SPARX – gra stworzona do walki z depresją. 7 gier, które mogą ci pomóc w czasie depresji

Adam Bełda

SPARX – gra stworzona do walki z depresją

Przeciwdepresyjne działanie wszystkich powyższych gier wynika z jakiegoś aspektu ich gameplayu i nie jest ani planowane przez twórców, ani udowodnione. Gry generalnie dobrze wpływają dla mózg, dlatego można z niewielkim ryzykiem stwierdzić, że dla pewnych grup faktycznie mogą być pomocne. Co by się jednak stało, gdyby developerzy postanowili stworzyć produkcję, która walkę z depresją postawiłaby sobie za główny cel, a jej skuteczność mierzyła metodami naukowymi? Powstałaby gra SPARX.

Gra SPARX (akronim od Smart, Positive, Active, Realistic, X-factor thoughts) wydana została w 2013 roku, a zaprojektowali ją klinicyści z uniwersytetu w Auckland. Jest osadzonym w realiach fantasy RPG, które opowiada o zmaganiach mieszkańców fantastycznego świata z obrzydliwymi stworami znanymi jak GNAT (Gloomy Negative Automatic Thoughts). Gra oparta jest na paradygmatach terapii behawioralno-poznawczej, która zakłada, że jednymi z przyczyn depresji są nieadaptacyjne automatyczne myśli, pojawiające się w głowach chorych niejako poza ich kontrolą.

Zadaniem terapeuty jest nauczenie pacjenta, jak radzić sobie z takimi myślami (np. na myśl Nic nie potrafię zareagować zmobilizowaniem swoich zasobów i przypomnieniem sobie o swoich realnych umiejętnościach, bo w końcu nie ma osoby, która naprawdę nie potrafiłaby nic). Gracze muszą więc dosłownie zabijać negatywne myśli reprezentowane przez GNAT-y, stosując – w nienachalny sposób, jak obiecują autorzy – techniki behawioralno-poznawcze.

Według autorów SPARX skuteczność przeciwdepresyjna gry sięga 44%, ale tyczy się to określonych grup pacjentów – kwalifikacja do badań poprzedzona była testem osobowości.

MODALNOŚCI PSYCHOTERAPII

Przytoczona tutaj terapia behawioralno-poznawcza nie jest jedynym sposobem leczenia poprzez oddziaływanie psychologiczne. Co prawda wydaje się najodpowiedniejsza w przeciwdziałaniu depresji, ale popularna teoria, że jest to jedyna forma psychoterapii o udowodnionej naukowo skuteczności, jest zwyczajnym kłamstwem – na pozytywne działanie każdej uznanej modalności są dowody. Co więcej – są to dowody podobnie słabe (co wynika z trudności w badaniu tak skomplikowanego zjawiska jak psychoterapia). Przyjrzyjmy się tym innym modalnościom.

Terapia psychodynamiczna nawiązuje do teorii psychoanalitycznych i skupia się na analizie tego, co dzieje się w relacji pacjenta z terapeutą. Dynamika pomiędzy nimi, określana groźnie brzmiącymi słowami przeniesienie i przeciwprzeniesienie, ma być głównym źródłem informacji o życiu psychicznym pacjenta i nośnikiem oddziaływań leczniczych.

Terapia systemowa z kolei zakłada, że zaburzenia psychiczne są skutkiem wadliwego systemu, w którym funkcjonuje człowiek – rodziny, pracy, społeczeństwa. Objawy chorób mają według tej teorii jakąś funkcję, którą realizują w systemie. Na przykład dziecko miewa napady lękowe, aby rodzice zajęli się nim, a nie sprawą rozwodową.

Terapia humanistyczna obecnie coraz częściej uznawana jest nie za osobną modalność terapii, a pewnego rodzaju podmiotowe podejście do pacjenta, które powinno być wdrażane w pracy każdego terapeuty. Podejście integracyjne z kolei skupia się na konstruktywnym łączeniu wyżej wymienionych.

SPARX stawia przed graczami/pacjentami zadania, które mają być metaforą ich problemów wynikających z choroby. Gra jako lekarstwo?

Mimo tego, że istnieje gra zaprojektowana przez lekarzy w celu leczenia depresji, należy pamiętać, że uznanymi metodami terapii pozostają psycho- i farmakoterapia, a wszelkie inne oddziaływania uznaje się za wspomagające. Nie znaczy to jednak, że nie są ważne. Bez wsparcia społecznego, dbania o zainteresowania czy kondycję fizyczną człowiek nawet po skutecznym leczeniu często ląduje na równi pochyłej nieuchronnie prowadzącej do nawrotu choroby.

Myśląc o elektronicznej rozrywce w kontekście jej pozytywnego bądź negatywnego wpływu na nastrój, warto zastanowić się, jakie potrzeby chce się w jej ramach zaspokajać. Z drugiej jednak strony wszyscy wiemy, że gra ma być zabawą, a nie wybieraniem z katalogu produktów na wyprzedaży. Czy da się więc udzielić jakiejś ostatecznej rekomendacji? W pewnym sensie tak – każdy ma jakiś swój ulubiony tytuł. Taki, który nie nudzi się nawet przy setnym podejściu. Jeśli więc dzień jest naprawdę podły, warto dać temu tytułowi szansę i nie mieć wyrzutów sumienia. Od czasu do czasu dobrze jest przecież odpocząć od życia. Problem zaczyna się, gdy życie staje się odpoczynkiem od grania.

