- 5 wynalazków, które powstały dla armii, a dziś korzystamy z nich na co dzień
- GPS
- Kuchenka mikrofalowa
- Taśma naprawcza (duct tape)
- Ekranoplany
GPS
Historia systemu, który pozwala nam łatwo odnaleźć się w terenie sięga roku 1973. Wtedy z inicjatywy Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych rozpoczęto pracę nad satelitarną nawigacją, rzecz jasna przeznaczoną dla wojska. W 1978 roku wysłano na orbitę pierwszego satelitę GPS NAVSTAR (Global Positioning System – Navigation Signal Timing and Ranging).
Wcześniej nawigowano w oparciu o system LORAN, który działał na zasadzie zliczania impulsów z łańcuchów radiolatarni. Co ciekawe, mimo uruchomienia GPS’u, naziemny system nawigacji działał nadal. Ostatnia jego wersja LORAN-C, została wyłączona w Europie w 2015 roku.
Sam GPS także nie był pierwszym systemem nawigacji satelitarnej. Już w 1957 roku grupa amerykańskich naukowców próbująca namierzyć pierwszego satelitę, rosyjskiego Sputnika 1, zauważyła, że można tego dokonać wykorzystując efekt Dopplera. Wtedy narodziła się idea określana pozycji przy wykorzystaniu urządzeń orbitalnych.
NAVSAT (Navy Navigation Satellite System) został uruchomiony w 1964 roku i był wykorzystywany przez Marynarkę Wojenną USA do określana pozycji okrętów. Składał się z 10 satelitów i wykorzystywał wspomniany efekt Dopplera. System miał bardzo istotną wadę – określane pozycji mogło trwać nawet kilkanaście minut, więc ograniczało jego zastosowania do żeglugi i ew. geodezji.
W latach 1978 – 1985 umieszczono 11 satelitów pierwszego bloku GPS. System początkowo dostępny był tylko dla sił militarnych USA. Sytuację tą odmieniło wydarzenie z 1 września 1983 roku, kiedy to radziecki myśliwiec zestrzelił zabłąkany nad terytorium ZSRR samolot pasażerski koreańskich linii lotniczych.
Po tym incydencie podjęto decyzję o udostępnieniu systemu GPS również do zastosowań cywilnych. Jednak do znanego dziś otwierania Paczkomatu przy użyciu smartfona była jeszcze długa droga. Pozawojskowe użycie było obarczone sporym błędem – aktywna funkcja Selective Availability ograniczała dokładność GPS do 100 metrów.
Dopiero w 2000 roku na stałe wyłączono ten mechanizm, dzięki czemu zwykli ludzie mogli przekonać się, jak dokładny potrafi być GPS. Do dziś na orbitę wysłano kilka kolejnych bloków satelitów, stąd obecnie czynnych pozostaje 31 sztuk. Umieszczone są one na wysokiej orbicie – 20183 kilometrów nad Ziemią.
Działanie GPS polega na rejestracji sygnałów z kilku satelitów jednocześnie przez odbiornik. Pozycję oblicza on znając aktualne ich rozmieszczenie i dokładny czas. Komunikacja w tym przypadku jest jednokierunkowa. Oprócz GPS, na świecie działa już kilka innych systemów nawigacji – rosyjski GLONASS i chiński Beidou (Compass). Oba funkcjonują na podobnej zasadzie.
