Seria gier Wolfenstein
Cykl pierwszoosobowych strzelanek (FPS) osadzonych w alternatywnej wersji II wojny światowej. Seria została zapoczątkowana przez studio Muse Software. Obecnie prawa do marki znajdują się w rękach firmy Bethesda Softworks, a w jej rozwój zaangażowane są zespoły id Software oraz MachineGames.
Cechą charakterystyczną gier z serii Wolfenstein jest fakt, że choć ich akcję osadzono w drugowojennych realiach, w zależności od tego, o której z nich mowa, ubarwiono je elementami fantasy (m.in. w postaci magicznych istot i przedmiotów) lub science fiction (za sprawą futurystycznego arsenału czy robotów kontrolowanych przez sztuczną inteligencję). Pomijając dwie najwcześniejsze odsłony cyklu, rozgrywka w każdej z tych produkcji łączy elementy FPS-a oraz gry akcji; marce nieobce są także rozwiązania zaczerpnięte ze skradanek.
Główny bohater głównych części serii – William „B.J.” Blazkowicz – to doskonale wyszkolony aliancki żołnierz o polskich korzeniach, który za wszelką cenę musi powstrzymać nazistów przed realizacją ich złowrogich planów, eliminując hordy przeciwników (w czym pomaga mu szeroki wachlarz potężnych giwer) i wypełniając rozmaite zadania popychające akcję do przodu. Choć filarem każdego Wolfensteina jest kampania fabularna, w niektórych grach spod tego szyldu znajdziemy też stanowiący jej uzupełnienie tryb multiplayer.
Ojcem marki Wolfenstein jest Silas Warner, który w studiu Muse Software kierował pracami nad jej dwiema pierwszymi częściami – Castle Wolfenstein (1981) i Beyond Castle Wolfenstein (1984). Obie gry stały się źródłem inspiracji dla deweloperów z id Software, co w 1992 roku zaowocowało wydaniem strzelanki pod tytułem Wolfenstein 3D (do dzisiaj przez niektórych graczy błędnie uważanej za pierwszego FPS-a w historii). Przygody Williama „B.J.” Blazkowicza stały się przebojem, co zachęciło to twórców do przygotowania jeszcze w tym samym roku ich kontynuacji – Spear of Destiny.
Na następną odsłonę cyklu gracze musieli jednak poczekać aż 9 lat, czyli do 2001 roku, kiedy to na komputery osobiste trafił Return to Castle Wolfenstein, opracowany (pod nadzorem id Software) przez studia Gray Matter Interactive i Nerve Software (1,5 roku później produkcja pojawiła się również na PlayStation 2 oraz Xboksie). W planach deweloperów był także dodatek; Wolfenstein: Enemy Territory, bo takie nosił miano, ostatecznie ujrzał światło dzienne dopiero 2003 roku, jako odrębna (i udostępniana za darmo) pozycja przeznaczona do multiplayerowej zabawy. Następnie rozwój serii po raz kolejny został zahamowany. Marka powróciła dopiero w 2008 roku komórkowym spin-offem Wolfenstein RPG, a jej nowa pełnoprawna odsłona będąca zarazem rebootem serii – Wolfenstein – została wydana dopiero w 2009 roku.
Blisko pięć lat później seria doczekała się kolejnego rebootu w postaci gry Wolfenstein: The New Order, której produkcją zajęło się szwedzkie MachineGames. Tytuł odniósł sukces artystyczny i komercyjny, dzięki czemu trzy lata później mogła zadebiutować jego bezpośrednia kontynuacja – Wolfenstein II: The New Colossus. Rok 2019 przyniósł natomiast dwa spin-offy cyklu, w których stworzeniu ekipie MachineGames pomógł zespół Arkane Studios. Mowa o przygotowanym z myślą o zestawach VR Wolfensteinie: Cyberpilot, a także o nastawionym na zabawę w kooperacji Wolfensteinie: Youngblood.
Pomijając dwie najwcześniejsze produkcje autorstwa Muse Software, gry z serii Wolfenstein korzystają z kolejnych iteracji opracowanej przez studio id Software technologii id Tech (tej samej, która znalazła zastosowanie między innymi w cyklach Doom oraz Quake).
Ewolucja serii Wolfenstein
2020
Wolfenstein: Alt History Collection
2019
Wolfenstein: Youngblood
2019
Wolfenstein: Cyberpilot
2017
Wolfenstein II: The New Colossus
2014
Wolfenstein: The New Order
2009
Wolfenstein
2003
Return to Castle Wolfenstein: Operation Resurrection
2003
Return to Castle Wolfenstein: Tides of War
2001
Return to Castle Wolfenstein
1992
Spear of Destiny
1992
Wolfenstein 3D

