„Mniej mnie obchodzi, jak duża będzie moja następna gra, o ile mój zespół czuje radość z pracy” - rozmawiamy z Joshem Sawyerem

Jeśli nadarza się okazja porozmawiać z człowiekiem, który współtworzył gry kształtujące twoją wrażliwość erpegową – po prostu to robisz. Właśnie to spotkało mnie podczas Digital Dragons 2025 w Krakowie, gdzie miałem okazję przepytać człowieka legendę – twórcę moich (i zapewne również Waszych) ulubionych formacyjnych doświadczeń RPG, zarówno klasycznych, jak i współczesnych. Innymi słowy – przeprowadzić wywiad z Joshem Sawyerem.

Designer zdradził mi, jak podchodzi do projektowania RPG, co wyniósł ze swoich sukcesów i porażek – oraz jak ocenia branżę. Poruszyliśmy tematy związane z dziełami Obsidianu, przede wszystkim z grami Pentiment i Pillars of Eternity 2. Dowiedziałem się również, jaka jest jego wizja Pillars of Eternity 3 (choć nie jest to wielką tajemnicą).

Zapraszam Was do lektury i mam małą prośbę do wielkich graczy branży. Drogi Xboksie, drogi Microsofcie – zapewnijcie Sawyerowi ciężarówkę (albo dwie) wypełnioną pieniędzmi na Pillars of Eternity 3 i pozwólcie mu robić swoje.

Fallout: New Vegas, Bethesda, 2010.

Hubert Sosnowski: Josh, co jest dla Ciebie ważniejsze przy projektowaniu RPG i gier w ogóle – fabuła czy cyferki i mechaniki?

Josh Sawyer: Zawsze kochałem liczby, ale ostatecznie uważam, że ludzie sięgają po nasze gry ze względu na historię – historię gracza. Chodzi o to, by gracz czuł, że ma sprawczość – nie tylko w tym, jak realizuje zadania i ścieżki fabularne, ale też w kształtowaniu samej opowieści, zawieraniu sojuszy, zdradzaniu innych i tym podobnych. I myślę, że właśnie to najbardziej przyciąga ludzi do RPG Obsidianu. Jasne, kocham też liczby. Uwielbiam pracować nad tymi rzeczami. Ale gdybym miał wybrać jedno – to będzie historia.

H.S.: Co ma pierwszeństwo, kiedy Ty projektujesz grę?

J.S.: Zaczynam od pomysłu – świata przedstawionego i może wydarzenia inicjującego oraz kilku mechanik, które uważam za naprawdę kluczowe. A potem wszystko z czasem rozwija się bardziej organicznie. Nawet w trakcie wstępnych prac nad grą Pentiment miałem w głowie tylko konkretne obrazy kluczowych wydarzeń, ale jeszcze nie całą historię. Wiedziałem, że będzie to rzecz bardzo lekka pod względem mechaniki oraz że wybory i konsekwencje okażą się naprawdę ważne. Miałem też od początku pomysł na tło postaci – że jesteś artystą, ale też wszechstronnie wykształconym. To wszystko pojawiło się bardzo wcześnie, a potem rozwijało się już naturalnie.

Nie wymyślam całej historii na początku projektu. Mam pomysł na punkt startowy, może środek, może zakończenie. Ale jeśli chodzi o szczegóły, wolę, żebyśmy to wspólnie odkrywali z czasem. Zauważyłem też, że gdy kiedyś próbowałem od razu rozrysować wszystkie punkty fabularne – one zawsze się zmieniały, było ich za dużo. Kiedy robię to w ten sposób, większość zespołu się w to nie angażuje. Ale jeśli mam kilka kluczowych elementów i możemy o nich porozmawiać, wtedy tworzymy to wspólnie.

H.S.: Czyli to ewolucja podejścia?

J.S.: Myślę, że to coś, czego się uczysz z czasem. Na początku kariery bardzo chciałem jak najwcześniej dopiąć wszystko fabularnie w najdrobniejszych szczegółach. Po pierwsze, zwykle nie wychodziło mi to dobrze. Po drugie, większość zespołu nie była wtedy zaangażowana. Po trzecie, i tak kończyło się to wyrzucaniem i zmienianiem wielu rzeczy. Chodzi o to, że twoja historia dzieje się w kontekście treści gry. Dopóki nie znasz faktycznego rozmiaru swojej produkcji, nie wiesz, jak duża może być twoja opowieść. A jeśli opierasz się na bardzo konkretnych zdarzeniach, zanim jeszcze wiesz, czym właściwie jest gra – nie da się tego zrobić tak wcześnie. Więc zaczynałem w sposób, który – z dzisiejszej perspektywy – nie był zbyt dobry. A potem to po prostu z czasem dopracowałem.

Pentiment, Xbox Game Studios, 2022.

H.S.: Niezależnie od Twojego podejścia jesteś jedną z osób, które – oczywiście wspólnie ze swoimi zespołami – miały realny wpływ na kształt RPG jako gatunku. Przez długi czas królowały izometryczne RPG, potem nacisk przesunął się w stronę gier akcji. Dziś widzimy różne podejścia: Kingdom Come, Baldur’s Gate 3, Clair Obscur, Disco Elysium, Pentiment. Jaka przyszłość czeka RPG? W jakim kierunku to wszystko zmierza?