Encyklopedia Gier Top Gry Premiery Beta testy Screeny Download Redakcja poleca Katalog firm Słownik PC PS5 XSX PS4 Xbox One Switch Andro iOS

Seria Grand Theft Auto - seria gier

Seria gier akcji z otwartym światem, uznawana za jedną z najbardziej dochodowych i jednocześnie kontrowersyjnych w dziejach branży. Za ojców cyklu Grand Theft Auto uznaje się Davida Jonesa i Mike’a Dailly’ego oraz ekipę studia DMA Design. Właścicielem praw wydawniczych do marki jest koncern Take-Two Interactive, a jej rozwojem zajmuje się firma Rockstar Games.

Poszczególne gry z cyklu GTA nie są ze sobą bezpośrednio powiązane. Akcja każdej z nich toczy się w różnych okresach (m.in. lata 80. i 90. ubiegłego wieku oraz pierwsza i druga dekada XXI wieku), w rozmaitych fikcyjnych miastach wzorowanych na amerykańskich metropoliach (np. Liberty City przypomina Nowy Jork, a Vice City podobne jest do Miami). Wspólny mianownik stanowi gangsterska tematyka. We wszystkich częściach serii wcielamy się w postacie, które działając z różnych pobudek, pną się po szczeblach kariery przestępczego półświatka. Ich przeciwnikami są zaś z reguły czarne charaktery, z którymi muszą wyrównać rachunki. Ponadto produkcje spod szyldu GTA to satyry piętnujące wszechobecny konsumpcjonizm i stanowiące krytykę stereotypowej „amerykańskości”.

Gry z serii Grand Theft Auto łączą elementy sandboksów (po otwartych światach każdej z nich poruszamy się na piechotę oraz przy pomocy rozmaitych pojazdów i maszyn), gier akcji i RPG. Pierwsze dwie odsłony i dodatki do nich prezentują wydarzenia z perspektywy top-down, jednak w kolejnych częściach akcję oglądamy zza pleców bohatera (TPP). Ponadto od trzeciej odsłony cyklu w każdej z nich mamy do czynienia ze spójną fabułą i uzasadnioną motywacją działań bohatera. Warto również wspomnieć, że specjalnie na potrzeby GTA III nagrano kilka godzin audycji radiowych, których gracz miał okazję odsłuchać podczas jazdy samochodem; dodatek ten stał się charakterystyczną cechą każdego późniejszego GTA. W Grand Theft Auto: San Andreas wprowadzono sporo unikalnych zmian, jak współczynnik głodu bohatera i możliwość wpływania na masę oraz wygląd jego ciała, planowanie i przeprowadzanie włamań do wybranych mieszkań czy pływanie. Szereg nowości przyniosło również Grand Theft Auto V. Sztandarowe to wprowadzenie do gry trzech głównych postaci, w które wcielamy się naprzemiennie, a także bardzo rozbudowany tryb multiplayer, nazwany Grand Theft Auto Online. Ten ostatni z czasem stał się niejako osobną pozycją, rozwijaną jako gra-usługa.

