Uwaga, będę mędził!
Za każdym razem, gdy odpalę telepatrzydło, jakieś młode siły dziennikarskie bombardują mnie idiotyczną zlepką wyrazową "dobrze prosperować". Przed chwilą przeczytałem paszkwila na Krzysztofa Bosaka, spłodzonego przez jakiegoś newsweekowego politruka, gdzie znalazłem to: "w każdym razie interes podobno prosperuje nieźle".
Zauważyłem, że słowo prosperować staje się ostatnio bardzo popularne, jednak chyba niewiele osób wie, co tak naprawdę znaczy. Otóż służę wyjaśnieniem i upraszam o zaprzestanie powtarzania kretynizmów za dziennikarzynami.
Definicja:
1. pomyślnie i szybko się rozwijać, przynosząc zysk;
2. działać z powodzeniem
Czyli dobrze przynosić zyski i dobrze działać z powodzeniem, dobrze szybko i pomyślnie się rozwijać.
"w każdym razie interes podobno prosperuje nieźle" = "w każdym razie interes podobno nieźle rozwija się przynosząc zyski"
Ale zgadzam się z tobą że ludzie często używają zasłyszanych słów, nie rozumiejąc ich znaczenia, "bo wszyscy tak mówią "
Możesz mieć pretensje tylko do polonistów. I do siebie, że nie znasz zasad języka polskiego.
rozkręcić się — rozkręcać się
1. «ulec rozprostowaniu»
2. «o częściach jakiegoś mechanizmu: samoistnie odkręcić się»
3. pot. «osiągnąć dobrą formę fizyczną lub psychiczną»
4. pot. «zwykle o spotkaniach towarzyskich: nabrać spontanicznego, swobodnego charakteru»
5. pot. «zacząć dobrze prosperować»
Skoro Słownik Języka Polskiego PWN dopuszcza takie zestawienie wyrazów, to w czym jest problem? Ach ci młodzi, wykształceni, z wielkich miast ;)
Soulcatcher
A najczęściej źle używanym słowem jest słynne "bynajmniej".
A to w słowniku nie może być bzdur? I pytanie numer dwa - czy można prosperować źle?
Zenzibar
Rozumiem, kolejny z serii "ja mam rację, słownik jest do d***". Szkoda czasu na dyskusje :) Dla Ciebie
bynajmniej = przynajmniej
prawda? Bo słownik to bzdury! ;)
Zenzibar ---> tak, to się chyba nazywa antonim. Antonim do "dobrze prosperować" to "źle prosperować", czyli nie działać z powodzeniem.
Ale proszę nie traktuj tego do jako początku do sporu, nie warto się irytować, bynajmniej :)
[3] Chyba w tym przypadku (pogrubienie) słowo "dobrze" oznacza bardziej "efektywnie".
No, szkoda dyskutować, bo argumentów zabrakło. Wytłumacz mi zatem, jaki jest sens dodawania przysłówka dobrze do czasownika prosperować? Przecież to jest zawarte w samym znaczeniu słowa. Inny kretynizm, który szczególnie upodobali sobie dziennikarze od ekonomii, to pikowanie w dół. Pewnie też zaraz znajdziesz mi słownik, który uznaje, że pikować można również w górę :).
Antonim do "dobrze prosperować" to "źle prosperować", czyli nie działać z powodzeniem.
Idąc tym tokiem myślenia, antonimem słowa "piękny" byłoby "źle piękny"
[8]
A dlaczego można być tylko lekkomyślnym? I dlaczego dobranoc? Dlaczego odnosimy sukces, a ponosimy porażkę?
[6]
A antonim do 'dobrze prosperować'...hm, można powiedzieć że gospodarstwo kiepsko prosperuje, ale z tym żeby coś źle prosperowało rzadko się spotykam.
