Ile RAM potrzeba do grania w 2023 roku
Kupując komputer do gier coraz trudniej odpowiedzieć na pytanie, ile pamięci RAM jest potrzebne do gier. Niby 16 GB powinno wystarczyć, ale coraz więcej tytułów potrzebuje więcej. Sprawdzamy, czy warto inwestować w 32 GB RAM.
Spis treści
- Ile RAM potrzeba do grania w 2023 roku
- Ile pamięci RAM wystarczy?
- 16 czy 32GB RAM - ile potrzeba do komfortowego grania
- Wpływ RAM-u na wydajność karty graficznej
- Single czy Dual Channel? Jedna czy dwie kości RAM?
- Czy taktowanie pamięci RAM ma znaczenie w grach?
- DDR5 wydajność w grach a cena – czy warto?
- Jaki RAM kupić?
Ile pamięci RAM wystarczy?
Na jaką ilość postawić? Mówi się, że od przybytku głowa nie boli, ale nie do końca ma to swoje uzasadnienie w przypadku pamięci RAM. Jak się za chwilę przekonacie, jest ilość, która nie ma obecnie żadnego wpływu (lub jest on na tyle mały, że można określić go jako nieistotny) na wyniki wydajności uzyskiwane we większości gier. Z drugiej strony zbyt mała ilość RAM-u może stać się wąskim gardłem całej konfiguracji komputera i blokować możliwości procesora lub karty graficznej. Musimy znaleźć zatem złoty środek, w którym ilość pamięci nie ogranicza mocy innych podzespołów i jednocześnie nie ma jej na tyle dużo, aby jej zapas pozostawał niewykorzystany przez lata. Czy w rzeczywistości taki złoty środek istnieje? W zasadzie to nie do końca, co postaram się udowodnić na postawie testów przeprowadzonych zarówno przez innych, jak i mnie samego.
Wyniki z kanału Testing Games
Na pierwszy ogień idzie porównanie, które można znaleźć na youtubowym kanale Testing Games. Testy zostały wykonane w pięciu grach: Forza Horizon 4, Battlefield 5, Assassin’s Creed Odyssey, PUBG oraz Red Dead Redemption 2. Wszystkie z nich uruchomiono na komputerze wyposażonym w procesor Intel i9 9900K, płytę główną Asus ROG Strix Z390-F Gaming, kartę graficzną GeForce RTX 2080 i różną ilość pamięci RAM DDR4 taktowanej zegarem 3200Mhz. Mocny procesor i GPU oddaliły możliwość wystąpienia efektu wąskiego gardła, przez co wyniki wpływu ilości RAM-u na liczbę fps stały się jeszcze bardziej miarodajne, chociaż sam wybór gier mógłby być lepszy (ale o tym nieco później). Tester dysponował pamięcią RAM w następującej konfiguracji: 4GB (jedna kość), 8GB (2x4GB), 12GB (dwie kości – jedna 4GB, druga 8GB), 16GB (2x8GB) oraz 32GB (2x16GB). Wszystkie z gier zostały uruchomione na ustawieniach graficznych Ultra w rozdzielczości 2560x1440.
Pierwsze, co rzuca się w oczy, to oczywiście marna ilość kl./s we wszystkich tytułach, w momencie, gdy na podkładzie komputera znajdowały się 4GB pamięci RAM. Najlepszy wynik uzyskano w Assassin’s Creed Odyssey – średnio 12 fps, a najgorszy w PUGB – 1 fps. Różnica jest, ale nie ma ona żadnego znaczenia w końcowym rozrachunku. Granie z 4GB RAM-u przypomina oglądanie pokazu slajdów. Poganianie pecetowców, którzy dysponują właśnie taką ilością, do dołożenia kolejnej kości nie ma sensu. Zapewne już kilka lat temu zauważyli oni, że 4GB to zdecydowanie za mało i poczynili niezbędny upgrade. Chyba że grają wyłącznie w mało wymagające tytuły i klasyki. Jednak nawet wtedy, taką ilość może na dzień dobry pożreć Google Chorme i system Windows 11.