Pierwsze Grand Theft Auto zostało wydane w 1997 roku. Gracz, wcielając się w gangstera, wykonywał w nim misje na zlecenie mafii, polegające początkowo na kradzieży samochodów, a następnie na braniu udziału w napadach na banki czy płatnych morderstwach. W kwietniu 1999 roku zadebiutował oficjalny dodatek do tej produkcji, zatytułowany Grand Theft Auto: London 1969, a w maju pojawiło się jeszcze niewielkie darmowe rozszerzenie, czyli Grand Theft Auto: London 1961. We wrześniu DMA Design zostało przejęte przez Rockstar Games, a jego nazwa zmieniona na Rockstar North. Niedługo później, bo już pod koniec października, wydano GTA 2, w którym ponownie wcielaliśmy się w gangstera wspinającego się po drabinie przestępczego półświatka. W 2001 na rynek trafiło Grand Theft Auto III, dające graczowi kontrolę nad wiecznie milczącym amerykańskim przestępcą Claudem Speedem. Przez pół roku gra była tytułem ekskluzywnym dla konsoli PlayStation 2, jednak później ukazała się też na PC, a z czasem i na Xboksie. W 2002 roku na PS2 zadebiutowało Grand Theft Auto: Vice City, osadzone w latach osiemdziesiątych XX wieku; wydania na PC i Xboksa pojawiły się rok później. W 2004 roku wydano Grand Theft Auto Advance, które jako jedyne z całej serii trafiło wyłącznie na przenośną konsolę Game Boy Advance. W tym samym roku na PS2 ukazała się kolejna główna część serii, czyli Grand Theft Auto: San Andreas, w której gracz wcielał się w Carla Johnsona, starającego się stanąć na czele mafii. Ze względu na swoją popularność, z czasem gra doczekała się wielu konwersji na różnorodne platformy – od komputerów osobistych, przez konsole, skończywszy na urządzeniach mobilnych. W październiku 2005 roku pojawiło się Grand Theft Auto: The Trilogy, stanowiące pakiet trzech gier: GTA III, GTA: Vice City i GTA: San Andreas. Poza tym zadebiutowało wówczas oraz Grand Theft Auto: Liberty City Stories, będące spin-offem GTA III, osadzonym na kilka lat przed wydarzeniami znanymi z tej produkcji. Listopad 2006 roku przyniósł graczom posiadającym PSP lub PS2 kolejną poboczną odsłonę serii; Grand Theft Auto: Vice City Stories opowiadało o wydarzeniach mających miejsce na dwa lata przed fabułą GTA: Vice City. W 2007 roku na PC pojawiło się Grand Theft Auto: Trilogy, stanowiące zestaw trzech pierwszych odsłon cyklu wraz z GTA: London 1969. Rok później ukazała się czwarta główna część serii, zatytułowana Grand Theft Auto IV, której głównym bohaterem był imigrant z Europy Wschodniej – Niko Bellic. W 2009 roku został wydany jeszcze jeden spin-off cyklu – Grand Theft Auto: Chinatown Wars. Pierwotnie zagościł on na konsoli Nintendo DS, ale kilka miesięcy później można było w niego zagrać również na PSP. W 2013 roku na PS3 i X360 pojawiło się długo oczekiwane Grand Theft Auto V. Gra pozwalała nam wcielić się w trzy postacie, pomiędzy którymi mogliśmy przełączać się w dowolnej chwili. Tytuł mógł się pochwalić dopracowaną kampanią fabularną, jednak prawdziwe triumfy święcił jego tryb multplayer, czyli Grand Theft Auto Online. W 2014 roku produkcja trafiła na konsole PlayStation 4 oraz Xbox One, w 2015 roku pojawiła się na PC, z kolei w 2022 roku zadebiutowała na PlayStation 5 oraz Xboksach Series X/S. W międzyczasie, bo w listopadzie 2021 roku, do sprzedaży trafiło Grand Theft Auto: The Trilogy – The Definitive Edition, czyli zestaw remasterów trzech części serii – GTA III, GTA: Vice City oraz GTA: San Andreas. Ze względu na liczne błędy i ogólne niedopracowanie, kompilacja doczekała się bardzo chłodnego przyjęcia.

Cykl Grand Theft Auto od początku wzbudzał kontrowersje. Już sam jego tytuł w slangu półświatka oznacza „utalentowanego złodzieja samochodów”. Dodatkowo wraz z premierą GTA III pojawiły się oskarżenia m.in. o epatowanie przemocą i erotyką. Mimo to (a może dzięki temu) seria Grand Theft Auto może szczyćić się rekordową sprzedażą. W maju 2021 roku firma Take-Two Interactive informowała o 345 milionach sprzedanych egzemplarzy wszystkich odsłon cyklu, z czego 145 milionów należało do Grand Theft Auto V.

Grand Theft Auto VI
Grand Theft Auto VI

Akcji 2025

Szósta główna część niezwykle popularnej serii gier akcji z otwartym światem, nad którą czuwa firma Rockstar Games. GTA 6 zostało osadzone w mieście Vice City i okolicach, a opowiada o losach pary przestępców latynoskiego pochodzenia.

PS5XSX

Grand Theft Auto: The Trilogy - The Definitive Edition
Grand Theft Auto: The Trilogy - The Definitive Edition

Akcji 11 listopada 2021

Wydana z okazji dwudziestej rocznicy premiery GTA III kompilacja, w skład której wchodzą GTA III, Vice City i San Andreas. Tytuły te stawiają nas w roli aspirujących przestępców pnących się po szczeblach kryminalnego półświatka.

