futurebeat.pl News Tech Mobile Gaming Nauka Moto Rozrywka Promocje

Technologie

Technologie 16 maja 2022, 14:40

autor: Aleksander Kartasiński

Czym podpiąć monitor do PC, żeby uniknąć problemów

Jak podpiąć dobry, gamingowy monitor, żeby nie stracić na jakości wideo i płynności obrazu? Odpowiadamy na ważne pytanie - HDMI, czy Display Port?

W 2022 roku mamy coraz więcej do czynienia z obrazem w jakości 4K oraz coraz więcej mówi się o wyższych rozdzielczościach pokroju 5K, 8K i 16K w końcu. Nie jest to już melodia przyszłości tylko czasy, w których obecnie żyjemy – tu i teraz. Mnogość dostępnych na rynku urządzeń wymusza standaryzację dotyczącą protokołów przesyłania wideo.

W przeszłości pojawiały się różne standardy przesyłu wideo, analogowe oraz cyfrowe, jednak świat poddał się cyfrowej rewolucji i znaczna większość dostępnych na rynku urządzeń odtwarzających i nadających sygnał wideo obsługuje najczęściej dwa szeroko dostępne standardy – HDMI oraz Display Port.

Wraz z rozwojem technologii i większymi wymaganiami konsumentów ewoluowały wymienione uprzednio standardy. O ile nie jest to kwestią krytyczną w przypadku zastosowań domowych lub biurowych, gracze powinni nieco bardziej pochylić się nad tym tematem szczególnie jeśli chcą pokusić się o zakup monitora o wysokiej częstotliwości odświeżania lub wysokiej rozdzielczości obrazu.

Dziś pokrótce przybliżymy dwa najpopularniejsze, z perspektywy gracza, standardy do przesyłania obrazu, ale jak się okazuje nie tylko. Panie i panowie, poznajmy się bliżej z interfejsem HDMI oraz DisplayPort.

HDMI – numer jeden uniwersalności

Fot. Pixabay - Czym podpiąć monitor do PC, żeby uniknąć problemów - dokument - 2022-05-16
Fot. Pixabay

Podstawowe informacje

Standard HDMI został stworzony wspólnie przez firmy Hitachi, Panasonic, Philips, Silicon Image, Sony, Thomson oraz Toshiba w 2003 roku HDMI (ang. High-Definition Multimedia Interface) jest dzisiaj jednym z najpopularniejszych standardów do przesyłania obrazu oraz dźwięku. Celem powstania tego standardu było stworzenie mniejszego złącza oraz dodanie możliwości przesyłania dźwięku wraz z sygnałem wideo w wysokiej rozdzielczości. W 2008 roku produkcja urządzeń obsługujących HDMI przewyższyła produkcję urządzeń ze standardem DVI.

Rewizje

Od powstania standardu w 2003 roku HDMI doczekało się wielu rewizji, które zwiększają zarówno szybkość transferu danych jak i wzbogacają go o dodatkowe funkcje.

