4X - co to znaczy?

Jedna z najstarszych odmian gier strategicznych. Produkcje z rodzaju 4X wyróżniają się naciskiem na cztery elementy zabawy: eksploracja, ekspansja, eksploatacja oraz eksterminacja. Rozgrywka odznacza się wysokim stopniem komplikacji i relatywnie długim czasem potrzebnym do osiągnięcia wyznaczonych celów.

Termin 4X po raz pierwszy użyty został w recenzji gry Master of Orion opublikowanej w 1993 roku na łamach magazynu Computer Gaming World. Autor – Alan Emrich zwrócił w ten sposób uwagę na cztery podstawowe wyzwania stawiane przed graczem:

1. eksploracja – konieczność odkrywania obszarów na mapie przy użyciu podległych jednostek,
2. ekspansja – rozszerzanie kontrolowanego terytorium poprzez budowę nowych osiedli, ale także działania ekonomiczne i dyplomację,
3. eksploatacja – gospodarowanie zasobami potrzebnymi do rozwoju imperium,
4. eksterminacja – działania militarne wymierzone przeciw konkurencyjnym nacjom.

Za klasykę gier 4X uznaje się przede wszystkim serie Sid Meier's Civilization i Master of Orion.