Co roku Mars zaczyna obracać się coraz szybciej
Dane z instrumentu badawczego RISE dostarczają nowych informacji na temat rotacji Marsa. O czerwonej planecie stopniowo dowiadujemy się coraz więcej.

Misja InSight, której początek miał miejsce w listopadzie 2018 roku, dostarczyła ogrom cennych danych, prosto od naszego kosmicznego sąsiada. NASA planowało kontynuować misję tylko przez dwa lata, ostatecznie jednak działania zakończono w grudniu 2022 r.
Łazik InSight, wyposażony w sejsmometr, sondę cieplną i transponder radiowy, miał jedno główne zadanie – dostarczyć niepodważalnych dowodów na potwierdzenie modelu jądra Marsa. Udało się, dane sejsmiczne faktycznie dostarczyły niezbędnych informacji.
Dziś jesteśmy pewni, że marsjańskie jądro jest całkowicie płynne i składa się na nie: żelazo, siarka, tlen oraz śladowe ilości wodoru. To szczytowe osiągnięcie, które jest punktem wyjścia do kolejnych zaawansowanych badań planety.
Innymi cennymi wiadomościami dla świata naukowego, są te na temat rotacji Marsa. Zostały one uzyskane za pośrednictwem instrumentu RISE - Rotation and Interior Structure Experiment, czyli transponderu radiowego, połączonego z antenami Deep Space Network. Naukowcy są zachwyceni precyzyjnymi pomiarami, których udało się dokonać:
Możliwość uzyskania tak dokładnych pomiarów rotacji Marsa jest naprawdę ekscytująca. Byłem zaangażowany w program ustanowienia stacji geofizycznej na Marsie od wielu lat. Dane zebrane przez InSight pokazują, że lata mojej pracy nie poszły na marne. Przeciwnie, przyniosły fascynujące wyniki. – powiedział badacz InSight, Bruce Banerdt z NASA Jet Propulsion Laboratory w Południowej Kalifornii
Sebastien Le Maistre, główny badacz RISE, z Królewskiego Obserwatorium w Belgii, dodaje:
Szukamy wariacji, które wynoszą zaledwie kilkadziesiąt centymetrów w ciągu marsjańskiego roku. Potrzeba bardzo wiele czasu i wielu danych, nim będziemy mogli zobaczyć te różnice.
Za pomocą fizycznego zjawiska, tj. „efektu Dopplera” (pomiar przesunięcia), naukowcy byli w stanie określić precyzyjnie położenie lądownika (a zarazem Marsa), mierząc różnicę między wysyłanym z Ziemi sygnałem, a tym zwracanym przez RISE. Planetolodzy z Królewskiego Obserwatorium w Belgii wykryli różnicę w trybie rotacji planety, która może pojawić się tylko w sytuacji, gdy ciało ma płynny rdzeń. Odkryli również, że Mars chwieje się przez przelewające się jądro, oraz chyboce z powodu wpływającej na niego grawitacji Słońca.
4 milisekundy kątowe rocznie – tyle wynosi przyspieszenie ruchu obrotowego czerwonej planety, zgodnie z najnowszymi odkryciami naukowców. Przekłada się to na zmianę długości dnia marsjańskiego, dokładnie o ułamek milisekundy rocznie.

Przyspieszenie jest niewielkie, a naukowcy ochoczo badają konkretne przyczyny zachowania planety. Być może powodem jest zmiana pór roku, która sublimuje stan stały dwutlenku węgla, na ciekły. Co prowadzi do gromadzenia się lodu na biegunach polarnych oraz zmiany masy planety.
Świat nauki chce dokładnie przeanalizować dane z misji InSight i dowiedzieć się więcej na temat ewolucji tego ciała niebieskiego. Naukowe dziedzictwo może pozwolić na zbadanie czy Mars miał kiedyś podobne pole magnetyczne do ziemskiego, które ochrania żyjącą planetę przed bombardowaniem (ochrona przed wiatrami słonecznymi) i pozwala na utrzymanie ciekłej wody.