Płyta główna - na co zwracać uwagę podczas zakupu
Niejeden pecetowiec uważa płytę główną za element, na którym może przyoszczędzić. To po części prawda, ale nawet budżetowy model musi być dobrany z głową i pasować do reszty zestawu komputerowego. O czym należy pamiętać, wybierając płytę główną?
Spis treści
- Płyta główna - na co zwracać uwagę podczas zakupu
- Format (rozmiar) płyty głównej
- Procesor – jaki wybrać socket
- Chipset płyty głównej
- Taktowanie pamięci RAM
- Złącza dysków SSD
Poradnik powstał z myślą o początkujących użytkownikach peceta, którzy po raz pierwszy zdecydowali się stworzyć swoją własną konfigurację. W takim przypadku bardzo często zaczyna się od wyboru procesora i karty graficznej, a motherboard (to po angielsku płyta główna, w skrócie mobo) jest zostawiany na koniec, jako element rzekomo mało istotny i taki, na którym warto zaoszczędzić. W niektórych przypadkach takie podejście może skończyć się sporym rozczarowaniem. A to dysk SSD nie będzie działać z pełną prędkością, a to okaże się, że procesor nie podkręci się tak dobrze, jak powinien (albo wcale). W skrajnych przypadkach mogą pojawić się jeszcze większe kłopoty. Warto tego wszystkiego uniknąć. Mamy nadzieję, że nasze porady, oparte głównie o praktykę (czytaj: własne błędy), pomogą wystrzec się większości, a na pewno największych, potencjalnych problemów.
Co to jest płyta główna i jaką pełni funkcję
Motherboard to podstawa każdego komputera i trzeba traktować to dosłownie. To na nim instaluje się wszystkie pozostałe podzespoły. W ostatnim czasie, także dyski SSD z interfejsem M.2. Wcześniejsze nośniki półprzewodnikowe SATA III oraz tradycyjne dyski talerzowe spoczywały w specjalnie wydzielonych miejscach w obudowie, montowane na tzw. sankach. Cała reszta, czyli procesor, pamięć RAM, karty rozszerzeń (np. dźwiękowa, sieciowa) i karta graficzna, od zawsze była wciskana, przykręcana, wsuwana właśnie do złącz na płycie głównej.
To jednak niejedyna jej funkcja. Mobo umożliwia także komunikację pomiędzy wszystkimi częściami składowymi komputera stacjonarnego. Odbywa się to za pomocą wielu interfejsów. Przykładem są wspomniane wcześniej SATA i PCIe. Płyta główna jest również jedynym źródłem zasilania dla części komponentów (sama jest zasilana potężną, 24-pinową wtyczką z zasilacza). Przykładem są wentylatory i ich oświetlenie RGB. Nie można także zapominać, że peryferia w postaci gamepadów, klawiatur, myszek, kierownic itp. podłączamy właśnie do wyjść znajdujących się na panelu tylnym płyty głównej. To samo dotyczy monitora i/lub sprzętu audio, jeśli korzystamy z zintegrowanej karty graficznej i/lub dźwiękowej.
Płyta główna – czym się kierować przy wyborze
Najkrótsza możliwa odpowiedź brzmi: kompatybilnością z pozostałymi podzespołami, w tym procesorem, pamięcią RAM, dyskami SSD i kartami rozszerzeń. Wszystko nie tylko musi fizycznie pasować do płyty, ale także działać z pełną prędkością. Mamy tu na myśli głównie RAM, GPU oraz nośnik półprzewodnikowy. Same mobo musi zmieścić się też w obudowie PC.
- Format (kompatybilność z obudową)
- Socket CPU
- Chipset / Sekcja zasilania
- Taktowanie pamięci RAM
- Złącza dysków SSD, gniazda PCIe
Jak widać, rzeczy, na które trzeba zwrócić uwagę przy wyborze konkretnego modelu, nie brakuje. Część, tak jak np. zbieżność gniazda CPU ze złączem procesora, to absolutna konieczność. Nie wszystko należy jednak traktować aż tak poważnie. Liczbę złączy USB zawsze da się powiększyć, dokupując specjalnego HUB-a. Jeśli komuś nie uda się przewidzieć, że za jakiś czas będzie potrzebować więcej slotów do kart rozszerzeń, świat też się nie skończy. Coraz większa liczba urządzeń, którą wcześniej instalowało się wewnątrz obudowy i/lub na płycie głównej, jest dostępna w wersji do zewnętrznego podłączenia. Przykład pierwszy z brzegu to karta dźwiękowa i napęd płyt.
Pragniemy zwrócić Waszą uwagę na to, że kolejność na liście powyżej nie jest przypadkowa. Została pomyślana tak, aby możliwe było przechodzenie przez każdy z punktów przy jednoczesnym podejmowaniu decyzji „na żywo” w sprawie konkretnego aspektu. Wyszukanie płyty z wybranym chipsetem i gniazdem CPU tylko po to, aby na końcu dowiedzieć się, że nie zmieści się do obudowy, mogłoby zirytować.