Zenzibar
Po prostu nie rozumiesz :) Ale spoko - zobrazuję to innym przykładem.
rozwinąć się — rozwijać się
1. «zostać rozwiniętym, rozłożonym»
2. «o roślinach: wypuścić liście, kwiaty; też o kwiatach, liściach, pączkach: rozchylić się»
3. «o żywym organizmie: przejść kolejne stadia rozwoju»
4. «o człowieku: zdobyć jakieś umiejętności lub udoskonalić je; też o cechach fizycznych, psychicznych lub umysłowych człowieka: ukształtować się»
5. «osiągnąć wyższy poziom, zwiększyć swój zasięg»
6. «potoczyć się w czasie»
7. «ustawić się w szyku wojskowym, na pewnej przestrzeni»
8. «o ataku na wroga: rozpocząć się»
I teraz pytanie do Ciebie - czy jak usłyszysz w telewizji, że dziecko źle się rozwija to stwierdzisz, że ten, kto to mówi, to kretyn?
Widzisz, w języku polskim nadajesz wyrazom sens i one ten sens zawierają w sobie. Jeśli mówisz, że ktoś się źle rozwija, to wiesz, że słowo rozwinąć się oznacza zdobyć jakieś umiejętności, kształtuje się, że ma to pozytywny wydźwięk. Ale słowo źle zmienia kontekst całości. Tyle i aż tyle.
I teraz pytanie do Ciebie - czy jak usłyszysz w telewizji, że dziecko źle się rozwija to stwierdzisz, że ten, kto to mówi, to kretyn?
No, ale przecież podana przez ciebie definicja nie wyklucza tego, że w procesie rozwoju u dziecka mogą wykształcać się niepożądane cechy. I wtedy określenie źle się rozwija znaczy, że rozwój nie następuje w pożądanym kierunku.
Natomiast słowo prosperować samo w sobie mówi o pomyślnym i szybkim rozwoju. Skoro jest jednoznaczne, to nie ma potrzeby dodawać przysłówka dobrze, bo to po prostu pleonazm.
Tu zresztą nie chodzi o żadne językoznawstwo, a zwykłą logikę.
Po prostu słowo "prosperować" stało się stopniowalne. Można kiepsko prosperować, dobrze prosperować, jakoś tam prosperować. Utraciło już znaczenie działania z powodzeniem, pomyślnego rozwoju. Teraz znaczy coś bliższego do: "radzić sobie" (w kontekście biznesu, gospodarstwa; ogólnie - organizacyjnym i finansowym; a metaforycznie nawet życiowym).
W tym kierunku to ewoluuje. W kierunku słowa bliskiego gospodarowaniu, gospodarzeniu, tylko w sensie zobiektywizowanym. Gospodarzy ktoś. Prosperuje coś. W dodatku prosperowanie ma taki specyficzny odcień "utrzymywania się" na jakimś poziomie, "radzenia sobie" w jakimś stopniu (już niekoniecznie wspaniałym; może być użyte dookreślenie). Firma prosperuje całkiem nieźle. Firma rozwija się całkiem nieźle. Firma radzi sobie całkiem nieźle.
Zenzibar
Nie wynika? Niby jak nie wynika? :)
Rozwijać się to:
-> zdobyć umiejętności lub udoskonalić je;
-> ukształtować się;
-> osiągnąć wyższy poziom.
Słowo rozwijać się ma wydźwięk jednoznacznie pozytywny. Rozwój nie polega na wykształcaniu niepożądanych cech, które sprawiają, że jesteśmy gorsi. Uwaga - uwaga, takie coś nazywamy regresem, co poniekąd stanowi przeciwieństwo rozwoju. Podkreślam słowo poniekąd.
I dochodzimy do sedna - zarówno prosperowanie jak i rozwój są jednoznaczne. Co nie zmienia faktu, że może być inne, w innym kontekście.