Wolfenstein III
Nieznana
Akcji, Alternatywna historia, Bardzo brutalne, FPP, FPS, Singleplayer, Strzelanki.
Dziewiąta odsłona cyklu Wolfenstein, będąca kontynuacją gry Wolfenstein II: The New Colossus. W produkcji opracowanej przez szwedzkie studio Machine Games gracze ponownie wcielają się w walczącego z nazistami B.J. Blazkowicza.

Wolfenstein: Alt History Collection
25 czerwca 2020
Akcji, Alternatywna historia, Bardzo brutalne, FPP, FPS, II wojna światowa, Internet, Kooperacja, Lata 60. i 70. XX wieku, Lata 80., Multiplayer, Pakiet, Science fiction, Singleplayer, Strzelanki.
Kompilacja czterech strzelanek FPP z serii Wolfenstein, opracowanych przez zespół Machine Games. W skład Wolfenstein: Alt History Collection wchodzą gry: Wolfenstein: The New Order, Wolfenstein: The Old Blood, Wolfenstein II: The New Colossus oraz Wolfenstein: Youngblood.

Wolfenstein: Youngblood
26 lipca 2019
Akcji, Alternatywna historia, Bardzo brutalne, FPP, FPS, Internet, Kooperacja, Lata 80., Multiplayer, PS Plus Extra, PS Plus Premium, Singleplayer, Strzelanki, Xbox Game Pass Premium, Xbox Game Pass Ultimate, PC Game Pass, singleplayer, multiplayer.
Stworzona przez studio MachineGames poboczna odsłona cyklu Wolfenstein - pierwsza gra z serii, którą można przejść w kooperacji. Jako córki B. J. Blazkowicza, Sophie i Jessica, trafiamy do opanowanego przez nazistów Paryża w latach 80. XX wieku. Naszym zadaniem jest wsparcie lokalnego ruchu oporu.
GRYOnline
Steam
Gracze

Wolfenstein: Cyberpilot
26 lipca 2019
Akcji, Alternatywna historia, Bardzo brutalne, FPP, FPS, Lata 80., PlayStation VR, Science fiction, Singleplayer, SteamVR, Strzelanki, Wirtualna rzeczywistość (VR).
Wolfenstein Cyberpilot to gra akcji korzystająca z urządzeń wirtualnej rzeczywistości. Gracz wciela się w hakera, który pomaga paryskiemu ruchowi oporu w walce z nazistami poprzez włamywanie się do niemieckich systemów i przejmowanie kontroli nad ich robotami bojowymi.
OpenCritic
Steam
Gracze

