Zderzak Lucjana Łągiewki. Polskie wynalazki, które prawie zmieniły świat
- 10 polskich wynalazków, które miały odnieść sukces
- Zderzak Lucjana Łągiewki
- Grafenowe układy scalone
- Polski niebieski laser
- Komputer 16-bitowy K-202
- Paliwo z dwutlenku węgla
- Teoria holografii
Zderzak Lucjana Łągiewki
Samochód jest niesamowicie przydatny, temu nikt nie zaprzeczy, lecz ma też ciemne strony. W 2019 roku w Polsce w wypadkach samochodowych zginęło ponad 3 tys. osób. Choć naukowcy dwoją się i troją, by wymyślić skuteczny sposób zabezpieczenia przed skutkami zderzeń, nie udało się jak dotąd opracować stuprocentowo skutecznej metody. A jeśli w końcu powstanie urządzenie, całkowicie przejmujące siłę uderzenia pojazdu?
Lucjan Łągiewka to polski konstruktor i wynalazca. Zasłynął on stworzeniem prototypu urządzenia z dziedziny bezpieczeństwa motoryzacyjnego. O tzw. „zderzaku Łągiewki” zapewne niektórzy z was słyszeli. Pracował nad nim w latach 90-tych, ale pierwsze dokumenty z nim związane zaczął publikować po 2000 roku. Odbyło się też kilka testów modelu, spadającej windy i prototypu zamontowanego w Fiacie 126p. Ten ostatni pokazała Telewizja Polska.
„Zderzak Łągiewki”, czy też EPAR (Energetyczny Przetwornik Akumulacyjno-Rozpraszający) jest urządzeniem, które potrafi odebrać pewną część energii kinetycznej pędzącego pojazdu. Powinien być zamontowany na przodzie pojazdu, najlepiej w formie zderzaka. Gdy samochód uderza w przeszkodę, uzębiona dźwignia ze sprężyną, która jest pierwszym elementem wynalazku, ma za zadanie odebrać energię i przekazać ją za pośrednictwem przekładni wirnikom.
Pojazd ma zostać zatrzymany ze znacznie mniejszym przeciążeniem, a wirniki zmagazynować energię kinetyczną (po wykonaniu testów można była zauważyć, że wirują z dużą prędkością). Można powiedzieć, że w pewnym sensie po względem efektów pracy wynalazek Pana Łągiewki przypomina strefy kontrolowanego zgniotu, lecz bez uszkodzeń pojazdu. Zatrzymanie według opisów wrażeń z testów miało być dość łagodne.
Czy urządzenie faktycznie działa i dlaczego nie przyjęło się w motoryzacji? Otóż podobne systemy są już stosowane w Formule 1 – zespół McLarena zaczął montować tzw. „J Dampers” w zawieszeniu swoich bolidów, choć nie służą one do pochłaniana energii kolizji. Bazują one na opatentowanym wynalazku Malcolma C. Smitha z Uniwersytetu Cambridge. Jest bardziej niż prawdopodobne, że wykorzystał on pomysł Luciana Łągiewki.
Polski wynalazca próbował opatentować EPAR już pod koniec lat 90-tych, ale Polski Urząd Patentowy mu odmawiał, gdyż „urządzenie nie spełniało wszystkich kryteriów ustawowych”. Wynalazek budził też kontrowersje w świecie naukowym, gdyż jego działanie niezbyt daje się wytłumaczyć prawami mechaniki konwencjonalnej. Łatwiej to zrobić poprzez mechanikę energetyczną, ale to dość świeża dziedzina nauki.
Wiele lat później Europejski Urząd Patentowy uznał patent Łągiewce, co otworzyło mu drogę do dalszej walki. Choć było już nieco za późno, nie wszystko jest jeszcze stracone, wynalazkiem zainteresowany jest przemysł kolejowy i kosmiczny, ale nie motoryzacyjny. EPAR może sprawdzać się w przypadku zderzeń idealnie czołowych, a do takich na drogach rzadko dochodzi. Inaczej sprawa wygląda w przypadku pociągów.
