Seria gier Souls (Dark Souls, Demon's Souls)

Formułę serii rozwinięto wraz z wydanym w 2011 roku Dark Souls, mającym swoją premierę na PS3 oraz z kilkudniowym opóźnieniem również na Xbox 60 oraz blisko rok później na PC (jako Prepare to Die Edition). Produkcja odniosła duży sukces i przybliżyła serię graczom, którzy nie mieli wcześniej kontaktu z ekskluzywnym dla platformy Sony prekursorem. Do gry ukazał się też dodatek DLC o tytule Artorias of the Abyss, wprowadzający nową krainę i przeciwników.

Dark Souls II z 2014 roku to jedyna część, w której tworzeniu Hidetaka Miyazaki nie pełnił centralnej roli. Mimo tego tytuł został bardzo dobrze przyjęty przez recenzentów i społeczność. Podkreślano, że udało się utrzymać wysoki poziom trudności przy jednoczesnym uczynieniu rozgrywki bardziej przystępną dla nowych użytkowników. Rok po premierze gry ukazała się wersja Scholar of the First Sin, zawierająca wszystkie dodatki DLC oraz podstawową zawartość nieco zmodyfikowaną względem oryginału.

Dwa lata później na rynku pojawiło się Dark Souls III (w wersji na PC, PlayStation 4 oraz Xbox One). Produkcja kontynuowała główne założenia poprzedniczek, jednak walka stała się szybsza i bardziej dynamiczna, przypominająca inny tytuł FromSoftware – wydane w międzyczasie wyłącznie na PlayStation 4 Bloodborne. Do gry ukazały się dwa dodatki DLC, Ashes of Ariandel oraz The Ringed City, stanowiące swojego rodzaju epilog dla fabuły całej serii.

Trzecia odsłona zamknęła pewien okres w historii japońskiego koncernu. Deweloperzy uznali, że wydawanie kolejnych części bez istotnych innowacji i poważnych zmian w założeniach rozgrywki byłoby niekorzystne dla cyklu. Z tego względu właściciele praw do marki skupili się na wydawaniu reedycji dotychczasowych odsłon. W 2018 ukazało się Dark Souls: Remastered, oferujące ulepszoną oprawę graficzną oraz parę dodatkowych funkcji nieobecnych w oryginale. Również w 2018 na konsolach (oraz rok później na PC) ukazało się zbiorcze wydanie Dark Souls Trilogy, zawierające wszystkie części oraz dodatki DLC. W 2020 z kolei, jako jeden z tytułów startowych PlayStation 5, wydano remake Demon’s Souls, w odróżnieniu od Dark Souls: Remastered stworzone w całości od podstaw na nowym silniku.

W każdej części cyklu gracz własnoręcznie tworzy swojego awatara, określając jego płeć, wygląd, imię oraz profesję – do wyboru jest szereg klas, poczynając od wojowników, aż po magów i złodziei. Za pokonywanie przeciwników otrzymujemy dusze, służące zarówno jako punkty doświadczenia, jak i jako waluta, za którą kupujemy przedmioty i ulepszenia.

Ciekawie rozwiązano kwestię gry wieloosobowej – jest ona ściśle zintegrowana z kampanią dla pojedynczego gracza. W trakcie rozgrywki możemy tworzyć własne i odczytywać pozostawione przez innych graczy wiadomości – pomaga to zlokalizować pułapki, ukryte przejścia czy opracować skuteczną strategię na pokonanie bossa. Z drugiej strony gra umożliwia „inwazję” na świat drugiego gracza i rozegranie z nim walki PvP.

Seria Dark Souls słynie z wysokiego poziomu trudności. Wynika to zarówno z wymagających starć z przeciwnikami, jak i z oryginalnego systemu karania za przegraną. W momencie śmierci postać traci wszystkie zebrane dusze i zostaje cofnięta do ostatniego ogniska, przy którym odpoczywała (te służą za swego rodzaju punkty zapisu). W miejscu zgonu bohatera pozostaje ślad, którego odnalezienie przywraca utracone zasoby. Jednakże jeśli przed dotarciem do niego zginiemy ponownie, to ślad zostaje usunięty (a wraz z nim wszystkie zdobyte dusze). Dodatkowo za każdym razem, gdy skorzystamy z ogniska, wszystkie potwory oprócz bossów zostają wskrzeszone. W związku z tym gra wymaga uczenia się na błędach, a śmierć staje się jednym z mechanizmów informowania, jak radzić sobie z nowymi wyzwaniami.

Cechą charakterystyczną cyklu FromSoftware jest też nietypowe przedstawienie fabuły. W poszczególnych odsłonach nie uświadczymy rozbudowanych przerywników filmowych (za wyjątkiem intra). Zamiast tego historię świata i jego najważniejszych bohaterów poznajemy, samodzielnie łącząc skrawki informacji zaczerpnięte z krótkich dialogów, opisów przedmiotów czy projektów lokacji. Sprawę komplikuje też fakt, że pewne elementy opowieści są niejednoznaczne i nawet deweloperzy nie dysponują szczegółową wizją przeszłości uniwersum.

Serię osadzono w stylizowanym na średniowiecze świecie dark fantasy. Oprócz klasycznych elementów fantastycznych, takich jak magia czy nadnaturalne postacie, znajdziemy tu także elementy grozy. Dark Souls na przestrzeni lat wypracowało własny, charakterystyczny styl wizualny, w którym dominuje groteska – szczególnie niepokojące są projekty przeciwników. Warto zwrócić uwagę także na klimat: w przeciwieństwie do większości gier RPG osadzonych w światach fantasy, mamy tu do czynienia z motywem już rozpoczętej i niemożliwej do powstrzymania apokalipsy. Świat zmierza do swojego końca, a gracz może co najwyżej opóźnić jego nadejście lub chociaż znaleźć w nim swoje miejsce, zanim wszystko ogarnie mrok. Nadaje to rozgrywce niepowtarzalny, melancholijny nastrój, podkreślany często przez podniosłą, lecz smutną ścieżkę dźwiękową.

Wszystkie odsłony serii sprzedały się łącznie w około 30 milionach egzemplarzy. Dzięki wydawnictwu Titan Comics na rynku ukazało się również kilka komiksów osadzonych w uniwersum, jednak fabułę poprowadzono w nich w bardziej klarowny sposób niż w grach.