Wolfenstein II: The New Colossus
27 października 2017
Akcji, Alternatywna historia, Bardzo brutalne, FPP, FPS, Lata 60. i 70. XX wieku, PS Plus Extra, PS Plus Premium, Science fiction, Singleplayer, Strzelanki, Xbox Game Pass Premium, Xbox Game Pass Ultimate, PC Game Pass, singleplayer.
Kolejna odsłona bestsellerowej serii strzelanin FPP, a zarazem bezpośrednia kontynuacja gry Wolfenstein: The New Order, za której opracowanie odpowiada studio Machine Games. Akcja gry toczy się w 1961 roku – wybudzony ze śpiączki B.J. Blazkowicz i jego przyjaciele trafiają do okupowanych przez nazistów Stanów Zjednoczonych. Protagonista szybko znajduje wspólny język z przywódcami miejscowego ruchu oporu, w towarzystwie których rusza do walki z najeźdźcą. Podobnie jak miało to miejsce wcześniej, rozgrywka w Wolfenstein II: The New Colossus polega na eksploracji rozległych etapów, realizacji kolejnych celów misji i eliminacji zastępów zróżnicowanych przeciwników. Do naszej dyspozycji oddano szeroki wachlarz narzędzi mordu – wśród nich pojawia się nie tylko klasyczna broń palna, ale i bardziej wymyślne giwery. Warto odnotować, że po raz kolejny autorzy postanowili zrezygnować z regeneracji zdrowia na rzecz oldskulowego systemu apteczek. Całość charakteryzuje się trójwymiarową grafiką wysokiej jakości – w porównaniu z poprzedniczką podrasowano przede wszystkim tekstury i efekty specjalne, jakie towarzyszą wymianie ognia.
GRYOnline
Steam
Gracze
Dodatki:
- Wolfenstein II: The New Colossus - Odcinek zerowy 7 listopada 2017
- Wolfenstein II: The New Colossus - Przygody rewolwerowca Joego 14 grudnia 2017
- Wolfenstein II: The New Colossus - Dziennik agentki Cicha Śmierć 30 stycznia 2018
- Wolfenstein II: The New Colossus - Wyczyny kapitana Wilkinsa 12 marca 2018

Wolfenstein: The New Order
20 maja 2014
Akcji, Alternatywna historia, Bardzo brutalne, FPP, FPS, Lata 60. i 70. XX wieku, PS Plus Extra, PS Plus Premium, Singleplayer, Strzelanki, Xbox Game Pass Premium, Xbox Game Pass Ultimate, PC Game Pass, singleplayer.
Strzelanina z widokiem z perspektywy pierwszej osoby (FPP), stanowiąca siódmą, pełnoprawną odsłonę cyklu Wolfenstein. Produkcją gry zajęło się szwedzkie studio Machine Games, założone przez byłych członków ekipy deweloperskiej Starbreeze Studios. Fabuła Wolfenstein: The New Order przedstawia alternatywną wersję historii, w której III Rzesza wygrała II wojnę światową. Główny bohater – B.J. Blazkowicz, amerykański weteran sił specjalnych – po wybudzeniu z ponad 20 letniej hibernacji ponownie musi stawić czoła nazistom. Rozgrywka polega przede wszystkim na anihilacji hord przeciwników przy użyciu różnego rodzaju broni, a także rozwiązywaniu nieskomplikowanych łamigłówek. Nowoczesna oprawa wizualna gry to zasługa wydajnego silnika id Tech 5, znanego chociażby z Rage i The Evli Within.
GRYOnline
Steam
Gracze
Dodatki:
- Wolfenstein: The Old Blood 5 maja 2015

Wolfenstein
18 sierpnia 2009
Akcji, FPP, FPS, II wojna światowa, Internet, LAN, Multiplayer, Singleplayer, Strzelanki.
Powracająca po kilku latach przerwy, kolejna odsłona popularnej strzelaniny FPS, zapoczątkowanej jeszcze na komputerach 8-bitowych przez Castle Wolfenstein z 1981 roku. Posiadająca prawa do tytułu firma Activision produkcję gry powierzyła tym razem ekipie Raven Software, znanej m.in. z Quake’a IV czy cyklu Soldier of Fortune. W grze wcielamy się ponownie w agenta B.J. Blazkowicza, który próbuje pokrzyżować nazistom plany wynalezienia tajnej broni o nazwie Black Sun. Akcja toczy się w okupowanym przez Niemców fikcyjnym mieście Isenstadt, gdzie prężnie funkcjonują ogniska ruchu oporu. Ich pomoc okaże się zaś bezcenna przy realizacji kolejnych zróżnicowanych misji fabularnych. Oprócz nowoczesnej oprawy, nowa odsłona Wolfensteina oferuje jak zwykle bogaty arsenał broni – zarówno rzeczywistej, jak i fikcyjnej, oraz rozwijane w trakcie gry specjalne moce bohatera. Autorzy dopracowali też sztuczną inteligencję przeciwników i wprowadzili element morale, wpływający na zachowanie nazistów podczas walki.
GRYOnline
Gracze

