Lockheed F-117A Nighthawk – „niewidzialny”. 10 najdziwniejszych samolotów w historii

• 10 najdziwniejszych, najbardziej niezwykłych samolotów w historii
• Lockheed F-117A Nighthawk – „niewidzialny”
• PZL M-15 Belfegor – postrach rolników z Polski
• Vought V-173 “Flying Pancake” – samolot – naleśnik
• SNECMA C.450 Coléoptere – (nie) latający dzwon
• Caproni Ca.60 Transaero – dziewięciopłatowy Tytanik
• Zweno SPB – przodek Gwiezdnego Niszczyciela
• Bartini Berijew VVA-14 – trochę poduszkowiec, trochę samolot
• Starr Bumble Bee II – malutki trzmiel
• Antonow An-225 Mrija – największy z największych

Lockheed F-117A Nighthawk – „niewidzialny”

Fot. Staff Sgt. Aaron Allmon II

Baza lotnicza „Groom Lake” w stanie Nevada, czyli słynna „Strefa 51”, znana jest głównie z teorii spiskowych dotyczących ukrywania wiedzy o kosmitach i testowania ich technologii przez amerykański rząd. Trudno się w sumie temu dziwić, skoro to właśnie tam powstają ściśle tajne konstrukcje wyglądające jak F-117A Nighthawk. Choć samolot ten wszedł do służby w 1983 roku, oficjalnie pokazano go dopiero w 1988. Przez pięć lat więc przypadkowi świadkowie mogli natknąć się nocą na przelatujący obiekt, który w niczym nie przypominał ani żadnego znanego samolotu, ani nawet kształtu, jaki standardowo samoloty mają.

Wszystko przez to, że F-117 wykonano w technologii „stealth”, znacznie zmniejszającej jego wykrywalność przez radary przeciwnika. „Niewidzialność” zapewniała mu specjalna farba, jaką pokryty był kadłub oraz specyficzny kształt złożony z samych płaskich powierzchni ułożonych pod różnymi kątami względem siebie. Dysze silników zbiegały się w wąskie szpary u tyłu, a symboliczne uzbrojenie schowane było w specjalnym luku, dzięki czemu samolot był idealnie płaski od spodu, bez żadnych wystających elementów. I choć potocznie określany był jako myśliwiec, jego jedynym przeznaczeniem był atak bombami kierowanymi. Nigdy nie miał radaru ani żadnej możliwości przenoszenia uzbrojenia do zwalczania innych samolotów.

Drugie UFO ciągle na służbie

Pisząc o F-117A nie sposób nie wspomnieć o równie czarnym jak smoła i „niewidzialnym” dla radarów samolocie, jakim jest bombowiec strategiczny B-2 Spirit. Podobnie jak Nighthawk, B-2 także wyróżnia się niecodziennym kształtem, bo jest to typowe „latające skrzydło” – bez wyodrębnionego kadłuba z ogonem. A oglądany od przodu wygląda niczym nie z tej planety. Zaprojektowano go jeszcze w czasach Zimnej wojny, ale po rozpadzie Związku Radzieckiego zamówienie zredukowano z planowanych 135 do zaledwie 21 egzemplarzy.

Do dziś jest on najdroższym wyprodukowanym samolotem w przeliczeniu na koszt pojedynczego bombowca. Cena, zależnie od źródeł, waha się pomiędzy 1.1, a 2.2 miliarda dolarów za sztukę. Początkowo mocno krytykowano przydatność tak drogiej maszyny, zwłaszcza przy dużym ryzyku utraty praktycznie bezbronnego w powietrzu samolotu. Jego atutem jest jednak międzykontynentalny zasięg - aż 11 tysięcy kilometrów, i to bez tankowania w powietrzu, co pozwala razić każdy cel na świecie startując z baz w USA.

FOT.: USAF

Z F-117A związane są dwa poważne incydenty, które przeszły do historii. Pierwszy wydarzył się w czasie operacji Pustynna Burza, podczas której Nighthawki wykonały ponad 1300 lotów bojowych. 23 lutego 1991 roku F-117A zrzucił bombę naprowadzaną laserem na budynek Amiriyah, który według dowództwa sił amerykańskich miał być centrum dowodzenia bądź schronem militarnym. W rzeczywistości był to zwykły schron dla ludności od czasów wojny iracko-irańskiej i w wyniku ataku F-117A zginęło tam, zależnie od źródła, od 408 do 1500 cywilów, wliczając to późniejsze zgony rannych. Drugi głośny przypadek związany z tym samolotem to wojna w byłej Jugosławii i zestrzelenie F-117 przez Serbów. 27 marca 1999 roku doszło do zestrzelenia samolotu przez dość przestarzały system sowieckich rakiet ziemia-powietrze SA-3 kierowanych radarem, co było sporą porażką wizerunkową dla Amerykanów. Serbowie drwili później wydając okolicznościowy plakat: „Pozdrowienia z Serbii! Przepraszamy. Nie widzieliśmy, że był niewidzialny”.

F-117A został oficjalnie wycofany ze służby w 2008 roku, kiedy zastąpił go samolot „stealth” kolejnej generacji – F-22 Raptor, a później o wiele bardziej wszechstronny F-35 Lightning II. Pomimo tego siły powietrzne cały czas utrzymują wiele egzemplarzy w zdolności operacyjnej i raz po raz pojawiają się doniesienia o lecących gdzieś F-117. W 2019 roku widać je było na Bliskim Wschodzie, a jeden z nich awaryjnie lądował na lotnisku w Katarze. Ostatnie obserwacje z 2022 mówią o kadłubie pokrytym jakimś nowym, lustrzanym materiałem, co może świadczyć o testowaniu nowych, futurystycznych technologii.