  1. HDMI 1.0 to pierwsza rewizja standardu z 2003 roku. Początkowo oferowała prędkość transmisji danych na poziomie 4,95Gb/s, co pozwalało na przesyłanie obrazu o rozdzielczości 1080p w 60 klatkach na sekundę. Pierwsza wersja tego standardu pozwalała również na przesyłanie 8 kanałowego dźwięku.
  2. HDMI 1.1/1.2 powstały w 2004 roku HDMI 1.1 dodawał tylko wsparcie DVD-Audio, natomiast rewizja 1.2, mimo, że nie zwiększała prędkości transmisji danych, która pozostała na poziomie 4,95Gb/s umożliwiła transmisję obrazu o rozdzielczości 1440p w 30 klatkach na sekundę. Dodatkowo dodała funkcję CEC (Consumer Electronic Control), która pozwala na kontrolowanie urządzeń podpiętych przez HDMI za pomocą jednego pilota.
  3. HDMI 1.3 zostało wprowadzone w 2006 roku. Nowa rewizja zwiększyła prędkość transmisji danych ponad dwukrotnie dzięki zwiększeniu częstotliwości do 360MHz umożliwiając na prędkość transmisji 10,2Gb/s. Parametry te pozwalały na przesyłanie obrazu w rozdzielczości 1080p w 120 klatkach na sekundę lub 1440p w 60 klatkach na sekundę. Nowymi funkcjami, które pojawiły się w tej wersji HDMI było wsparcie dla standardów audio Dolby TrueHD oraz DTS-HD Master Audio. Również w 2006 roku pojawiła się drobna rewizja – HDMI 1.3a, która nie wprowadziła znaczących zmian w standardzie.
  4. HDMI 1.4 zadebiutowało w 2009 roku pozostawiając parametry transferu z HDMI 1.3, jednak dodano wsparcie dla rozdzielczości 2160p (4K) w 30 klatkach na sekundę. Rewizja 1.4 była natomiast bogata w usprawnienia funkcjonalne dla standardu. Między innymi dodano wsparcie HEC (HDMI Ethernet Connection) umożliwiające połączenie Ethernet między urządzeniami o prędkości do 100Mb/s. Wprowadzono także wsparcie ARC (Audio Return Channel), które umożliwia ograniczenie użycia kabli dzięki kanałowi powrotnemu audio. Rewizje 1.4a oraz 1.4b pojawiły się kolejno w 2010 i 2011 roku wprowadzając pomniejsze zmiany.
  5. HDMI 2.0 ujrzało światło dzienne w 2013 roku zwiększając maksymalną prędkość transmisji do 18,0Gb/s. Zwiększenie prędkości pozwoliło na wsparcie rozdzielczości 2160p (4K) w 60 klatkach na sekundę, dlatego czasem rewizja 2.0 nazywana jest HDMI UHD. HDMI 2.0 wprowadziło również wsparcie do 32 kanałów audio o częstotliwości próbkowania 1636kHz. HDMI 2.0a pojawiło się w 2015 roku wprowadzając wsparcie HDR (High Dynamic Range) ze statycznymi metadanymi, natomiast rewizja 2.0b wprowadzona w 2016 roku skupiła się na dalszym udoskonaleniu technologii HDR.
  6. HDMI 2.1 jest, jak na czas pisania tego artykułu, najnowszym wprowadzonym standardem HDMI, który został wydany w 2017 roku. Nowy standard znacząco zwiększył prędkość transmisji do 48Gb/s co pozwala na wsparcie rozdzielczości do 10K w 120 klatkach na sekundę, jednak przy formatach powyżej 8K stosowana jest kompresja obrazu DSC (Display Stream Compression). Pojawia się również funkcjonalność HFR (High Frame Rate) umożliwiająca odświeżanie ekranu do 120Hz przy rozdzielczościach 4K, 8K oraz 10K. Rewizja 2.1 wprowadza wiele innych interesujących funkcji jak VRR (Variable Refresh Rate), QMS (Quick Media Switching), QFT (Quick Frame Transport) oraz ALLM (Auto Low Latency Mode). Co istotne dla graczy, dopiero HDMI 2.1 wspiera oficjalnie FreeSync.

Kable

Wraz z rozwojem standardu i zwiększaniem jego parametrów oraz funkcjonalności zmieniały się również typy kabli. Istnieją 3 kategorie kabli HDMI.

  1. Kategoria 1 to tak zwane HDMI Standard oraz HDMI Standard with Ethernet. Certyfikowana jest do transferu sygnału do prędkości 4,95Gb/s, więc spełnia tylko wymagania HDMI 1.0, 1.1 oraz 1.2.
  2. Kategoria 2 to kable z certyfikacją HDMI High Speed oraz HDMI High Speed with Ethernet. Kable tej kategorii pozwalają na transfer danych o prędkości do 10,2Gb/s, czyli HDMI 1.3 i 1.4.
  3. Kategoria 3 to certyfikacja Premium High Speed HDMI Cable oraz Premium High Speed HDMI Cable with Ethernet. Tak certyfikowane kable umożliwiają nam transfer danych o prędkości 18,0Gb/s, czyli HDMI w standardzie 2.0. Co ciekawe, w tej kategorii znajduje się również certyfikacja Ultra High Speed HDMI Cable (48G Cable), o prędkości transferu 48Gb/s spełniająca standard HDMI 2.1.

Wszystkie kable HDMI są wstecznie kompatybilne z poprzednimi standardami i wszystkie dzielą te same wtyczki. Co prawda istnieją 3 typy wtyczek HDMI – Standardowa, Mini oraz Micro, jednak najczęściej spotyka się standardową wersję.

HDMI - dlaczego warto?

Standard HDMI cechuje się stosunkowo niewysokimi prędkościami transferu, a co za tym idzie nie wspiera aż tak dużych rozdzielczości przy dużych prędkościach odświeżania. Zmiany na tym polu może przynieść HDMI 2.1, które jednak nie jest jeszcze tak powszechnie spotykane. Czego brakuje HDMI pod względem prędkości transferu, to nadrabia mnogością funkcji ułatwiających drastycznie obsługę wielu połączonych ze sobą urządzeń. HDMI jest bogate w funkcje, które są niezwykle wygodne podczas korzystania ze sprzętów multimedialnych oraz łączeniu ich ze sobą.