Recenzja gry The Witness - Dark Souls gier logicznych

Sceptycyzm filozoficzny

Kiedy w końcu zachwyt nad kunsztem, z jakim stworzono otoczenie, mija, przypominamy sobie, że The Witness to gra logiczna, a nie symulator chodzenia. Na pierwszy rzut oka jest to produkcja jednej sztuczki, na dodatek znacznie mniej efektownej niż manipulacja czasem w Braidzie czy tytułowe portale stworzone przez firmę Valve. Ot, cała wyspa pełna jest elektronicznych paneli, na ekranach których widzimy proste labirynty, a naszym celem jest znalezienie drogi z punktu A do B. Dość szybko okazuje się jednak, że zespół dowodzony przez Jonathana Blowa odkrył olbrzymi potencjał w tej – wydawać by się mogło – banalnej koncepcji i wykorzystał go do stworzenia naprawdę różnorodnych wyzwań.

Pierwsze zagadki są bardzo proste i pozwalają zapoznać się z mechanizmami rządzącymi rozgrywką...

Pierwsze, proste panele są stopniowo rozbudowywane o nowe elementy – na przykład plansze zyskują różnokolorowe kwadraty, które wytyczaną kursorem linią musimy od siebie oddzielać. Albo wykonujemy zadanie polegające na odtwarzaniu figur żywcem wyjętych z Tetrisa. Te oczywiste przykłady nie brzmią może zbyt imponująco, ale nie chciałbym zdradzać zbyt wiele, gdyż sporym atutem The Witness jest sposób, w jaki gra uczy nas podchodzenia do kolejnych wyzwań – nie ma tu żadnych samouczków czy głosu z nieba mówiącego, co trzeba zrobić. Zamiast tego każdy typ zagadki posiada własną serię paneli, na których rozwiązujemy rebusy danego typu o rosnącym poziomie trudności – zaczynając od dziecinnie prostego po naprawdę skomplikowane. W ten bardzo sprytny sposób uczymy się poszczególnych reguł i przygotowujemy do prawdziwie trudnych łamigłówek. Mechanizm ten zresztą genialnie wykorzystuje ukryte zakończenie (czy też zdaniem niektórych – to właściwe), które teoretycznie poznać można nawet na samym początku gry – ale by wpaść na to, jak je aktywować, należy najpierw zrozumieć zasady rządzące rozgrywką.

nie mija jednak wiele czasu, a poziom trudności znacząco wzrasta.

Wyspa podzielona jest na kilkanaście sektorów, z których każdemu przypisany został inny gatunek wyzwań. Pierwsze, proste rebusy stopniowo stają się coraz trudniejsze, w końcu zostają w nie wplecione też elementy typowe dla innych obszarów – jeśli więc stajemy wobec zagadki, która jest dla nas zbyt trudna, bardzo często okazuje się, że po prostu nie dysponujemy jeszcze odpowiednią wiedzą do jej rozwiązania. Nieraz zdarzyło mi się, że głowiłem się dłuższą chwilę nad jedną łamigłówką, by w końcu odpuścić sobie i zostawić daną okolicę na później. Gdy zaś po kilku godzinach walki w innych sektorach wróciłem, przekonywałem się, że wcześniej nierozwiązywalne zadanie teraz zajęło mi pół minuty. Czasem zresztą niepotrzebne było nawet opuszczanie lokacji – gra w wyśmienity sposób wykorzystuje dany teren, wtapiając go w puzzle, i trafiało się, że by rozwiązać problem, wystarczyło tak naprawdę uważnie rozejrzeć się wokół albo wsłuchać w otoczenie.

Logiczne Dark Souls

W The Witness znajduje się w sumie aż 650 zagadek do rozwikłania. Na szczęście, by ukończyć grę, nie trzeba uporać się ze wszystkimi – mój licznik na finiszu wskazywał równe 400 sukcesów, a wycisnąłem z tej produkcji znacznie więcej niż minimum wymagane do ujrzenia zakończenia. I to „na szczęście” użyte jest tu celowo, gdyż pod koniec odczuwałem autentyczne zmęczenie. Chociaż The Witness okazuje się bardzo dobrym nauczycielem mechanik rządzących panelami, samo z siebie geniuszy z nas nie zrobi – a poziom trudności wielu zagadek zwyczajnie mnie przerastał i czułem się, jakbym grał w Dark Souls, w którym zamiast wybitnych umiejętności manualnych wymaga się lotnego umysłu.

