Recenzja gry Pillars of Eternity - wybitnego RPG, opus magnum Obsidianu

Przygody i potwory, lochy i smoki. Jest dobrze.

Wraz ze zdobywaniem renomy – poprzez wykonywanie zleceń, ale przede wszystkim prowadzenie rozmów i podejmowanie decyzji – z czasem zyskujemy nowe opcje dialogowe. Przy tym trzeba pamiętać, że gracz zmierza do celu po dość jasno wytyczonej ścieżce. Pewne decyzje ostatecznie potrafią przełożyć się na nieco inne zakończenie, składane z „,modułów” niczym w Falloucie 2, ale poszczególne poboczne misje i nasze wypowiedzi mają ograniczone konsekwencje dla całości fabuły. Jako osobie porywczej częściej udawało mi się zastraszyć przeciwników. W jednej kapitalnej scenie doprowadziło to do ucieczki dwóch wrogich najemników, stawiając resztę bandy w niekomfortowej sytuacji, innym razem plaskaczem uciszyłem służkę, która chciała mnie przepędzić z zamkniętego skrzydła szlacheckiej willi. Obok tego na przebieg wydarzeń mają wpływ nasze atrybuty, umiejętności, a w mniejszym stopniu także klasa, rasa i pochodzenie. Mocno żałowałem, że podczas kreacji postaci nie zainwestowałem bardziej w inteligencję – miałem wrażenie, że omija mnie wiele alternatywnych sposobów realizacji zadań.

Pillars of Eternity w ogóle zachęca do mocniejszego kombinowania z atrybutami, a decyzje podjęte na ekranie kreacji bohatera odbijają się echem przez całą rozgrywkę. Mniej za to tu kombinowania przy rozwoju postaci, pewne parametry przyrastają automatycznie z poziomu na poziom, wybieramy natomiast specjalne cechy i atuty, które pozwalają wyspecjalizować się w używaniu konkretnego oręża czy zwiększyć odporność na pewien typ obrażeń. Niektóre klasy (wojownik) są przy tym niezwykle łatwe do prowadzenia, inne (jak enigmatyk) wymagają przemyślanego doboru talentów i umiejętności, by stworzyć z nich skuteczną maszynę do zabijania. W końcu Pillars of Eternity stoi również walką.

Rozwój postaci trzyma się prostoty systemu Dungeons & Dragons. Wiele atrybutów przyrasta automatycznie.

Choć wielokrotnie unikniemy zagrożenia, przekonując oponentów do swoich racji, to ogrom czasu spędzimy też, pauzując spacją grę i wydając rozkazy członkom drużyny. Pod tym względem mamy do czynienia z jedynie lekko zmodyfikowanym systemem wprost z 1999 roku. Przeważnie sprawdza się on bardzo dobrze – przy trudniejszych potyczkach pozwala na dość precyzyjną kontrolę działań zespołu, a przy łatwiejszych wystarczy oglądać, jak w czasie rzeczywistym straż przednia rozczłonkowuje słabsze potwory. Problem pojawia się podczas wielkich starć na zamkniętej przestrzeni. Choć rozkaz może wydawać się całkowicie klarowny („rzuć zaklęcie leczące”), nigdy nie mamy pewności, jak dokładnie zareaguje nasza postać. Może się okazać, że jest zablokowana przez wilczego towarzysza albo – by znaleźć się w zasięgu – wybierze najkrótszą drogę, która prowadzi przez hordę przerośniętych żuków. Przy walkach, w których bierze udział nasza pełna, sześcioosobowa drużyna i kilkanaście potworów, naprawdę momentami wygodniej zdać się na łut szczęścia i rzucić kulę ognia w sam środek „młyna”. Takie samobójcze taktyki mają w Pillars jak najbardziej sens, bo – w przeciwieństwie do chociażby Baldur's Gate – kara za „zgon” jest tutaj niemal żadna.

Poobijana drużyna cudem dociera do gospody.

Twórcy zdecydowali się bowiem na wprowadzenie mechaniki... regeneracji zdrowia. Bohater opisany jest dwoma parametrami odpowiadającymi za punkty życia – po utracie klasycznych HP heros (jedynie nieprzytomny) pada na ziemię i o ile ktoś z drużyny na koniec starcia daje radę ustać na nogach, cała operacja kończy się sukcesem. Po walce pula HP uzupełniana jest z rezerwy wytrzymałości i dopiero wyzerowanie tego drugiego współczynnika wiąże się z odniesieniem ciężkich lub nawet śmiertelnych ran. Przyznam, że taka mechanika jest wygodna i pozwala na płynną rozgrywkę – nie wgrywamy poprzedniego zapisu tylko dlatego, że jakiemuś bandycie wpadły dwa „krytyki” pod rząd i ślepym trafem rozłożył naszego wojownika na łopatki. Zarządzanie wytrzymałością drużyny sprowadza się do wyboru, kiedy rozłożyć obóz... i tu pojawia się trudność – na wyprawę bierzemy ze sobą ściśle limitowane zasoby, więc rozrzutnie sobie poczynając, wcześniej czy później będziemy zmuszeni pomaszerować do miasta, by uzupełnić zapasy. Pillars of Eternity nagradza przy tym za niekorzystanie z odpoczynku w podziemiach. Wysypianie się w gospodach przekłada się na spore bonusy do parametrów. Dobre!

Bij, zabij, podnieś graty. Na wysokim stopniu trudności łatwiej powiedzieć niż zrobić.