Po dołożeniu dodatkowej kości 4GB i w sumie z 8GB pamięci w komputerze, we wszystkie z testowanych tytułów można było swobodnie i komfortowo „popykać”. Testing Games uzyskał od 52 fps w Assassin’s Creed Oddysey do 110 fps w Forza Horizon 4 i PUBG. W przypadku wspomnianej samochodówki, ostatniej odsłony asasyna i w nieco mniejszym stopniu przy Battlefield 5 oraz PUBG pamięć RAM w ilości 8GB okazała się jednak wąskim gardłem uniemożliwiającym uzyskanie większej liczby kl./s, chociaż pozostałe podzespoły na to pozwalały. W trzech spośród czterech wymienionych produkcji RAM był wykorzystywany na poziomie 7,6-7,7GB (resztę wchłonął system operacyjny).
Ciekawie zrobiło się przy 16GB. Okazało się, że ta ilość nie została w pełni wykorzystana przez żadną z gier. Najbliżej tego wyczynu był Battlefield 5 z wynikiem nieco ponad 10 gigabajtów. Dołożenie drugiej kości 8GB spowodowało więc, że RAM przestał ograniczać kartę graficzną i CPU. W rezultacie przełożyło się to na wzrost liczby klatek. Największy procentowo skok można zauważyć w przypadku Assassin’s Creed Odyssey. Ilość fps wzrosła z 52 do 65, a więc dokładnie o 25% i tym samym przekroczyła magiczną dla wielu graczy granicę, od której zaczyna się płynna rozgrywka. Tylko nieco gorszy wynik udało się uzyskać w przypadku Forza Horizon 4. Przy 8GB RAM-u gra działała średnio w 110 kl./s, po podwojeniu ilości pamięci płynność wzrosła do 137 kl./s. Przeliczając to na procenty, wychodzi wzrost wydajności o niecałe 25%.
O konfiguracji z 32GB nie ma co się rozpisywać. Wyniki się praktycznie nie zmieniły. Czy to oznacza, że 16GB RAM-u to niezbędne minimum, które powinno znaleźć się, w każdym współczesnym komputerze dla gracza? Nie do końca, ale więcej o tym w podsumowaniu.
Na kanale pojawił się również test z 12GB - mało popularną wśród graczy ilością RAM-u. Z uwagi na to, że żadna gra z zestawienia nie „zjadała” więcej niż 10GB pamięci, wyniki okazały się niemal identyczne (różnica 1 kl./s), jak te uzyskane przy 16GB. Niecałe 2GB pamięci zapasu to jednak zbyt mało, biorąc pod uwagę, że produkcje wybrane do porównania przez kanał Testing Games nie należą do najbardziej „ramożernych”.
Ile RAM do Cyberpunk 2077 i Assassin's Creed: Valhalla?
Oba tytuły wymagają do prawidłowego działania wydajnego procesora i karty graficznej. Warto sprawdzić, czy wysokie wymagania dotyczą także pojemności pamięci RAM. Oba benchmarki pochodzą z kanału Ancient Gameplays. Jego właściciel zdecydował się na przyjęcie niestandardowej metodyki i przetestował wpływ RAM-u na klatkaż także przy włączonej przeglądarce z kilkunastoma otwartymi kartami i klientami gier pracującymi w tle. Platforma testowa to w tym przypadku procesor Ryzen 5 5600X i karta Radeon RX 6800. Użyta pamięć pracowała w trybie dwukanałowym (8GB i 16GB) i czterokanałowym (32GB) z taktowaniem 3200 MHz i opóźnieniami CL16.