Już po kilkunastu minutach zabawy uzyskujemy dostęp do całego świata gry.

Czasem pomagało zrobienie sobie dłuższej przerwy, innym razem rozrysowanie wszystkiego na kartce, raz zadziałało nawet układanie papierowych klocków na podłodze – ale bywały też i takie wyzwania, których nie ukończyłem mimo siedzenia nad nimi ponad godzinę. Lubię wytężać umysł, jednak poziom trudności produkcji studia Thekla momentami okazywał się zbyt wysoki i frustrujący. Inna rzecz, że gdy już zdołałem rozwiązać coś, co wydawało się nierozwiązywalne, satysfakcja była gigantyczna. To jeden z tych tytułów, które znacznie lepiej smakują dawkowane w małych porcjach, zamiast robienia sobie z nimi wielogodzinnych maratonów umysłowych – ale nawet mimo tego jestem skłonny stwierdzić, że dla sporej rzeszy graczy będzie to pozycja zbyt męcząca i trudna.

Choć wyspa nie jest olbrzymia, możemy przyspieszyć poruszanie się po niej za pomocą łódki.

Mój prywatny koszmar stanowiło to, że mimo ekstremalnego poziomu trudności The Witness wciąga i naprawdę chce się podejmować rzucane przez produkcję Blowa wyzwania. Kilku zagadek nadal nie rozwiązałem, ale pewnie jeszcze to zrobię – ślęcząc nad nimi godzinami, irytując się i po narysowaniu właściwej linii, czując jak głupek. Tylko po to, by w końcu – bo przecież każdą łamigłówkę w tej grze da się rozpracować – odczuć olbrzymią, choć trwającą raptem kilka minut satysfakcję z sukcesu. Po której nastąpi starcie z kolejnym z setek paneli. Geniusze i masochiści na pewno będą się dobrze bawić.

Historię poznajemy poprzez obserwację posągów i słuchanie dzienników.

Koniec znajduje się na początku

The Witness można przejść, kompletnie odstawiając na bok opowiadaną przez grę historię. Można jej też nie ignorować, a mimo to skończyć zabawę, nie mając pojęcia, o co w niej chodzi – fabuła przedstawiana jest wyłącznie za pomocą znajdowanych w lokacjach rzeźb i dyktafonów, zaś wyłaniający się z nich obraz wydaje się dość mętny i możliwy do interpretacji na naprawdę wiele sposobów. Nie wątpię, że niektórzy gracze odnajdą w tym wszystkim geniusz – ale będzie to ten sam odsetek użytkowników, który dostrzegł w Braidzie opowieść o żalu spowodowanym zbudowaniem bomby atomowej. Dla osób nielubujących się w nadmiernym interpretowaniu strzępów informacji i stwarzaniu z nich wymyślnych teorii fabuła, o ile uda im się ją w ogóle złożyć w całość, okaże się mało zajmująca i raczej rozczarowująca.

Mimo braku wymyślnych efektów graficznych, oprawa potrafi zachwycić.

Najnowszą produkcję Jonathana Blowa niektórzy uznają za dzieło absolutnie wybitne, kolejny dowód na to, że gry komputerowe to sztuka, i widoczną przy tej recenzji ocenę zapewne potraktują jako krzywdzącą. By jednak załapać się do tego grona, wymagane jest posiadanie równocześnie przynajmniej dwóch z trzech raczej rzadko występujących cech charakteru – ponadprzeciętnego intelektu, anielskiej cierpliwości oraz zamiłowania do wnikliwej analizy dzieł (pop)kultury. Bez takiego zestawu The Witness wyda się „jedynie” całkiem niezłą, długą i bardzo ładną grą logiczną. No i do tego ekstremalnie trudną, jeśli chcieć ją w pełni poznać.