Ta mechanika nie oznacza jednak, że gra jest łatwa. Nawet na poziomie normalnym nieraz będziemy wracać do miasta z podkulonym ogonem albo unikać starć z potężniejszymi przeciwnikami, przynajmniej do czasu wzmocnienia naszej ekipy. Na wyższym gra nabiera rumieńców – wcześniej natrafiamy na silniejsze stwory, zmianie ulega chociażby skład monstrów w podziemiach i w dziczy. Weteranom gatunku szczerze polecam od razu przesiadkę na ten poziom trudności.

Warto również stosować zaklinanie przedmiotów – posiadając odpowiednie składniki i poziom doświadczenia, jesteśmy w stanie przypisać rzeczom interesujące nas efekty – np. zwiększyć odporność zbroi na truciznę, jeśli napotkane pająki sprawiają nam dużą trudność. Oczywiście zaklinanie pełni funkcję uzupełniającą. W świecie gry znajdziemy potężne artefakty, których parametry przebijają statystyki ręcznie wyrzeźbionych gratów, każdy przedmiot może być też ulepszony jedynie kilka razy.

Stary styl w nowym wydaniu. Pillars of Eternity wygląda elegancko!

Obok zaklinania twórcy zaimplementowali też prosty mechanizm rzemiosła. Za jego pomocą upichcimy potrawy podnoszące statystyki na określony czas, przygotujemy napoje magiczne i zapiszemy zwoje z czarami. Przyznam, że skorzystałem z niego ledwie kilka razy – znaczenie craftingu wzrasta dopiero na wyższych stopniach trudności, ale dość ograniczona ilość dostępnych przepisów nie pozwala na fantazjowanie czy tworzenie unikatowych przedmiotów. Z równie mieszanymi uczuciami przyjąłem zarządzenia własną twierdzą. Stawianie kolejnych budowli i zatrudnianie najemników początkowo sprawia frajdę, ale niestety nie oferuje tak wielu możliwości, jak mogłoby się wydawać. Dodatkowe losowe wydarzenia potrafią za to rozpraszać naszą uwagę, a gra bez tego elementu nic by nie straciła. Postacie w naszej siedzibie nie są godnymi partnerami do rozmów – ich rola jest jedynie użytkowa, pozwalają po prostu w jednym miejscu zakupić zapasy i sprzedać zbędne graty. Największy atut twierdzy stanowią jej potężne podziemia, rozciągające się na 15 poziomów, pełnych zagadek i jednych z najbardziej wymagających walk w całej grze. Każde piętro zostało pieczołowicie przygotowane, a tajemnice i skarby skutecznie zachęcają do dalszej eksploracji. Swoją drogą to największy poboczny quest... i przy pewnych przeróbkach nadawałby się na w pełni samodzielną grę. Lochy pod Caed Nua to dungeon crawling w najczystszej postaci i świetna odskocznia od ciężkiego tekstu wątku głównego.

Twierdza to prawdodobonie najsłabszy element gry.

Przy tym Pillars of Eternity nigdy nie pozwala, żebyśmy stracili z oczu nasz najważniejszy cel. To tytuł wyraźnie podporządkowany fabule – widać to w długich opisach, opisowych scenkach niczym z gier paragrafowych i relatywnie niewielkim świecie gry, co wyklucza błądzenie i skyrimowe unikanie głównego scenariusza za wszelką cenę. Do tego momentami trudno rozróżnić, które zadania stanowią oś całej opowieści – dobrze to świadczy o projektantach, którzy równie dużo energii poświęcili questom pobocznym, co wciągającemu pościgowi za antagonistą. Dopiero po ukończeniu gry doceniłem w pełni spójność przedstawionego świata i scenariusza. Na tle Pillars of Eternity bełkotliwa historia z Divinity: Original Sin wypada doprawdy śmiesznie, a Koryfeusz z Dragon Age: Inquisition w porównaniu z Thaosem z Pillars prezentuje się bardzo mizernie. Koryfeusz na dłuższą metę stanowi jedynie kolejne bezpłciowe szkaradzieństwo do ubicia. W Pillars zagrożenie ma postać idei wykorzystanej przez szalenie inteligentnego manipulanta (a może wizjonera?). Kiedy Koryfeusz pojawiał się na ekranie, można było co najwyżej parsknąć ze śmiechu na widok jego szczapowatych łapek. Thaos za to swoją truciznę sączy z szatańską skutecznością, a sam pomysł na to, skąd arcywróg czerpie swe doświadczenie, jest iście genialny.

Oho, ważne wydarzenie przed nami. Interfejs znika jedynie w wybranych momentach.

Pęd za Thaosem sprawił, że pod koniec niemal zachłysnąłem się fabułą, nie było mowy o przeciąganiu czy unikaniu finału – musiałem dowiedzieć się, co będzie dalej. W konsekwencji natychmiast po napisach końcowych rozpocząłem nową kampanię. I tym razem mam plan nie przegapić żadnego dialogu i żadnej pobocznej lokacji.

Na każdym kroku czuć, że Obsidian za cel postawił sobie stworzenie gry, skierowanej do bardzo precyzyjnej grupy odbiorców. Ludzi takich jak ja, którzy z nostalgią powracają do epoki Baldur's Gate i Planescape: Torment, oczekujących wielkich szpalt tekstu do przetrawienia, taktycznych starć, głębokiej mechaniki i stylowej oprawy, łączącej elementy grafiki 2D i 3D. Na szczęście projektanci nie podchodzili na klęczkach do dokonań sprzed 15 lat – Pillars of Eternity to nie tylko hołd złożony grom Black Isle, to także pełnoprawne rozwinięcie i zaktualizowanie starych pomysłów. Na znanym wzorcu Obsidian opracował coś nowego, niepowtarzalnego i pod wieloma względami przewyższającego swoich legendarnych poprzedników.