Seria S.T.A.L.K.E.R. - seria gier
Seria pierwszoosobowych strzelanin (FPS) w klimacie postapokaliptycznego survival horroru. Marka została stworzona przez ukraińską firmę GSC Game World, która sprawuje pieczę nad jej rozwojem.
Pierwsza gra z cyklu - S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl - ukazała się w 2007 roku wyłącznie na PC i spotkała się z bardzo dobrym przyjęciem wśród graczy oraz krytyków (średnia ocen w serwisie metacritic.com wyniosła 82/100). Zachęceni sukcesem deweloperzy zajęli się pracą nad rozszerzeniami. Pierwszym z nich był prequel, S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky, który na sklepowe półki trafił w połowie 2008 roku. W 2009 roku fani doczekali się premiery drugiego, S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat, stanowiącego sequel fabuły jedynki. W 2014 roku ukazała się fanowska gra S.T.A.L.K.E.R.: Lost Alpha, bazująca na niewydanej wersji pierwszej odsłony cyklu i eliminująca wiele uproszczeń oraz błędów obecnych w Shadow of Chernobyl. Po kilkunastu latach przerwy od ostatniej oficjalnej części cyklu, w 2022 roku ukazał się S.T.A.L.K.E.R. 2: Heart of Chernobyl. Za jego stworzenie ponownie odpowiadało GSC Game World, a seria w końcu doczekała się wydania na konsole.
Źródłem inspiracji dla twórców cyklu S.T.A.L.K.E.R. była powieść Arkadija i Borysa Strugackich Piknik nad skrajem drogi oraz jej kinowa adaptacja wyreżyserowana przez Andreia Tarkovskiego (Stalker, 1979). Fabuła gier przedstawia alternatywną wersję historii, zgodnie z którą w 2006 roku ponowna eksplozja w zniszczonej elektrowni atomowej w Czarnobylu przyczyniła się do skażenia rozległego terenu wokół zakładu. W zamkniętej przez wojsko strefie pojawiły się anomalie i zmutowane zwierzęta. Akcja pierwszej odsłony toczy się kilka lat później, a gracz wciela się w rolę jednego ze „stalkerów” - nielicznych śmiałków, którzy zapuszczają się do zony w poszukiwaniu artefaktów, dziwacznych roślin i przedmiotów, za jakie wiele osób jest w stanie zapłacić duże pieniądze. Fabuła S.T.A.L.K.E.R. 2 opowiada z kolei o Skifie, pragnącym rozwiązać zagadkę tajemniczej mocy występującej na terenie Strefy. Historia drugiej odsłony nie jest bezpośrednio powiązana z częścią pierwszą.
Rozgrywka stanowi połączenie elementów taktycznej, pierwszoosobowej strzelaniny (FPS), gry akcji, przygodówki oraz RPG. Fabuła odznacza się nieliniowym charakterem, a decyzje podejmowane przez gracza mają realny wpływ na bieg wydarzeń. Wraz z rozwojem serii zwiększeniu ulegał grywalny obszar oraz ilość dostępnego sprzętu.
Od strony technicznej, pierwsza odsłona oraz rozszerzenia bazują na możliwościach autorskiego silnika X-Ray Engine. Jak na swoje czasy, zapewniał on wysokiej jakości trójwymiarową oprawę graficzną, jednocześnie będąc podatnym na modyfikacje. Z tego względu scena moderska wokół serii bardzo się rozwinęła i na przestrzeni lat ukazało się wiele modów do gry, zarówno graficznych, jak i fabularnych. X-Ray Engine był jednak wymagający dla sprzętu i powodował wiele błędów, stąd pełnoprawna druga odsłona powstała w oparciu o technologię Unreal Engine 5.