PCPS5XSXPS4XONESwitchANDiOS

Grand Theft Auto V
Grand Theft Auto V

Akcji 17 września 2013

GTA 5 to piąta pełnoprawna odsłona niezwykle popularnej serii gier akcji, nad której rozwojem pieczę sprawuje studio Rockstar North we współpracy z koncernem Take Two Interactive. Miejscem akcji Grand Theft Auto V jest fikcyjne miasto Los Santos wzorowane na Los Angeles. Fabuła koncentruje się na perypetiach trójki bohaterów: Michaela De Santy, Trevora Philipsa i Franklina Clintona, którym nieobce są zatargi z prawem. Twórcy gry pozostali wierni sandboksowemu modelowi rozgrywki, pozwalając graczom na dużą swobodę w wykonywaniu zadań i poruszaniu się po wirtualnym mieście. Koszty produkcji i promocji tytułu oszacowane zostały na ponad 360 milionów dolarów, co pobiło wszystkie wcześniejsze rekordy w branży gier wideo.

PCPS5XSXPS4XONEX360PS3

Grand Theft Auto: Chinatown Wars
Grand Theft Auto: Chinatown Wars

Akcji 17 marca 2009

Spin-offowa odsłona bestsellerowej serii Grand Theft Aut. Fabuła gry przenosi nas do znanego fanom cyklu miasta Liberty City, gdzie jako Huang Lee, członek chińskiej grupy przestępczej, staramy się udowodnić naszą wartość, próbując pomścić śmierć ojca i odzyskać cenny miecz, będący od pokoleń symbolem rodziny. Mechanika zabawy zbliżona jest do wcześniejszych odsłon serii, choć poszczególne misje są tu nieco krótsze, a dodatkowo zyskaliśmy możliwość powtarzania nieudanych akcji. Do istotnych zmian zaliczyć należy też system automatycznego celowania, uproszczony model jazdy oraz konieczność eliminacji policyjnych radiowozów. Wprowadzono też nowy interfejs oraz szereg mini-gier zręcznościowych. Grafika wykonana została w technologii cel-shading i ukazana została w perspektywie, będącej połączeniem klasycznego widoku z lotu ptaka z rzutem izometrycznym.

ANDiOSPSPNDS

Grand Theft Auto IV
Grand Theft Auto IV

Akcji 29 kwietnia 2008

Czwarta część bijącego rekordy popularności cyklu gier akcji. Tytuł wyprodukowany został przez ekipę deweloperską studia Rockstar North pod kierownictwem Chrisa Sawyera. Głównym bohaterem Grand Theft Auto IV jest Niko Bellica, imigrant z Europy Wschodniej, który za oceanem rozpoczyna karierę w przestępczym półświatku. Sandboksowy model rozgrywki pozwala graczowi na dużą swobodę w eksplorowaniu metropolii Liberty City, po której poruszać się można z wykorzystaniem różnych środków komunikacji (m.in. samochodów, motocykli oraz helikopterów). O biegu wydarzeń decyduje natomiast kolejność wykonywania poszczególnych misji. Poza trybem rozgrywki jednoosobowej Grand Theft Auto IV oferuje również możliwość zabawy multiplayer dla maksymalnie 32 graczy za pośrednictwem sieci LAN lub Internet.

PCX360PS3

Grand Theft Auto: Trylogia
Grand Theft Auto: Trylogia

Akcji 18 maja 2007

Grand Theft Auto Trylogia to specjalny zestaw gier akcji, zawierający trzy pierwsze odsłony cyklu Grand Theft Auto. W skład pakietu wchodzą następujące pozycje: Grand Theft Auto, dodatek Grand Theft Auto: London 1969, Grand Theft Auto 2 oraz Grand Theft Auto 3.

