Starbreeze

Firma producent wydawca

Szwedzki producent i wydawca gier wideo, którego siedziba mieści się w Sztokholmie. Firma Starbreeze tworzy i wydaje gry na komputery osobiste i konsole, a do najważniejszych produkcji z jej portfolio zaliczają się serie The Chronicles of Riddick oraz PayDay.

Historia

Początki

Korzenie firmy sięgają 1998 roku, kiedy to Magnus Högdahl postanowił założyć własne studio deweloperskie. Debiutanckim projektem Starbreeze miała być przygodowa gra akcji pod tytułem Sorcery, której wydania podjęła się firma Gremlin Interactive. W 2000 roku ta ostatnia została jednak przejęta przez Infogrames, a projekt został anulowany. Starbreeze wpadło wówczas w tarapaty finansowe, z których wyjściem okazała się fuzja z O3 Games, założonym przez Larsa Johanssona. W przeciwieństwie do pierwszego z omawianych zespołów, drugi miał już na swoim koncie sukces – kosmicznego RTS-a pod tytułem The Outforce. Po połączeniu z O3 Games powstała jedna, znana do dzisiaj firma, czyli Starbreeze Studios.

Enklawa i Butcher Bay

Pierwszym projektem nowej firmy miała być inspirowana Team Fortress gra Enclave, czyli multiplayerowa produkcja osadzona w uniwersum fantasy. Z czasem jednak jej wydawca – firma Swing Entertainment – stanął w obliczu bankructwa, co doprowadziło do cięcia kosztów i przekształcenia projektu w przygodową grę akcji dla pojedynczego gracza. Tytuł trafił do sprzedaży w 2002 roku i choć nie odniósł spektakularnego sukcesu, pozwolił studiu przetrwać. Co prawda twórcy szybko zabrali się do pracy nad jego kontynuacją, jednak ostatecznie projekt Enclave II został anulowany. Następnym dziełem studia była utrzymana w podobnym stylu gra Knights of the Temple: Infernal Crusade, która zadebiutowała w 2004 roku. Co prawda w przeciwieństwie do poprzedniego projektu, wspomniany tytuł doczekał się sequela, jednak jego stworzenie zostało powierzone innemu zespołowi.

Starbreeze Studios natomiast niedługo później popadło w kolejne tarapaty finansowe, po nieudanej próbie przejęcia studia Rock Solid Games. Na szczęście nie odbiło się to negatywnie na następnym projekcie studia. Mowa o grze The Chronicles of Riddick: Escape from Butcher Bay, która trafiła na sklepowe półki w 2004 roku i odniosła sukces artystyczny oraz komercyjny. Wydawać by się mogło, że od tej pory deweloperzy będą mogli spoglądać w przyszłość z optymizmem, jednak po tym, gdy zespół nie otrzymał znaczących opłat licencyjnych od koncernu Vivendi, Starbreeze Studios znowu popadło w tarapaty. Sukces Kronik Riddicka ugruntował jednak pozycję opisywanej firmy na branżowej mapie, dzięki czemu mogła ona nawiązać kolejną współpracę.

Owocem kooperacji z firmą Majesco Entertainment miała być gra The Darkness, osadzona w tytułowym uniwersum. Choć w połowie cyklu produkcji projekt został porzucony przez dotychczasowego wydawcę, niedługo później przejęła go firma 2K Games, która ostatecznie wypuściła go na rynek. Gra trafiła na sklepowe półki w 2007 roku i pomimo że nie okazała się bestsellerem, jej sprzedaż na poziomie ponad miliona egzemplarzy okazała się satysfakcjonująca. W 2009 roku zespół raz jeszcze zabrał nas w podróż do świata Riddicka, oddając nam do dyspozycji grę The Chronicles of Riddick: Assault on Dark Athena, będącą nie tyle kontynuacją, co odświeżoną i wzbogaconą o nową zawartość wersją Ucieczki z Butcher Bay. Po wielu roszadach ostatecznie jej wydaniem zajęła się firma Atari.

Syndykat i dzień wypłaty

W międzyczasie Starbreeze Studios nawiązało współpracę z firmą Electronic Arts, której owocem miała być gra osadzona w uniwersum Bourne’a oraz tak zwany Project Redlime, będący nowym spojrzeniem na jedną z marek z portfolio wydawcy. Ten pierwszy tytuł ostatecznie został anulowany, natomiast drugim okazał FPS Syndicate. Produkcja powstała w bólach, a w trakcie pracy nad nią szeregi studia opuściło kilku jego zasłużonych członków, w tym sam Högdahl, którzy założyli zespół Machine Games. Syndicate trafił do sprzedaży w 2012 roku, jednak doczekał się chłodnego przyjęcia zarówno ze strony graczy, jak i recenzentów.

