- Najlepsze polskie filmy o wojnie
- Jak rozpętałem drugą wojnę światową
- C.K. Dezerterzy
- Demony wojny według Goi
- Kanał
- Wołyń
- W ciemności
- Katyń
- Eroica
- Zakazane piosenki
- Miasto 44
- Powstanie Warszawskie
Katyń
- Reżyser: Andrzej Wajda
- Rok produkcji: 2007
- Gdzie obejrzeć: Netflix, Amazon Prime Video
To drugi obraz Andrzeja Wajdy w tym zestawieniu i nikogo nie powinno to dziwić. Zmarły przed kilku laty reżyser był mistrzem w ukazywaniu „prawdy obiektywnej”, druzgocącego realizmu, który wręcz miał widzom przypominać, że ludzie to w sumie całkiem obrzydliwy gatunek. Kiedy oglądamy Katyń, czujemy wstręt nie tylko wobec wydarzeń ukazanych na ekranie, ale i wobec nas samych. W końcu jedynie obserwujemy, nie jesteśmy w stanie nic zrobić, do tego znajdujemy się w znacznie bardziej komfortowym miejscu niż ci żołnierze. Wajda nie tworzy żadnej wesołej opowiastki z happy endem: pragnie stworzyć obraz, który będzie jak najwierniej oddawał te druzgocące wydarzenia.
Przerażająca w Katyniu jest też „lekkość”, z jaką Wajda – w rytm prawdy historycznej i samej grozy, która dokonała się w 1940 roku – pozbywa się swoich bohaterów. Na ekranie morduje ich niczym Rosjanie – nagle, bezkompromisowo, w najmniej oczekiwanych momentach. Bohaterowie tego filmu nie są protagonistami per se – często znikają z ekranu tak prędko, jak się na nim pojawiają. Są raczej ofiarami nieludzkiej akcji – „ofiary” to prawdopodobnie najlepsze określenie, nie da się ich nazwać jakkolwiek inaczej. Nie oszukujmy się – jest to pozycja na jednorazowy seans, coś, do czego nie chce się wracać. To trudne doświadczenie, które trzeba potraktować przede wszystkim jako przestrogę, aby tak bestialskie wydarzenia już nigdy nie miały miejsca (niemniej wszyscy wiemy, że historia lubi zataczać koło).