PC

Grand Theft Auto: Vice City Stories
Grand Theft Auto: Vice City Stories

Akcji 1 listopada 2006

Poboczna odsłona legendarnej serii sandboksowych gier akcji firmy Rockstar Games. Jak sugeruje tytuł gry, jej akcja powiązana została z GTA: Vice City, a opowiedziana historia toczy się w roku 1984, czyli dwa lata przed ukazanymi tam wydarzeniami. Głównym bohaterem gry jest niejaki Victor Vance – były żołnierz piechoty morskiej i obecnie gangster, który realizując kolejne zlecenia mafijnych bossów pnie się w przestępczej hierarchii. Rozgrywka nie odbiega w znacznym stopniu od rozwiązań znanych z poprzedniczki, choć autorzy wprowadzili wiele ulepszeń, takich jak możliwość pływania, latania helikopterem czy wchodzenia do wnętrza budynków, przez co całość jeszcze bardziej zbliżyła się do mechaniki pełnoprawnych odsłon serii. Grand Theft Auto: Vice City Stories to oczywiście także szeroki arsenał broni i gadżetów oraz zróżnicowana ścieżka dźwiękowa, towarzysząca nam podczas jazdy samochodami.

PS2PSP

Grand Theft Auto: Liberty City Stories
Grand Theft Auto: Liberty City Stories

Akcji 25 października 2005

Spin-offowa odsłona kultowej serii Grand Theft Auto. Akcja gry toczy się na kilka lat przed wydarzeniami ukazanymi w GTA 3, na ulicach tej samej metropolii Liberty City. Podczas zabawy wcielamy się w postać Tony’ego Ciprianiego, który po przybyciu do miasta zostaje wciągnięty w bagno korupcji, mafijnych porachunków i handlu narkotykami. Naszym zadaniem jest praca dla mafijnej rodziny Leone, celem zapewnienia jej wpływów oraz zbudowania własnej reputacji w przestępczym półświatku. Mechanika GTA: Liberty City Stories korzysta ze sprawdzonych rozwiązań cyklu, oferując złożony z trzech dzielnic otwarty świat z całą masą zadań głównych i aktywności pobocznych. Nie zapomniano też o tradycyjnie szerokiej gamie pojazdów (w tym także motocykli, motorówek, pociągów czy promów) oraz odpowiednio dużym arsenale.

ANDiOSPS2PSP

Grand Theft Auto: The Trilogy
Grand Theft Auto: The Trilogy

Akcji 19 października 2005

Trzy znakomite pozycje w cenie jednej – to najkrótszy opis pakietu, zawierającego gry Grand Theft Auto III, Grand Theft Auto: Vice City oraz Grand Theft Auto: San Andreas. The Trilogy stanowi bowiem zbiór najlepszych tytułów, które wyszły dotąd spod klawiatur pracowników Rockstar Games.

PCPS2XBOX

Grand Theft Auto: San Andreas
Grand Theft Auto: San Andreas

Akcji 25 października 2004

Kontynuacja kontrowersyjnego cyklu Grand Theft Auto – jednej z najpopularniejszych serii wszechczasów, która pozwoliła graczom wcielić się w rolę drobnego rzezimieszka i rozsławiła w świecie gier firmę Rockstar Games. Kolejna odsłona gry to największa z dotychczas wydanych części, w której obszar działania gracza – stan San Andreas - jest niemal trzykrotnie większy od tego ukazanego w Vice City. Wśród wielu wprowadzonych przez twórców nowości warto wymienić przede wszystkim ulepszone AI mieszkańców, możliwość rekrutowania do współpracy innych członków gangu, większą interakcję z rozmaitymi budynkami, wprowadzenie współczynnika głodu, możliwości pływania czy wykorzystania nowych środków lokomocji (np. rower). Wszystko to uzupełniono masą różnorodnych aktywności dodatkowych, podkreślających sandboksowy charakter rozgrywki. Całości dopełnia spektakularna oprawa graficzna, utrzymana w klimacie lat 90-tych oraz masa przebojowej muzyki, dostępnej dzięki wielu tematycznym stacjom radiowym.

PCPS4X360PS3ANDiOSWPPS2XBOX

Grand Theft Auto Advance
Grand Theft Auto Advance

Akcji 19 października 2004

Kieszonkowa wersja jednej z najpopularniejszych i najbardziej kontrowersyjnych gier wszechczasów. Grand Theft Auto Advance przenosi miłośników gangsterskiego trybu życia do miasta znanego z trzeciej części cyklu, tj. Liberty City.

GBA

Grand Theft Auto: Double Pack
Grand Theft Auto: Double Pack

Akcji 31 października 2003

Dwie znakomite i kultowe gry w cenie jednej. „Podwójna paczka” zawiera Grand Theft Auto III i Vice City podrasowane do możliwości konsoli Xbox.

