3. Lęk pierwotny. Najbardziej zaskakujące zwroty akcji w kryminałach

• Tego nikt się nie spodziewał. Najbardziej zaskakujące zwroty akcji w kryminałach
• 9. Na noże
• 8. Podejrzani
• 7. W sieci pająka
• 6. Kolekcjoner kości
• 5. Oldboy
• 4. Zabójczy numer
• 3. Lęk pierwotny
• 2. Chinatown
• 1. Zawrót głowy

3. Lęk pierwotny

Lęk pierwotny, Gregory Hoblit, Paramount Pictures, 1996

Lęk pierwotny opowiada historię Martina Vaila (Richard Gere), cynicznego i pewnego siebie stereotypowego prawnika. Podejmuje się on sprawy niemal skazanej na przegraną – obrony młodego mordercy o imieniu Aaron (w tej roli debiutujący wówczas na wielkim ekranie fenomenalny Edward Norton). Bohater jest nieśmiałym, jąkającym się i niewinnie wyglądającym chłopakiem, co zresztą Vail uważa za atut w grze, w której stawką jest jego zwycięstwo.

Mocną kartę w talii prawnika stanowi również fakt, że jego klient może tak naprawdę cierpieć na dysocjacyjne zaburzenie osobowości, „przemieniając się” w niebezpiecznego socjopatę imieniem Roy. Uzbrojony w te informacje Vail jest w stanie przekonać sąd o „niewinności” Aarona z powodu jego choroby psychicznej. Przez większość czasu Lęk pierwotny utwierdza nas w myśleniu, że Aaron jest po prostu ofiarą swego niezdrowego mózgu, a do zbrodni doszło poza jego kontrolą.

Największe zaskoczenie następuje dopiero pod koniec filmu, gdy Vail odwiedza Aarona w więzieniu, a chłopak dziękuje swemu obrońcy za zwycięską potyczkę na sali sądowej. W pewnym momencie jednak bohater grany przez Nortona zrzuca maskę i z satysfakcją wyznaje, że słodki i niewinny Aaron nigdy nie istniał, a szurnięty i niebezpieczny Roy jest tak naprawdę jedyną i słuszną osobowością mężczyzny.

W tym momencie Vail odchodzi załamany, zdając sobie sprawę, że właśnie uchronił prawdziwego mordercę od wysokiego wyroku (Aaron/Roy został finalnie oddelegowany przez sąd do odsiadki w zakładzie psychiatrycznym).