Crusader Kings 3: Typy rządów Crusader Kings 3 poradnik, najlepsze porady
Na tej stronie poradnika do Crusader Kings 3 znajdziesz opis i porady dotyczące typów rządów, jakie można zaadoptować w trakcie rozgrywki.
Ostatnia aktualizacja: 9 listopada 2021
Ustroje lub też typy rządów (government type - dalej na tej stronie pojęcia ustrój i typ rządów używane są wymiennie) określają sposób organizacji Twojej władzy. W grze występują trzy podstawowe typu rządów: feudalny, klanowy oraz plemienny. Każdy z tych ustrojów określa sposób organizacji Twojego królestwa, a przez to obowiązki i możliwości władcy oraz jego wasali. Poniżej znajdziesz opis każdego z typów rządów, wraz z ich najważniejszymi cechami a także mocnymi i słabymi stronami.
Ustrój Feudalny
Feudalny typ rządów daje najwięcej możliwości na płaszczyźnie kształtowania relacji z wasalami. W ustroju tym masz dostęp do poziomów autorytetu korony (Crown Authority) dzięki którym możesz stopniowo zwiększać swoją władzę nad wasalami w całym królestwie. Jednocześnie indywidualne stosunki z poddanymi możesz kształtować za pomocą kontraktów feudalnych. Jest to mechanika występująca wyłącznie w tym ustroju i pozwala między innymi nadawać wasalom przywileje lub specjalizację (więcej na temat autorytetu korony i kontraktów feudalnych znajdziesz na stronie poświęconej wasalom). Ponadto feudalny typ rządów pozwala na zakładanie nowych baronii oraz wprowadza mechanikę bocznych gałęzi rodu (Cadet Branches).
Ustrój feudalny występuje głównie w Europie i często idzie w parze z religią chrześcijańską. Jego największą zaletą są właśnie możliwości kształtowania relacji z wasalami, głównie za pomocą mechaniki kontraktów feudalnych. Jest to narzędzie dające spore możliwości w zakresie polityki wewnętrznej, gdyż pozwala zarówno uspokoić niezadowolonych wasali, jak również wzmocnić Twoją władzę. Jednocześnie feudalny typ rządów w pewnym stopniu ogranicza Twoje możliwości ekspansji. Wynika to głównie z braku dostępu do specjalnych Casus Beli oraz z uwarunkowań geograficznych. Wybierając feudalnego władcę, gdzieś w środku Europy, od początku rozgrywki będziesz musiał zajmować się fabrykacją roszczeń (lub zdobywaniem ich w inny sposób) gdyż Twoi sąsiedzi będą mieli tą samą wiarę, a Ty nie będziesz dysponował żadnym pretekstem do wojny.
Feudalny:
- Dostęp do prawa autorytetu korony;
- Stosunki z wasalami określają kontrakty feudalne;
- Możliwość tworzenia nowych posiadłości;
- Możliwość tworzenia bocznych linii dynastycznych;
- Występuje głownie w Europie w połączeniu z religią chrześcijańską.
Ustrój Klanowy
Zasadniczo, ustrój klanowy bardzo przypomina ustrój feudalny. Główna różnica sprowadza się w zasadzie do sposobu kształtowania relacji z wasalami. W przypadku ustroju klanowego nie masz bowiem dostępu do mechaniki kontraktów feudalnych i wszystkich dobrodziejstw jakie z niej wynikają. Jednocześnie posiadasz w dalszym ciągu dostęp do poziomów autorytetu korony (Crown Authority), co w gruncie rzeczy oznacza, że swoje możliwości względem wasali możesz kształtować jedynie na poziomie globalnym (w całym królestwie). Ciągłe zwiększanie autorytetu korony może jednak nie być najlepszym pomysłem, gdyż w przypadku ustroju klanowego Twoje wpływy od wasali zależne są bezpośrednio od ich opinii na Twój temat. W przypadku opinii neutralnej, a więc na poziomie 0, otrzymasz od wasala 15% podatku (poziom kontrybucji) oraz 30% poborowych. Każdy kolejny dodatni punkt opinii zwiększa te wartości odpowiednio o 0.1% dla podatków i 0.3% dla poborowych. Jednocześnie punkty ujemne powodują za każdym razem karę w wysokości -0.3% dla podatków i 0.4% dla poborowych. W skrajnych przypadkach, gdy opinia wasala na Twój temat jest równia 100, otrzymasz od niego wpływy w wysokości 25% dla podatków i aż 60% dla poborowych. Jeśli jednak wasal Cię szczerze nienawidzi (opinia na poziomie -100), nie otrzymasz od niego absolutnie nic.
