybem – Time Trial. W Crash Bandicoot N. Sane Trilogy wcielamy się w rolę tytułowego jamraja pasiastego, którego zadaniem jest pokrzyżowanie planów złego doktora Corteksa, zamierzającego przejąć kontrolę nad światem. Z uwagi na fakt, że mamy do czynienia z klasycznymi platformówkami 3D, rozgrywka polega na przemierzaniu liniowych etapów, omijaniu pułapek oraz na walce z przeciwnikami, których możemy pokonać obrotowymi atakami bądź wskakując im na głowy. W trakcie zabawy kolekcjonujemy tak zwane Wumpa Fruits, by po zebraniu stu egzemplarzy otrzymać dodatkowe życie. Oprócz tego, etapy obfitują w rozmaite sekrety i ułatwienia w postaci masek Aku Aku.
GRYOnline
Gracze

Crash Bandicoot: Mind over Mutant
7 października 2008
Zręcznościowe, 2D, LAN, Multiplayer, Platformówki, Platformówki 3D, Singleplayer, TPP.
Crash Bandicoot: Mind over Mutant jest kolejną częścią wieloletniej serii. Wcielamy się w tytułowego genetycznie zmodyfikowanego gryzonia, aby pokonać odwiecznego wroga - Doktora Neo Cortexa.
Gracze

Crash of the Titans
4 października 2007
Zręcznościowe, LAN, Multiplayer, Platformówki 3D, Podzielony/wspólny ekran, Singleplayer.
Crash of the Titans to stworzona przez Radical Entertainment kolejna odsłona przygód popularnego bohatera - jamraja Crasha Badicoota. Produkcja jest familijną, przygodową grą akcji.
Gracze

Crash Bandicoot 2: Cortex Strikes Back
30 sierpnia 2007
Zręcznościowe, Platformówki 3D, PSOne Classics, Singleplayer, TPP.
Cyfrowa reedycja drugiej części kolorowej platformówki, która zadebiutowała na konsoli PS One w 1997 roku. Sympatyczny Crash musi po raz kolejny stawić czoła złowrogiemu doktorowi Cortexowi, który za pomocą specjalnych kryształów mocy zamierza ulepszyć swą maszynę i zamienić wszystkich mieszkańców Ziemi w posłusznych niewolników. Zadaniem bohatera jest zebrać wszystkie 25 kryształów zanim zrobi to przeciwnik.
GRYOnline
Gracze

Crash Bandicoot
25 stycznia 2007
Zręcznościowe, Platformówki 3D, PSOne Classics, Singleplayer, TPP.
Reedycja klasycznej platformówki 3D, która pojawiła się pierwotnie w 1996 roku na konsoli PlayStation. W grze wcielamy się w sympatycznego zwierzaka imieniem Crash, który po ucieczce z laboratorium eksperymentującego na zwierzętach Dr Neo Cortexa, musi uratować swoją ukochaną i położyć kres niecnym planom naukowca.
GRYOnline
Gracze

Crash Tag Team Racing
18 października 2005
Wyścigi, LAN, Multiplayer, Podzielony/wspólny ekran, Samochodowe, Singleplayer.
Crash Tag Team Racing to kolejna produkcja z dobrze znanym jamrajem w roli głównej. Pozycja jest ciekawym połączeniem dwóch różnych gatunków: zręcznościowej gry wyścigowej oraz typowej produkcji platformowej.
Gracze

Crash Twinsanity
28 września 2004
Zręcznościowe, Platformówki 3D, Singleplayer, TPP.
Crash Bandicoot powraca w wielkim stylu. Wredni bliźniacy pokonali Dr Cortexa - odwiecznego wroga zabawnego liska i teraz spiskują przeciwko Crashowi. Czas zjednoczyć siły i pokonać wspólnego przeciwnika.
Gracze

Crash Bandicoot Purple: Ripto's Rampage
3 czerwca 2004
Zręcznościowe, 2D, Multiplayer, Platformówki, Tytuły ekskluzywne Nintendo.
Panowie i panie z Vicarious Visions wpadli na pomysł połączenia dwóch światów znanych z pozycji, w których głównymi bohaterami są Crash i Spyro.
Gracze

Crash Nitro Kart
11 listopada 2003
Wyścigi, Gokarty, Multiplayer, Podzielony/wspólny ekran, Singleplayer.
Zwariowane wyścigi ze znanymi sympatykom serii postaciami w rolach głównych. Zwariowana zabawa dla najmłodszych. Gra oferuje rozbudowany singleplayer oraz równie interesujący multiplayer.
Gracze

Crash Bandicoot: The Wrath of Cortex
29 października 2001
Zręcznościowe, Platformówki 3D, Singleplayer, TPP.
Liniowa platformówka 3D, będąca kontynuacja popularnej serii z PlayStation, stworzona przez odrębny zespół developerski zwany Traveller's Tales. Zły doktor Cortex powraca wraz z okrutnym bogiem Uka Uka – władcą żywiołów. Na wielu skomplikowanych poziomach bohaterski lis może skorzystać z szeregu różnych pojazdów. Całości towarzyszy klimatyczna, kolorowa grafika.
GRYOnline
Gracze

Crash Bash
6 listopada 2000
Towarzyskie, Elementy zręcznościowe, Humorystyczne, Minigry, Multiplayer, Na 2 osoby, Podzielony/wspólny ekran, Singleplayer, Tytuły ekskluzywne PlayStation.
Kompilacja zręcznościowych minigier w uniwersum Crasha Bandicoota, w których lubiane postacie rywalizują w rozmaitych konkurencjach testujących spryt i refleks.
Gracze