Wolfenstein RPG
11 maja 2009
RPG, FPP, Klasyczne RPG, Singleplayer, Turowe.
Niezwykła próba połączenia jednej z najbardziej kultowych strzelanin wszech czasów z elementami turowej gry RPG. W grze wcielamy się w bohatera cyklu B.J. Blazkowicza, który pojmany przez agentów Trzeciej Rzeszy musi wydostać się na wolność i stawić czoła złu, sprowadzonemu na świat przez tajną jednostkę SS o nazwie Paranormal Division. Podobnie jak w grze macierzystej, akcję obserwujemy z perspektywy pierwszoosobowej, jednak sama walka zrealizowana została w systemie turowym.
Gracze

Return to Castle Wolfenstein: Operation Resurrection
27 maja 2003
Akcji, FPP, FPS, II wojna światowa, Singleplayer, Tytuły ekskluzywne PlayStation.
Kolejna odsłona kultowej serii pierwszoosobowych strzelanin osadzonych w alternatywnej wersji II wojny światowej. Return to Castle Wolfenstein: Operation Resurrection to konwersja gry Return to Castle Wolfenstein opracowana specjalnie dla konsoli PlayStation 2. Ponownie wcielamy się w B.J. Blazkowicza, amerykańskiego komandosa do zadań specjalnych, który ma za zadanie powstrzymać Hitlera przed stworzeniem armii nieumarłych superżołnierzy. W tym celu protagonista musi zinfiltrować zamek Wolfenstein i wyeliminować zagrożenie w cyklu kilkunastu misji. W Return to Castle Wolfenstein: Operation Resurrection pojawia się dodatkowa misja: prolog, w którym Blazkowicz ściera się z nazistami (w tym kilkoma nowymi wrogami) w egipskim mieście Ras el-Hadid. Mechanika rozgrywki oparta została na podstawowym wydaniu RtCW. Bohater walczy z przeważającymi siłami wroga za pomocą broni palnej z okresu II wojny światowej, a także bardziej futurystycznych pukawek. Dzięki elementom skradankowym może on też eliminować przeciwników po cichu. Oprócz kampanii fabularnej gra oferuje kilka wariantów rozgrywki wieloosobowej.
Gracze

Return to Castle Wolfenstein: Tides of War
27 maja 2003
Akcji, FPP, FPS, II wojna światowa, Internet, LAN, Multiplayer, Singleplayer, Tytuły ekskluzywne Xbox.
Pierwszoosobowa strzelanina należąca do jednej z najsłynniejszych serii gier wszech czasów. Akcja Return to Castle Wolfenstein: Tides of War została osadzona w alternatywnej wersji II wojny światowej, w której Hitler usiłuje stworzyć armię nieumarłych superżołnierzy. Gracz wciela się w amerykańskiego komandosa B.J. Blazkowicza, którego zadaniem jest wyeliminowanie zagrożenia skupionego w tytułowym zamku Wolfenstein. Konsola Xbox również otrzymała własną edycję RtCW, wzbogaconą o dodatkową misję w Afryce – prolog przedstawiający wydarzenia sprzed pochwycenia głównego bohatera przez nazistów. Pod względem mechaniki Return to Castle Wolfenstein: Tides of War to pełnokrwista strzelanina z elementami skradanki. Blazkowicz dobrze radzi sobie z różnymi rodzajami broni palnej z okresu II wojny światowej, a także z futurystycznymi pukawkami. Na jego drodze pojawia się szereg wrogów: od zwykłych żołnierzy po mutanty, szkielety czy zombie.
Gracze