Wbrew pozorom ustrój ten również pozwala na kształtowanie ciekawych sytuacji, na przykład poprzez skupianie się tylko na wybranych, potężnych wasalach. W dalszym ciągu możesz również zakładać nowe baronie i boczne gałęzi rodu. W przypadku ustroju klanowego dostajesz również dostęp do specjalnego Casus Beli związanego z podbojem (Conquest CB). Dzięki temu CB jesteś w stanie wypowiadać wojny o tytuły wysokie rangom, do królestwa włącznie. Wojnę o nowe królestwo możesz z tego powodu prowadzić tylko raz w trakcie życia władcy, więc należy ją wypowiadać rozważnie. Ustrój klanowy jest charakterystyczny dla obszarów Bliskiego Wschodu.
Klanowy:
- Dostęp do prawa autorytetu korony;
- Możliwość tworzenia nowych posiadłości;
- Conquest CB;
- Wpływy od wasali zależne od opinii na temat władcy;
- Występuje głównie na Bliskim Wschodzie, w połączeniu z Islamem;
Ustrój Plemienny
Ustrój plemienny różni się od swoich alternatyw w bardziej wyraźny sposób. Poziomy autorytetu korony są w tym przypadku zastąpione poziomami autorytetu plemienia (Tribal Authority). Kolejne poziomy autorytetu plemienia:
- Poziom 1: opinia bezpośrednich wasali +10;
- Poziom 2: możliwość uwięzienia postaci, możliwość przyjęcia ustroju feudalnego lub klanowego poprzez swojego seniora;
- Poziom 3: możliwość odwoływania tytułów i przekazywania wasali, -10 do opinii bezpośrednich wasali;
- Poziom 4: możliwość samodzielnego przyjęcia ustroju feudalnego lub klanowego, -30 do opinii bezpośrednich wasali;
Oczywiście nie ma tu również dostępu do mechaniki kontraktów wasalnych, co wyraźnie ogranicza możliwości kształtowania stosunków z wasalami. Nie jest to jednak koniec ograniczeń. W ustroju plemiennym nie możesz bowiem zakładać nowych baronii i masz ograniczony dostęp do budynków. Co więcej nie możesz odkrywać innowacji na poziomie wyższym niż era plemienna (Tribal Era), a jedynym dostępnym prawem dziedziczenia jest Confederate Partition.
Z drugiej strony, ustrój plemienny znacznie zwiększa Twoje możliwości ekspansji. Zazwyczaj będziesz dysponował zarówno CB podboju (Conquest CB), jak i podporządkowania (Subjugation CB). W tym drugim przypadku będziesz miał możliwość wasalizacji innych władców plemiennych. Ponadto do dyspozycji dostaniesz również mechanikę najazdów, która pozwala na zapewnienie sobie dodatkowego źródła złota (więcej na stronie poświęconej złotu i budynkom). Oczywiście opcje te mogą być ograniczone poprzez kwestię religii, jednak w większości wypadków, władcy plemienni to wyznawcy niezreformowanych religii pogańskich, które takich ograniczeń nie nakładają.
Istotną rolę w ustroju plemiennym odgrywa prestiż i poziomy sławy Twojej postaci. Ten pierwszy służy do opłacania wojsk zawodowych (Man-at-arms), od tego drugiego natomiast uzależnione są Twoje wpływy od wasali.
Specyficzną mechaniką dla ustroju plemiennego jest możliwość przeprowadzenia reformy rządu i zmiany jego typu na feudalny lub klanowy. Jeśli jesteś władcą zależnym, nowy ustrój możesz przyjąć od swojego seniora. W takim wypadku musisz być wasalem władcy który posiada ustrój feudalny lub klanowy, oraz musisz posiadać autorytet plemienny przynajmniej na poziomie drugim. Możliwa jest również samodzielna zmiana ustroju, jednak w takim przypadku musisz posiadać maksymalny, czwarty poziom autorytetu plemienia. Samodzielna zmiana ustroju pozwala na wybór pomiędzy ustrojem feudalnym lub klanowym. Możliwość zmiany ustroju dostępna jest w postaci decyzji. Zasadniczo w grze nie występuje decyzja umożliwiająca zmianę ustroju z feudalnego na klanowy i odwrotnie. Zmiana taka możliwa jest jedynie w drodze dziedziczenia (Twój dziedzic dysponuje tytułem wyższej rangi i odmiennym ustrojem).
Plemienny:
- dostęp do prawa autorytetu plemienia;
- ma możliwość przeprowadzenia reformy i przyjęcia ustroju feudalnego lub klanowego;
- conquest CB i Subjugation CB;
- brak możliwości wznoszenia nowych posiadłości;
- poziom rozwoju wpływa jedynie na poziom zaopatrzenia i nie rośnie samoczynnie;
- ograniczony dostęp do innowacji (tylko era plemienna);
- ograniczone prawo dziedziczenia (tylko Confederate Partition);
- man at arms za prestiż nie za złoto;
- możliwość prowadzenia najazdów;
- ograniczone relacje z wasalami (nie można zabronić prowadzenia wojny);
- wpływy zależne od poziomów sławy.