CTR: Crash Team Racing
19 października 1999
Wyścigi, Gokarty, Multiplayer, Podzielony/wspólny ekran, PSOne Classics, Samochodowe, Singleplayer.
Cyfrowa reedycja czwartej gry o przygodach sympatycznego mutanta Crasha. W odróżnieniu od poprzednich części cyklu, które były trójwymiarowymi platformówkami, tym razem mamy jednak do czynienia ze zwariowanymi wyścigami gokartów. Ekipy Crasha oraz Dr Cortexa stają do wielkiego turnieju, którego organizatorem jest najlepszy rajdowiec we wszechświecie - Nitrous Oxide.
GRYOnline
Gracze

Crash Bandicoot 3: Warped
31 października 1998
Zręcznościowe, Platformówki 3D, Podróże w czasie, PSOne Classics, Singleplayer, TPP, Tytuły ekskluzywne PlayStation.
Trzecia odsłona popularnej serii gier platformowych 3D, w której głównym bohaterem jest ratujący świat jamraj. Warped przynosi kolejną porcję nowych mechanik, które urozmaicają zabawę, a także jeszcze ulepszoną oprawę audiowizualną.
GRYOnline
Gracze

Crash Bandicoot Returns
Anulowana
Zręcznościowe, Platformówki 3D, Singleplayer.
Projekt stworzony przez fanów platformówki Crash Bandicoot. Gra początkowo funkcjonowała jako mod do Crysisa, jednak w późniejszym czasie postanowiono przekształcić ją w pełnoprawny produkt działający na silniku CryEngine 3.
Newsy o grach z serii Crash

„Całkowicie to spartaczyli”. Twórca Crasha Bandicoota na nowo rozbudził dyskusje na temat „zepsutej” mechaniki
Współtwórca Crasha Bandicoota docenił N. Sane Trilogy, ale wskazał na rzekome źródło problemów z kluczową mechaniką w odświeżonej trylogii platformówek.
gry
Jakub Błażewicz
18 lipca 2025

Xbox Game Pass w pierwszej połowie czerwca przynosi wyczekiwaną polską grę. Obok The Alters usługę zasilą EA Sports FC 25, Crash 4 i Space Marine
Subskrybenci usługi Game Pass otrzymają w pierwszej połowie czerwca 2025 roku kilka ciekawych nowości. Wśród nich znajdzie się produkcja 11 bit studios – The Alters.
gry
Kamil Kleszyk
5 czerwca 2025

Activision bada zainteresowanie nowymi grami za pomocą reklam nieistniejących tytułów, które generuje AI
Guitar Hero, Call of Duty i Crash Bandicoot stały się częścią akcji Activision Blizzarda mającej na celu zbadanie zainteresowania graczy nowy grami.
gry
Jakub Błażewicz
4 marca 2025

Wyciekła wstępna lista gier w Xbox Game Pass na luty. Do jednej z odsłon serii Far Cry i Avowed może dołączyć Crash 4
Poznaliśmy tytuły, które według przecieków zadebiutują w lutym w usłudze Game Pass. Gwiazdą tego miesiąca ma być czwarta część serii Crash Bandicoot.
gry
Marcin Bukowski
23 stycznia 2025

Xbox Game Pass na 1. połowę sierpnia to większa strata niż zysk. Do usługi Microsoftu dodane zostaną tylko 3 gry, a wypadną z niej aż 4
Poznaliśmy listę gier, jakie w najbliższym czasie zasilą ofertę PC/Xbox Game Pass. Wśród nadchodzących tytułów znalazła się między innymi Mafia: Edycja Ostateczna.
gry
Kamil Kleszyk
6 sierpnia 2024

„To złamie ludziom serca”. Deweloper twierdzi, że studio Toys for Bob anulowało 2 gry, w tym piątą odsłonę kultowej serii Crash Bandicoot
Jeśli czekaliście na powrót Crasha Bandicoota, a konkretnie na Crasha 5 – mamy dla Was złe wieści. Podzielił się nimi jeden z byłych pracowników studia Toys for Bob.
gry
Hubert Sosnowski
15 lipca 2024

W sierpniu do Xbox Game Passa mają zostać dodane kolejne gry Activision Blizzard. Na pierwszy ogień pójdzie ponoć Crash Bandicoot
Według plotki, kolejne gry z katologu Activision trafią do abonamentu PC/Xbox Game Pass w sierpniu. Usługę Microsoftu w pierwszej kolejności zasilić ma odświeżona trylogia Crasha Bandicoota.
gry
Marcin Przała
3 lipca 2024

Crash Bandicoot nie zwalnia. Sprzedaż N.Sane Trilogy imponuje
Crash Bandicoot N. Sane Trilogy to wielki hit. Po ponad 7 latach po premierze pakiet remake'ów byłej maskotki Sony sprzedał się w 20 milionach egzemplarzy.
gry
Jakub Błażewicz
24 czerwca 2024

Autorzy Crasha 4 i remake'ów Spyro mają na ręku umowę z Microsoftem. Są „bardzo zainspirowani” nową grą, którą jednak może być Crash Bandicoot 5
Twórcy Crasha Bandicoota 4: It's About Time i remake’ów Spyro, studio Toys for Bob, ogłosili oficjalnie, że pracują nad nową produkcją, za której wydanie będzie odpowiadał Microsoft.
gry
Kamil Kleszyk
2 czerwca 2024

Twórcy remake'ów Crasha i Spyro idą w niezależność. Chcą kontynuować współpracę z Microsoftem, najpewniej przy Spyro 4
Toys for Bob stało się kolejnym studiem, które ucierpiało na zwolnieniach w firmie Microsoft. Początkowo niektórzy nawet podejrzewali, że zostało zamknięte.
gry
Adrian Werner
27 marca 2024