Skandal po polsku. Te rodzime filmy wywołały największe kontrowersje
W polskiej kinematografii nie brakuje dzieł kontrowersyjnych. Filmów, które wywoływały oburzenie lub prowokowały dyskusje – często na wyjątkowo trudne tematy. Oto zestawienie dziesięciu takich właśnie produkcji.
Spis treści
- Skandal po polsku. Te rodzime filmy wywołały największe kontrowersje
- Matka Joanna od Aniołów
- Kronika wypadków miłosnych
- Psy
- Szamanka
- Sara
- Pokłosie
- Smoleńsk
- Plac zabaw
- Zielona granica
Udając się do kina, widzowie zazwyczaj mają nadzieję, że dany film ich poruszy, wywoła jakieś emocje. Zdarzają się jednak skrajne przypadki, kiedy wśród odbiorców dochodzi do naprawdę intensywnych reakcji. Dyskusje o danej produkcji mogą trwać dłużej lub krócej, ale istnieją dzieła, które mocno polaryzują społeczeństwo. Takie sytuacje miały miejsce także w polskiej kinematografii i dotyczyły przeróżnej tematyki.
Poniżej prezentujemy zestawienie najbardziej kontrowersyjnych, ale i ciekawych przypadków. Część z wymienionych tytułów do dzisiaj jest żywa w świadomości widzów i zyskała status kultowych. Oto polskie filmy, wobec których rodzimi widzowie nie pozostali obojętni. Produkcje te rozpętywały dyskusje, bulwersowały lub wzbudzały sprzeciw, gdy miały swoją premierę, a czasami nawet przed nią i długo po niej.
Eroica: Symfonia bohaterska w dwóch częściach
- Reżyser: Andrzej Munk
- Data premiery: 4 stycznia 1958
- Gdzie obejrzeć: 35mm.online
Bohaterstwo polskich żołnierzy podczas drugiej wojny światowej do dzisiaj stanowi temat wielu produkcji kinowych, a kilkanaście lat po wojnie kult odwagi i poświęcenia był nie tylko silny, ale i świeży w świadomości Polaków. Z tego powodu Eroica tuż po premierze nie spotkała się z uznaniem odbiorców, jeśli chodzi o samą fabułę.
Jak sugeruje podtytuł, film Andrzeja Munka został podzielony na dwie części i każdą z nich odebrano jako szkalującą dobre imię walczących Polaków. W pierwszej – Scherzo alla polacca – głównym bohaterem jest cywil Dzidziuś Górkiewicz, który po dezercji z ochotniczego oddziału przypadkiem angażuje się w rolę łącznika pomiędzy powstańcami a węgierskimi żołnierzami. Górkiewicz jest typowym cwaniakiem, dla którego najważniejsze jest przetrwanie, a nie bohaterskie poświęcenie. Jego pijaństwo doprowadza także do upokorzenia tak dużego, że nawet śmiejący się z niego Niemcy dają mu spokój.
Natomiast w drugiej części (Ostinato – lugubre) poznajemy kilku polskich oficerów będących w niewoli praktycznie od samego początku wojny. Nie ma jednak między nimi zgody i jedynym, co spaja tę grupę, jest mit ucieczki porucznika Zawistowskiego, któremu podstępem miało udać się opuścić obóz jeniecki. Poza tym wszyscy oficerowie zdają się być do siebie zrażeni i unikają się nawzajem.
To głównie Scherzo alla polacca znalazło się w ogniu krytyki recenzentów. Eroica miała tu całkowicie podważać mit powstańców warszawskich jako bezinteresownych bohaterów, dla których sprawa polska była najważniejsza. Polacy mogli jeszcze nie być gotowi na taki film.
Natomiast Dzidziuś Górkiewicz już na samym początku historii dezerteruje, dokonuje przekupstw i pijany cudem ucieka z walczącej Warszawy. Jego postawa kontrastuje z tym, jak prezentowany był powstaniec. Zaś oficerowie w obozie nie okazują się zgraną grupą, która jednoczy się w obliczu wroga – wręcz przeciwnie, stosunki w ich niewielkiej społeczności pogarszają się coraz bardziej.