Po jego premierze przez studio przeszła fala zwolnień. Nowy dyrektor generalny Starbreeze Studios, Mikael Nemark, postanowił popchnąć je w nowym kierunku; od tej pory firma miała tworzyć nie tylko gry z segmentu AAA, lecz również zajmować się produkcją mniejszych pozycji. Niedługo później współpracę z firmą nawiązał Josef Fares, który stworzył bardzo ciepło przyjętą grę Brothers: A Tale of Two Sons. Kooperacja, choć okazała się owocna, dobiegła końca po premierze tej pozycji; Fares postanowił bowiem założyć własne studio deweloperskie – Hazelight – natomiast prawa do marki Brothers zostały kupione przez jej wydawcę – firmę 505 Games.

W międzyczasie, bo w 2012 roku, pod skrzydła Starbreeze trafiła firma Overkill Software (nieoficjalnie było jednak odwrotnie i to Starbreeze zostało przejęte przez Overkill), czyli twórcy gry PayDay: The Heist. Jej kontynuacja, zatytułowana PayDay 2, zadebiutowała w 2013 roku, odnosząc gigantyczny sukces artystyczny i komercyjny. Tytuł sprawił, że Starbreeze Studios osiągnęło rekordowe zyski; niedługo później zespół przeniósł się z Uppsali do Sztokholmu, zaś jego dyrektorem generalnym został Bo Andersson – jeden z założycieli Overkill Software.

Widmo wielkich problemów

Następnie firma Starbreeze przystąpiła do rozwoju swojego flagowego projektu, a także zaczęła stawiać pierwsze kroki w branży wydawniczej. Wśród produkcji od zewnętrznych deweloperów, które trafiły do sprzedaży jej nakładem, na wzmiankę zasługuje przede wszystkim Dead by Daylight, czyli horror oparty na asymetrycznym multiplayerze. Ponadto do jej katalogu miały trafić nowe dzieła zespołów Double Fine Productions oraz OtherSide Entertainment, czyli Psychonauts 2 i System Shock 3. Poza tym Starbreeze przejęło studia Geminose oraz Dhruva Interactive. Pod jego skrzydła trafiła też firma InfinitEye, pracująca nad goglami rzeczywistości wirtualnej, ochrzczonymi mianem Project StarVR. Niemniej, w 2017 roku większościowy pakiet akcji w tej ostatniej został sprzedany firmie Acer.

Grą, której stworzeniem miało w dalszej kolejności zająć się Starbreeze (a dokładnie – Overkill Software), była zaś strzelanka pod tytułem OVERKILL'S The Walking Dead. Choć twórcy wiązali z nią wielkie nadzieje, produkcja powstawała w bólach; dość powiedzieć, że technologię, na której miała zostać oparta, zmieniano dwukrotnie. Pozycja trafiła na sklepowe półki w 2018 roku i okazała się klapą zarówno pod względem artystycznym, jak i finansowym.

Po jej nieudanej premierze Starbreeze popadło w na tyle poważne problemy finansowe, że szanse na przetrwanie firmy stanęły pod wielkim znakiem zapytania. Chcąc ją ratować, podjęto decyzję o sprzedaży praw wydawniczych do gier System Shock 3 oraz Psychonauts 2, a także studia Dhruva Interactive, którego nowym właścicielem został Rockstar Games. Ponadto przez firmę przeszła fala zwolnień. W 2018 roku przeprowadzono restrukturyzację, w następstwie której firma została podzielona na dwa podmioty – Starbreeze Publishing oraz Starbreeze Studios. W dalszej kolejności postanowiono skupić się na rozwoju gry PayDay 2, która zaczęła otrzymywać płatne rozszerzenia.

Fiasko PayDay 3

Wreszcie w marcu 2021 roku Starbreeze nawiązało współpracę z koncernem Koch Media (niedługo potem przemianowanym na Plaion), który podjął się wydania gry PayDay 3. Gra zadebiutowała we wrześniu 2023 roku na komputerach osobistych, PlayStation 5 oraz Xboksach Series X/S. Niestety jej premiera nie przebiegła tak, jak wymarzyli to sobie twórcy.

Przez wielkie problemy techniczne i niedosyt nowości PayDay 3 otrzymało w większości negatywne opinie ze strony graczy, a średnia ocen przyznanych grze przez branżowe media mieści się w przedziale 61-67/100 (w zależności od platformy) według serwisu Metacritic. Zanim twórcy przygotowali pierwsze znaczące poprawki (w listopadzie), tytuł stracił aż 90% graczy. Mimo to autorzy nie złożyli broni, starając się regularnie wypuszczać kolejne aktualizacje oraz rozbudowywać projekt o nową zawartość.