Return to Castle Wolfenstein
20 listopada 2001
Akcji, Bardzo brutalne, FPP, FPS, II wojna światowa, Internet, LAN, Multiplayer, Singleplayer, Strzelanki, Xbox Game Pass Ultimate, PC Game Pass, singleplayer, multiplayer.
Osadzona w realiach II wojny światowej strzelanina FPS, będąca swoistą próbą odświeżenia legendarnego Wolfensteina 3D – przełomowej odsłony serii, której początki sięgają 1981 roku. Za powstanie gry odpowiada nieznane wcześniej studio Gray Matter, choć nad całością prac czuwali twórcy oryginału ze studia id Software. W grze wcielamy się w amerykańskiego agenta polskiego pochodzenia, B.J. Blazkowicza, który ma za zadanie powstrzymać tajny projekt nazistów, mający na celu wskrzeszenie księcia Henryka I i wykorzystanie jego mocy celem zyskania przewagi w wojnie. Podczas swej misji nasz protagonista musi stawić czoła zróżnicowanym przeciwnikom, wśród których znajdą się nie tylko żołnierze SS, ale i efekty tajnych niemieckich eksperymentów oraz siły nadprzyrodzone. Mocną stroną gry jest tryb multiplayer, w którym gracze dzielą się na aliantów oraz nazistów, a każda ze stron ma do wykonania określone cele. Wysoki poziom oprawy wizualnej zapewnia zaś zmodyfikowany silnik Quake’a III.
GRYOnline
Steam
Gracze
Dodatki:
- Wolfenstein: Enemy Territory 29 maja 2003

Spear of Destiny
2 września 1992
Akcji, FPP, Singleplayer, Strzelanki.
Kontynuacja niezwykle popularnej strzelaniny od studia id Software Wolfenstein 3D. Spear of Destiny ukazało się w 1992 roku, a więc wkrótce po premierze części pierwszej, w związku z czym różnice w mechanice i wykonaniu pomiędzy dwoma tytułami są nieznaczne. Gracze ponownie wcielają się w Williama B.J. Blazkowicza, amerykańskiego komandosa od zadań specjalnych wysłanego do nazistowskich Niemiec. Tym razem jego zadaniem jest odzyskanie legendarnej Włóczni Przeznaczenia, którą hitlerowcy na początku II Wojny Światowej wywieźli z Wersalu i umieścili w niedostępnej twierdzy. Spear of Destiny oferuje kilkanaście nowych map i kilku niespotykanych wcześniej przeciwników. W odróżnieniu od Wolfensteina 3D, etapy nie są podzielone na epizody, lecz stanowią spójną, długą misję, której zwieńczeniem jest pojedynek z Adolfem Hitlerem. Rozgrywka jednak pozostała niezmienna – obserwując akcję z widoku pierwszoosobowego gracz przemierza korytarze wypełnione wrogami, z którymi walczy głównie przy użyciu broni palnej. Pokonanie bossa z reguły nagradzane jest otrzymaniem klucza odblokowującego przejście do kolejnej lokacji.
Steam
Gracze