XBOX

Grand Theft Auto: Vice City
Grand Theft Auto: Vice City

Akcji 27 października 2002

Kontynuacja bestsellerowego cyklu gier akcji, stanowiąca swoiste rozwinięcie wydanej w 2001 roku trzeciej części serii. Za jej powstanie odpowiadają niezmiennie twórcy oryginału, którzy po wykupieniu przez amerykańskiego giganta przekształcili się w studio Rockstar North. Akcja gry przenosi nas do zupełnie nowego miasta Vice City i pamiętnych lat 80-tych XX wieku. Wcielamy się w niejakiego Toma Vercetti, który zostaje wysłany przez swojego szefa, by zrobić porządek z miejscowymi gangami oraz skorumpowaną policją. Rozgrywka bazuje na identycznej mechanice co poprzedniczka i sprowadza się do wykonywania szeregu nieliniowych misji fabularnych. Nie obyło się rzecz jasna bez szeregu usprawnień, wśród których wymienić warto m.in. dostępność motocykli, łodzi motorowych, a nawet helikoptera. Gra oferuje znacznie ulepszoną oprawę graficzną, utrzymaną w stylistyce lat 80-tych, a naszym zmaganiom towarzyszy zróżnicowana ścieżka dźwiękowa, nadawana przez kilka odmiennych rozgłośni radiowych.

PCPS4ANDiOSPS2XBOX

Grand Theft Auto III
Grand Theft Auto III

Akcji 23 października 2001

Kolejna część kontrowersyjnego cyklu gier akcji, zapoczątkowanego w 1997 roku. Za jej powstanie odpowiadają twórcy oryginału ze szkockiego studia DMA Design, działający obecnie pod skrzydłami firmy Rockstar. Trzecia odsłona gry wprowadza do serii istną rewolucję, po raz pierwszy przenosząc graczy do otwartego i tętniącego życiem, w pełni trójwymiarowego świata, stworzonego dzięki technologii RenderWare. W grze przenosimy się do miasta Liberty City, stanowiącego wirtualną adaptację Nowego Jorku. Bohaterem gry jest młody chłopak imieniem Claude, który marzy o tym by stać się bossem przestępczego świata i dokonać zemsty na ludziach, którzy o mało co nie wpędzili go do więzienia. Fabuła jest nieliniowa i sprowadza się do realizacji kolejnych zadań, zlecanych przez kilkunastu mafijnych szefów. W ich wykonaniu pomoże nam całkiem spory arsenał broni, a także dziesiątki pojazdów, którymi - wzorem poprzednich odsłon - możemy poruszać się bez żadnych ograniczeń.

PCPS4ANDiOSPS2XBOX

Grand Theft Auto 2
Grand Theft Auto 2

Akcji 22 października 1999

Kontynuacja niezwykle popularnej i kontrowersyjnej gry studia DMA Design, w której mieliśmy okazję zasmakować życia przestępcy. Akcja GTA 2 toczy się na ulicach miasta podzielonego na 3 dzielnice, znajdujące się pod panowaniem 3 lokalnych gangów. Zadaniem gracza jest wykonywanie kolejnych zlecanych przez nie zadań, a każda misja zakończona sukcesem oznacza wzrost respektu i przychylności danego gangu. Podobnie jak w pierwowzorze, podczas misji wykorzystujemy spory arsenał broni oraz dowolny z gamy ok. 120 pojazdów. Naszym śladem podąża już jednak nie tylko policja, ale także jednostki SWAT, agenci FBI, a nawet wojsko. Całość ukazana została ponownie w widoku z góry, a oprawę gry odpowiednio podrasowano, choć grafika stała się równocześnie nieco bardziej kolorowa i cukierkowa. Naszym zmaganiom towarzyszy muzyka, płynąca z radioodbiornika automatycznie po wejściu do pojazdu.

PCPS1

Grand Theft Auto
Grand Theft Auto

Akcji 27 października 1997

Pierwsza odsłona popularnej serii i jednocześnie jedna z najbardziej kontrowersyjnych produkcji lat 90. XX wieku. W GTA gracze wcielają się w kryminalistę, który pnie się powoli po szczeblach kariery, łamiąc prawo na rozmaite sposoby.

PCPS1