Rzadko kiedy mamy okazję dogłębnie poznać topowe płyty główne. Kuszą nas one niesamowitym wyposażeniem, ale na kuszeniu zwykle się kończy, bowiem najczęściej wybieramy modele słabiej wyposażone, ale za to bardziej przystępne cenowo. Warto jednak chociaż rzucić na nie okiem, by zobaczyć, na co możemy liczyć wydając więcej kasy.
Na jakie elementy wyposażenia płyt głównych warto zwrócić uwagę? Przyglądam się płycie Gigabyte Z890 AI TOP dla nowych procesorów Intel Arrow Lake, czyli serii Core Ultra 200S przeznaczonych dla podstawki LGA 1851. Jeśli chodzi o tę podstawkę, to na ten moment dostępne są wyłącznie modele płyt głównych oparte o topowy układ logiki Z890. Tańsze modele o mniejszych możliwościach, czyli wyposażone w chipsety Intel B860 i H810 dopiero pojawią się w sprzedaży. Aktualnie najtańsze płyty z chipsetem Intel Z890 to koszt około 900 zł, a najdroższe potrafią przekroczyć 7000 zł.

AI TOP to seria wprowadzona na rynek z myślą o rozwijaniu AI, która reklamuje się hasłem trenowania sztucznej inteligencji na swoim biurku. Nawiązuje to oczywiście do lokalnego uczenia modeli AI, czyli bez konieczności wysyłania często poufnych danych do firm trzecich. Gigabyte ułatwia to zadanie oferując nie tylko sprawdzony pod kątem takich zadań sprzęt, ale i narzędzia programowe, takie jak AI TOP Utility, które obsługuje duże modele językowe (LLM) do 236B i to wszystko oczywiście przy zachowaniu prywatności cennych danych. Jeśli więc marzy ci się zbudowanie nowego komputera na którym chcesz lokalnie trenować AI, to Gigabyte zapewni wsparcie zarówno od strony sprzętowej i programowej.

Jeśli chodzi o płyty z chipsetem Intel Z890, to firma Gigabyte oferuje nam trzy modele z serii AI TOP, a mianowicie:
Dyski SSD PCIe 5.0 stają się coraz tańsze i oferują naprawdę zawrotne transfery dochodzące do 14000 MB/s. Nowe topowe karty graficzne również będą wykorzystywały możliwości tego interfejsu. Przypomnijmy tylko, że PCIe 5.0 podwaja maksymalny transfer w stosunku do PCIe 4.0, a więc osiem linii PCIe 5.0 oferuje takie same szybkości przesyłu danych jak szesnaście linii PCIe 4.0.

O ile część płyt poprzedniej generacji oferowało już obsługę PCIe 5.0, to często były to możliwości mocno ograniczone. W przypadku Z890 AI TOP takich obaw nie ma – mamy do dyspozycji dwa sloty PCIe (x16 i x8) działające w tym standardzie. Przepustowość jest dzielona - w przypadku gdy zainstalujemy urządzenie w slocie PCIe 5.0 x8, to slot x16 również będzie działać szybkością x8. Na PCB znajduje się jeszcze jeden pełnowymiarowy slot PCIe, który działa w standardzie PCIe 4.0 x4. Oba sloty PCIe 5.0 są również dodatkowo wzmocnione, tak aby wytrzymać ciężar nawet największych kart graficznych.

Oczywiście nie zabrakło tu również możliwości podłączenia SSD PCIe 5.0 (o czym już za chwilę).
Cztery banki RAM na płycie Gigabyte Z890 AI TOP umożliwiają nie tylko instalację maksymalnie 256 GB pamięci, ale również wykorzystanie najnowszych pamięci CUDIMM. Na ten moment maksymalne oficjalne taktowanie wynosi 9500 MT/s, ale fani podkręcania z pewnością mogą liczyć na jeszcze wyższe wyniki. Należy się też liczyć z podwyższaniem tej poprzeczki wraz z aktualizacjami BIOS.

Wypada pamiętać zarówno o obecności szybkiej sieci LAN, jak i najnowszych wersji Wi-Fi. Gigabyte Z890 AI TOP tutaj również niczego nie może się wstydzić, bowiem dysponuje dwoma, 10-gigabitowymi gniazdkami LAN i obsługuje najnowszy standard Wi-Fi 7 (częstotliwości 2,4, 5 oraz 6 GHz), jak i Bluetooth 5.4.

Zadbano również, by podłączenie anten Wi-Fi/BT było proste i przyjemne – zapomnijcie o mozolnym wkręcaniu ich do tylnego panelu, bo w tym przypadku całość ogranicza się do prostego wetknięcia wtyczki (WIFI EZ-Plug).
Tutaj też zdecydowanie biedy nie ma. Płyta Gigabyte Z890 AI TOP dysponuje w sumie czterema gniazdkami M.2, z czego trzy obsługują modele PCIe 4.0 x4, a jeden PCIe 5.0 x4. Nie zapomniano o podłączeniu dysków SATA i płyta dysponuje w sumie ośmioma gniazdkami SATA 6 Gb/s.
Nie sposób nie zauważyć, że większość powierzchni PCB płyty Gigabyte Z890 AI TOP pokrywają osłony, które służą zarazem za radiatory. Wszystkie gniazda M.2 ukryte są pod osłonami termalnymi i nie musimy się martwić o ich odpowiednie chłodzenie. Oczywiście wymusza to też stosowanie dysków M.2 NVMe bez systemu chłodzącego w standardzie.