Na pierwszy ogień idzie AC: Valhalla. Jak widać, różnice pomiędzy średnią wartością fps są niewielkie lub żadne w obrębie danej rozdzielczości, przy różnej liczbie GB pamięci RAM. To samo da się zauważyć w minimalnych kl./s. Wszystko, o czym warto pamiętać to wyłączenie przeglądarki i aplikacji działających w tle przed rozpoczęciem rozgrywki. Spadek ogólnej liczby ramek na sekundę po przejściu na wyższą rozdziałkę wynika głównie z wydajności GPU. Pomimo tego, że w wymaganiach sprzętowych Valhalla ma wpisane 16GB (do 1440p i 4K), praktyka pokazuje, że wystarczy już 8GB. Wtedy to zajęta przez grę i system pula RAM-u nie dobija do 7GB. W momencie korzystania z 16GB wartość ta nieznacznie przekracza 7GB. Nie jest więc tak, że gra i system „zje” tyle pamięci, ile się im dostarczy.
Jak widać na powyższym screenie, 8GB wystarczy również do komfortowego grania w Cyberpunka 2077. Różnice w wydajności wynikające z różnej pojemności RAM-u mieszczą się w granicach błędu pomiarowego. Dotyczy to zarówno średniego, jak i minimalnego wskaźnika fps. Po raz kolejny trzeba pamiętać o wyłączeniu, na czas grania, programów działających w tle. W przypadku 8GB może to przynieść spadki o około 10 kl./s. W wybranym przez testera fragmencie rozgrywki gra wraz z systemem zdołała zapchać 5,5GB, gdy na pokładzie peceta było jej 8GB i niecałe 7GB, gdy do dyspozycji miała 32GB.
Ile RAM do Forza Horizon 5, Lost Ark, Dying Light 2 i Elden Ring?
Po raz kolejny przenieśmy się na kanał Acient Gameplays. W 2022 roku jego właściciel przetestował różną ilość RAM-u m.in. w Forza Horizon 5 i Lost Ark.
Zacznę od wyników uzyskanych w grze wyścigowej. Świetne, tj. nieodstające od pozostałych udało się uzyskać już przy 8GB pamięci operacyjnej. Różnice na poziomie kilku klatek należy uznać za błędy pomiarowe. Bo jak inaczej wytłumaczyć fakt, że w momencie, gdy w tle działa przeglądarka Opera z 25 otwartymi kartami klatkaż przy 8GB był lepszy niż ten zaobserwowany po jej wyłączeniu?
Pora na Lost Ark. I tym razem nie ma większych zaskoczeń. Na komfortową rozgrywkę można liczyć już przy 8GB pamięci. Sam testujący twierdzi, że podczas zabawy z różną pojemnością RAM-u nie odczuwał żadnych różnic w płynności, a te przedstawione na powyższym wykresie wynikały w dużej mierze z tego, że w grze nie ma wbudowanego benchmarku. Co za tym idzie, każdy testowy gameplay mógł wyglądać nieco inaczej.
Także Dying Light 2 i Elden Ring doczekały się szczegółowych testów. Pierwsza z gier została sprawdzona w ramach zbiorczego benchmarku przeprowadzonego na kanale Testing Games. Interesujący nas fragment zaczyna się w tym momencie. Jak możecie zauważyć, autor nie uwzględnił konfiguracji z 8GB. Czy to oznacza, że na komputerach z taką ilością RAM-u produkcja w ogóle nie ruszy? Nic z tych rzeczy. Wystarczająca pojemność pamięci operacyjnej to według minimalnych wymagań sprzętowych (30 fps / Full HD) właśnie 8GB. Tutaj widać, że taka pojemność pozwoli na znacznie więcej. Do 30 fps / Full HD potrzeba oficjalnie już 16GB. W rzeczywistości wartość ta jest wystarczająca również do grania w 4K 80 fps. 32GB i 64GB nie przekładają się na dalszy wzrost średniej fps. Inaczej jest w przypadku parametru 1% Low. Przy 16GB spadki są większe niż przy 32GB.
Jak to wygląda w przypadku Elden Ring? W skrócie: nie ma żadnej istotnej różnicy pomiędzy 8GB a 16GB, choć przy 16GB gra „zajęła” więcej RAM-u, tj. ponad 8GB. Należy przy tym pamiętać, że produkcja studia FormSoftware miała premierę w lutym 2022 roku. Może od tego czasu coś się zmieniło i do najnowszych gier 16GB już nie wystarczy? Sprawdzam to na kolejnej stronie.