No to przecież dokładnie napisałem o co mi chodzi. Zły rozwój dziecka może występować, gdy np. odbywa się w niepożądanym kierunku. Przecież nie wszystkie nowe umiejętności nabyte przez dziecko mogą w oczach rodziców być właściwe.
też o cechach fizycznych, psychicznych lub umysłowych człowieka: ukształtować się
Drugie znaczenie również może wiązać się z niepożądanym przebiegiem. Cechy mogą się u dziecka kształtować w sposób niewłaściwy. Wtedy źle się rozwija. Nie rozumiem, gdzie tu jest sprzeczność.
Natomiast zbitka 'dobrze prosperować' nie ma żadnego uzasadnienia, jest niepotrzebnym mnożeniem wyrazów.
Nie jest. Z przyczyny takiej, że zaczęło się mówić, że coś "jakoś prosperuje", "świetnie prosperuje", "kiepsko prosperuje", samo prosperuje już nie jest dla każdego językowo jasne. Może rodzić wrażenie, że prosperuje = przeciętnie sobie radzi, po prostu daje radę. Dobrze prosperuje wprowadza tutaj jasność, że chodzi o coś więcej.
Jasne, że czysto słownikowo to jest dookreślenie zbędne, ale od kiedy to słowniki są na czasie z językiem? ;) Poza tym zauważ, że akurat tutaj ten słownik jest dość na czasie. Wyszczególnia jednak tego typu użycie tego słowa jako pot. czyli potoczne (w definicji "rozkręcić się").
Tak jak "pikowanie w dół". Tym sposobem można do każdego niecodziennego słowa dodawać parę innych wyrazów, które opiszą jego znaczenie :D.
Nie można. Pikowanie w dół jest całkowicie bez sensu. Nie ma innego znaczenia słowa pikowanie, niż takie, które już zawiera ten sens, że odbywa się to w dół. Prosperować natomiast ma dość płynne znaczenie. Dlatego tutaj stwierdzenie, że mamy do czynienia z pleonazmem, jest znacznie bardziej dyskusyjne.
A na czym polega jego płynność? Na tym, że nagle masa bezmyślnych ludzi zaczęła go używać w kretyński sposób?
Pierwszy z brzegu przykład:
http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,14631625,Cypr_w_kryzysie__Bezrobocie_blisko_20_proc___PKB_pikuje.html
Widocznie trzeba zmienić znaczenie pikowania.
Po prostu w słówku prosperować ta płynność była od początku zawarta w znacznie większym stopniu, niż w słówku pikować. Nie da się tego ściśle określić. To jest kwestia tego jak słowa odnoszą się do rzeczywistości i do innych słów. Jakich zjawisk dotyczą.
Cóż, może Ci się to nie podobać, ale takich rzeczy nie zmienisz. To normalne w języku, że tak się dzieje. Chociaż w istocie w tym wypadku jest to proces nieszczególnie pożądany, ponieważ niewiele jest słów, które mogą zastąpić dotychczasowe znaczenie słowa prosperować (ale wcale nie jest powiedziane, że prosperować bez dookreśleń, nie da się obronić, jak się będzie go tak używać i dawać przykład). Bo niby jakie? Kwitnąć? (za mocne, zbyt metaforyczne).
Ponadto zamiast trochę pozerskiego (na poważnie brzmiące słowa) "dobrze prosperuje", można mówić "dobrze się rozwija", "świetnie sobie radzi", "osiąga dobre wyniki", lub właśnie "prosperuje" (zauważ, że te dookreślenia do słówka "prosperuje" pojawiają się na zasadzie analogii do innych zwrotów; to bardzo częsty proces - skoro można sobie "dobrze radzić", to czemu nie "dobrze prosperować", myśli użytkownik języka, często podświadomie).
Język polski ewoluuje, rozwija się. Można rzec, prosperuje ;D
Dlatego musisz przyjąć na klatę, że znaczenia słów zmieniają się, nawet jeśli jedynym powodem jest jego częste (może nawet niewłaściwe) używanie.