Jedno ze złączy M.2 z obsługą PCIe 5.0 ukryte jest pod naprawdę potężnym radiatorem i śmiało można tam stosować najbardziej grzejące się konstrukcje. Pozostałe trzy gniazdka (NVMe PCIe 4.0) znajdują się pod radiatorem obok chipsetu. Wszystko jest wygodnie obsługiwane za pomocą zatrzasków (EZ-Latch Plus) i nie musimy się bawić żadnymi miniaturowymi śrubkami.

W przypadku najnowszego rozwiązania Intela, czyli podstawki LGA 1851 dla procesorów Core Ultra 200S, na ten moment niestety nie wiadomo, czy kolejna generacja procesorów będzie pasować do tej podstawki. Fani tej marki nie mają jednak w tej chwili innego wyboru - jeśli chcą stać się posiadaczami najnowszych procesorów Core Ultra, muszą wybrać właśnie to rozwiązanie.
W odróżnieniu od AMD, firma Intel często zmienia podstawki procesorów i trzeba się liczyć z tym, że przyszła modernizacja będzie wymagała od nas wymiany płyty głównej.
Zintegrowana grafika w procesorach Core Ultra 200S ma już naprawdę przyzwoitą wydajność i nawet jeśli zamierzamy wykorzystać zewnętrzną kartę graficzną, to warto o niej pamiętać choćby w przypadku awarii tej ostatniej. W takim wypadku możemy podłączyć iGPU do monitora dzięki HDMI 2.1 oraz Thunderbolt ze wsparciem DisplayPort (wyjście obrazu w standardzie USB C). Warto zauważyć, że pełnowymiarowy port DP na tylnym panelu to wejście (DP In), a nie wyjście.
Gigabyte Z890 AI TOP może się również pochwalić dwoma gniazdkami Thunderbolt 5 (USB C na tylnym panelu), które umożliwiają maksymalny transfer 80 Gb/s. Na tylnym panelu znajdziemy również między innymi sześć portów USB A działające w standardzie USB 3.2 Gen 2 (kolor czerwony) i dwa porty USB 3.2 Gen 1 (niebieskie).

Na PCB płyty Z890 AI TOP znajdziemy wyprowadzenia trzech portów USB C, z czego jeden działający w standardzie USB4 i dwa w standardzie USB 3.2 Gen 2x2. Mało? Są tam również dwa headery USB 3.1 Gen 1, a nawet USB 2.0.

Mocna sekcja zasilania to pewność stabilnej pracy w najbardziej wymagających scenariuszach, jak i większe możliwości w przypadku overclockingu. Sekcja zasilania musi nie tylko być mocna, ale i odpowiednio chłodzona.

Już pierwszy rzut oka na płytę Z890 AI TOP rozwieje wszystkie objawy, bowiem sekcja VRM (16+1+2 faz) pokryta jest naprawdę konkretnymi radiatorami, wewnątrz których kryją się ciepłowody.

Dzięki kodekowi ESS ES9260 (tylny panel) i Realtek ALC897 (przedni panel) nie musimy się martwić o wygodną obsługę i jakość dźwięku. Warto zwrócić uwagę, że na tylnym panelu mamy wyprowadzone jedynie dwa gniazdka do dźwięku – line out oraz do obsługi mikrofonu.
No i oczywiście nie zapomnijmy sprawdzić, czy płyta w ogóle zmieści się w wybranej przez nas obudowie. W przypadku Gigabyte Z890 AI TOP mamy do czynienia ze standardem E-ATX (30,5 cm x 28,5 cm). To duża płyta główna przeznaczona dla obudów, które obsługują standard Extended ATX.
Nie będziemy próbować wam wmawiać, że Gigabyte Z890 AI TOP to płyta główna dla każdego. Pomimo, że to tańszy przedstawiciel rodziny Z890 AI TOP, to dysponuje potężnymi możliwościami i dodatkowym wyposażeniem, które nie każdy użytkownik będzie potrafił wykorzystać. Cena również jest daleka od bardziej budżetowych konstrukcji.

Modele z serii AI TOP profilowane są na użytkowników zainteresowanych między innymi lokalnym trenowaniem AI, chociaż oczywiście nie musimy posiadać tych konkretnych modeli, by bawić się w takie zastosowania. Firma Gigabyte zadbała jednak, by kupujący modele AI TOP otrzymali dostęp do kilku interesujących rozwiązań związanych ze sztuczną inteligencją. Znalazły się tu nawet mechanizmy podkręcania i doboru ustawień sprzętu oparte na uczeniu maszynowym.
Gigabyte Z890 AI TOP to generalnie płyta dla osób zainteresowanych zbudowaniem stacji roboczej z wykorzystaniem zwykłych, konsumenckich procesorów, a nie choćby takich wielordzeniowych modeli jak AMD Threadripper. Gracze dysponujący pękatym portfelem powinni skierować swój wzrok na modele AI TOP AORUS (Master i Extreme).
Materiał powstał we współpracy z firmą Gigabyte.
Część odnośników na tej stronie to linki afiliacyjne. Klikając w nie zostaniesz przeniesiony do serwisu partnera, a my możemy otrzymać prowizję od dokonanych przez Ciebie zakupów. Nie ponosisz żadnych dodatkowych kosztów, a jednocześnie wspierasz pracę naszej redakcji. Dziękujemy!
Więcej:Cloudflare działa, a jeden z prezesów wyjaśnia, że to nie był atak tylko błąd wewnątrz firmy
4