O AUTORZE

Jestem lekarzem w trakcie specjalizacji z psychiatrii i studiów z psychoterapii. Rzecz jasna nie proponuję pacjentom gier jako lekarstwa, ale psychoterapia uczy, że ludzkie działania często mają jakieś płycej lub głębiej ukryte motywy – może się więc okazać, że pozornie niezobowiązująca rozrywka faktycznie pełni u kogoś dużo bardziej wzniosłe funkcje. Dlatego też rozmowa o grach w gabinecie lekarskim nie wydaje mi się nie na miejscu.

Z rekomendowanych tytułów osobiście grałem w większość. Ominął mnie jedynie World of Warcraft z powodu alergii na abonament i MMO, ale trafił na listę, bo to pierwsze, co przychodzi na myśl, jeśli trzeba polecić grę do spotykania się z ludźmi. Pozostałe tytuły lubię i oceniam jednoznacznie pozytywnie – z małym wyjątkiem. Dark Souls to dla mnie raczej doświadczenie niż gra. Czarujące cudownie melancholijnym klimatem, urzekające kreatywnością i piekielnie nieprzyjemne od strony gameplayowej. A jednak myślę o nim z sentymentem – kiedy widzę fragmenty gry czy screeny z niej, od razu lokalizuję miejsce i kontekst, co raczej nie zdarza się w przypadku innych produkcji. Dlatego zdecydowałem się umieścić Dark Souls na liście – gra ta może nie być jednoznacznie sympatyczna, ale z pewnością zostaje w głowie.

Dark Souls

Dark Souls

PC PlayStation Xbox

Data wydania: 22 września 2011

Informacje o Grze
9.0

GRYOnline

8.7

Gracze

9.0

Steam

OCEŃ
Oceny
Podobało się?

49

Komentarze czytelników

Dodaj komentarz
Forum Inne Gry
2020-04-16
08:33

Carlito78 Konsul

Gry jak najbardziej moga być pomocne przy depresji bo po po prostu gry są wspaniałe i zdrowy człowiek gdy nie gra długo to też źle się czuje. Ale polecałbym inne niż wymienione. Polecam COD MW, ponieważ jest to relaksująca strzelanka z wygodnym i dynamicznym poruszaniem oraz Gwint - dlatego, że jest to przyjemna karcianka, w której nie trzeba robić skomplikowanych talii by były skuteczne.

Komentarz: Carlito78
2020-04-20
09:10

MaciekBpl Junior

MaciekBpl
👎

Tragedia... Ze wszystkich gier, które są w zestawieniu jest tylko jedna, która ma potencjał być użytą we wspomaganiu leczenia (nie leczeniu) depresji. Co jest najpiękniejsze owa gra jest dostępna jedynie na terenie Nowej Zelandii, więc generalnie chwalicie się, że zdobyliście grę nielegalnie?
Dodatkowo - z doświadczenia, bo sam się leczę - mogę Wam powiedzieć, że w depresji - prawdziwej, a nie smutku, który odczuwa każdy - często występuje u chorej osoby niemożność odczuwania przyjemności z rzeczy, które kiedyś sprawiały radość. Zanim zacząłem się leczyć w swoich średnich okresach - nie mówiąc o złych - nie byłem w stanie pomyśleć o graniu, czy czytaniu książek. A wcale nie mam jakiegoś mocnego przypadku.

Komentarz: MaciekBpl
2020-04-20
12:17

xKoweKx [stalker.pl] Generał

xKoweKx [stalker.pl]

Artykuł żenada

Komentarz: xKoweKx [stalker.pl]
2020-04-20
12:46

madmec Generał

madmec

Fajny artykul, jak ktos wyzej zauwazyl bedacy nieco pretekstem do przedstawienia kilku ciekawych koncepcji.
Jesli komus pomagaja gry to dobrze. Jesli nie, to albo warto sprobowac, albo wystarczy zrozumiec ze innym pomagaja.

Reakcje sa tez ciekawe. Kiedys slyszalem o tym jak ludzie staja sie przywiazani, nawet do swoich negatywnych stanow, ale do konca w to nie wierzylem. Tutaj zobaczylem to naprawde, ze dla wielu 'moja depresja jest mojsza i prawdziwa' i jak cos 'nie dziala dla mnie to nie dziala/nie powinno dla innych'. Fascynujace i troche przerazajace. Rozumiem ludzi z depresja, przeciez nie musza byc optymistami ;-), ale inni...

Gry maja rozne cele i wplyw na nas. Swiaty, w ktore monza sie zanurzyc, gry w ktorych Flow jest satysfakcjonujacy, przygody, ktorych inaczej by sie nie przezylo. Jesli VR posunie sie naprzod, to gry beda oczywistym narzedziem terapii. Na razie jak rozumiem w jakiejs szczatkowej formie sa.

Komentarz: madmec
2020-04-20
13:15

gorsett Centurion

gorsett

Kiedy zestaw na raka?

Komentarz: gorsett

GRYOnline.pl:

Facebook GRYOnline.pl Instagram GRYOnline.pl X GRYOnline.pl Discord GRYOnline.pl TikTok GRYOnline.pl Podcast GRYOnline.pl WhatsApp GRYOnline.pl LinkedIn GRYOnline.pl Forum GRYOnline.pl

tvgry.pl:

YouTube tvgry.pl TikTok tvgry.pl Instagram tvgry.pl Discord tvgry.pl Facebook tvgry.pl