Wolfenstein 3D
5 maja 1992
Akcji, Bardzo brutalne, FPP, FPS, II wojna światowa, Singleplayer, Strzelanki, Xbox Game Pass Ultimate, PC Game Pass, singleplayer.
Kultowa strzelanina z 1992 roku nazywana często „pradziadem” trójwymiarowych FPS-ów. Wolfenstein 3D jest dziełem słynnego studia id Software, odpowiedzialnego również za markę Doom i Quake. Gracz wciela się w Williama „B.J.” Blazkowicza, agenta alianckich sił specjalnych, który wykonuje najbardziej niebezpieczne misje na terenie wroga. Blazkowicz zostaje wysłany do nazistowskich Niemiec w celu spenetrowania zamku Hollehammer, w którym przygotowywany jest tajny projekt superżołnierza. Kampania dla jednego gracza składa się z sześciu epizodów, które zaczynają się od ucieczki z tytułowej twierdzy Wolfenstein. Przemierzając korytarze zamkniętych lokacji, gracz walczy z rozmaitymi przeciwnikami: od psów bojowych, przez szeregowych żołnierzy, po potężne mutanty – na końcu każdego etapu czeka silny boss. W walce bohater posługuje się nożem i kilkoma rodzajami broni palnej. Poziomy zbudowane są niczym labirynty, a nadrzędnym zadaniem gracza jest odnalezienie klucza do wyjścia i przejście do kolejnej lokacji.
Steam
Gracze
Newsy o grach z serii Wolfenstein
Jedyny taki Wolfenstein. RtCW pozwalał nam strzelać do nazistów-okultystów i potrafił przestraszyć
Return to Castle Wolfenstein to produkcja, która stanowiła ewenement w skali całej serii. Przygoda B.J. Blazkowicza w niektórych momentach przypominała bowiem survival horror, choć nie brakowało tu okazji, by efektownie postrzelać do nazistów.
opinie
Krystian Pieniążek
25 października 2025 20:00
Wolfenstein 3 niemal na pewno powstanie, ale oczekiwanie może być jeszcze bardzo długie. „Mamy historię do opowiedzenia”
Wolfenstein 3 zdaje się być obecnie jedną wielką niewiadomą. Ostatnia wypowiedź jednego z twórców daje jednak nadzieję, że gra rzeczywiście powstanie.
gry
Agnieszka Adamus
11 października 2025 06:35
Tak kultowy deweloper zrewolucjonizował branżę gier. Legenda FPS-ów zdradziła moment, kiedy do tego doszło
4 miesiące na stworzenie gry było „luksusem” dla studia id Software, gdy zespół Johna Romero pracował nad wówczas rewolucyjnym Wolfensteinem 3D.
gry
Jakub Błażewicz
4 sierpnia 2025 13:40
Amazon bierze się za kolejną świetną serię gier. Obok seriali Fallout i Mass Effect powstanie Wolfenstein, bo „historia o zabijaniu nazistów jest wiecznie aktualna”
Po sukcesie Fallouta Amazon nie zwalnia tempa. Platforma przygotowuje serialową adaptację kultowej serii Wolfenstein, w której ponownie rozbrzmi odgłos walki z nazistami.
gry
Kamil Kleszyk
25 lipca 2025 19:53
Amazon bierze się za kolejną świetną serię gier. Obok seriali Fallout i Mass Effect powstanie Wolfenstein, bo „historia o zabijaniu nazistów jest wiecznie aktualna”
Po sukcesie Fallouta Amazon nie zwalnia tempa. Platforma przygotowuje serialową adaptację kultowej serii Wolfenstein, w której ponownie rozbrzmi odgłos walki z nazistami.
gry
Kamil Kleszyk
25 lipca 2025 19:53
Amazon bierze się za kolejną świetną serię gier. Obok seriali Fallout i Mass Effect powstanie Wolfenstein, bo „historia o zabijaniu nazistów jest wiecznie aktualna”
Po sukcesie Fallouta Amazon nie zwalnia tempa. Platforma przygotowuje serialową adaptację kultowej serii Wolfenstein, w której ponownie rozbrzmi odgłos walki z nazistami.
gry
Kamil Kleszyk
25 lipca 2025 19:53
Fanowski remake Medal of Honor: Underground z trzema nowymi mapami. Prace nad modem MOH Reborn dobiegają już końca
Ukazała się nowa wersja moda MoH: Reborn do Return to Castle Wolfenstein. Przynosi ona trzy świeże mapy, zwiększając ich łączną liczbę do dwudziestu.
Pliki do gier
Adrian Werner
29 czerwca 2025 19:09
Fanowski remake Medal of Honor: Underground zyskał dodatkowe misje
Ukazała się nowa wersja moda MOH Reborn do Return to Castle Wolfenstein. Projekt odtwarza kampanię fabularną z konsolowego Medal of Honor: Underground.
Pliki do gier
Adrian Werner
20 kwietnia 2025 21:19
Amazon Prime Gaming na luty 2025 aż z 20 grami. Hitów jest jeszcze więcej niż w styczniu, w tym BioShock Infinite czy Deus Ex: Human Revolution
W lutym 2025 roku w ramach usługi Amazon Prime Gaming będzie można odebrać aż 20 gier. Są wśród nich BioShock Infinite, Wolfenstein: Youngblood czy Deus Ex: Human Revolution.
gry
Hubert Śledziewski
6 lutego 2025 23:27
B.J. Blazkowicz vs Marcus Fenix - zagłosuj i zdecyduj, kto zwycięży w siódmej walce gali Game MMA!
Tej dwójce nic nie jest straszne! Czeka nas pojedynek prawdziwych wojowników. Który z nich okaże się potężniejszy - pogromca szarańczy Marcus Fenix, czy B.J. Blazkowicz, który strzela do nazistów od 1992 roku? Zapraszamy do głosowania!
pozostałe
Patryk Manelski
5 grudnia 2024 15:17