Japoński film z mrożącym krew w żyłach rozwiązaniem dla starzejącego się społeczeństwa

Kiedy japońska reżyserka Chie Hayakawa wróciła do Tokio w 2008 roku po 10-letnim pobycie w Nowym Jorku, zastała swoją ojczyznę nie taką, jaką ją zapamiętała.

Chie Hayakawa nakręciła film Plan 75 pod wpływem wydarzeń, które miały miejsce w 2016 roku. Wtedy to doszło do jednego z najgorszych przestępstw we współczesnej historii Japonii. 26-letni mężczyzna zadał ciosy nożem w ośrodku opieki dla niepełnosprawnych na północ od Tokio, zabijając 19 osób i poważnie raniąc 26 innych. Morderca usprawiedliwił swoje czyny szokującymi wypowiedziami, opowiadając się za światem, w którym ciężko upośledzeni mogliby być poddawani eutanazji, aby zmniejszyć ciężar spoczywający na ich rodzinach i całym społeczeństwie.

Jej komentarzem do sytuacji jest film Plan 75. Debiut fabularny Hayakawy, rozwinięty z krótkometrażowego filmu z 2018 roku, ukazuje przyszłą Japonię, w której rząd wprowadził politykę oferującą wszystkim obywatelom powyżej 75 roku życia dobrowolną usługę eutanazji. Program jest agresywnie reklamowany wśród japońskich seniorów jako odpowiedzialny sposób na zapewnienie, że nie staną się oni ciężarem dla otoczenia, a zamiast tego pomogą krajowi rozwiązać problem niekorzystnej sytuacji ekonomicznej (ponad 29% populacji ma 65 lat lub więcej, dla porównania w USA ten wiek osiągnęło 17% społeczeństwa).

Hayakawa przyznała, że w trakcie prac nad filmem przeprowadziła wywiady z piętnastoma starszymi Japonkami o różnym pochodzeniu. Wszystkie powiedziały jej, że gdyby istniał taki program, jak Plan 75, prawdopodobnie wzięłyby go pod uwagę, „ponieważ nie chcą być ciężarem”.

O czym opowiada Plan 75?

Plan 75 śledzi losy eleganckiej, starszej kobiety (Chieko Baishô), która doświadcza życiowych trudności. Nie ma szczęścia w małżeństwie i jest bezdzietna, nie ma najbliższej rodziny, z którą mogłaby spędzać czas; jej najdroższa przyjaciółka nagle odchodzi; coraz trudniej jest znaleźć przyzwoitą pracę w jej wieku, co sprawia, że samowystarczalność staje się nieosiągalna. Coraz częściej społeczeństwo zdaje się podpowiadać jej, że Plan 75 jest jedynym sensownym rozwiązaniem – zwłaszcza gdy poznaje młody, pogodny personel, który przeprowadza ją przez prezentację polisy (uczestnicy otrzymują wypłatę w gotówce na uregulowanie swoich ostatnich spraw) i włącza do programu (regularne wizyty kontrolne, tylko po to, by porozmawiać, pomagają upewnić się, że pacjenci nie mają żadnych wątpliwości).