Witam! Kilka miesięcy temu kumpel wynajął mieszkanie, niestety w czasie wynajmu stracił pracę i nie uregulował opłaty za bodajże 1 miesiąc. Właściciel wiedział, że ten się wyprowadza, kolega niestety zostawił w mieszkaniu kilka ważnych dla siebie rzeczy, lecz najemca mówi, że nie wyda mu rzeczy póki ten nie zapłaci. Ma do tego prawo?
Zasadniczo zatrzymanie cudzej rzeczy, czyli należącej do innego podmiotu (osoby fizycznej lub prawnej), jest czynnością bezprawną, więc w konsekwencji rodzi odpowiedzialność cywilnoprawną, a ponadto, po spełnieniu dodatkowych warunków, może skutkować odpowiedzialnością karną osoby odpowiedzialnej (przykładowo za kradzież czy przywłaszczenie). Jednak zasadę tę – na gruncie prawa cywilnego – wyłącza w określonym zakresie przepis art. 461 Kodeksu cywilnego (K.c.), czyli ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Zgodnie z treścią przywołanego przepisu – zobowiązany do wydania cudzej rzeczy (ruchomości lub nieruchomości) może ją zatrzymać aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz roszczeń o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej (prawo zatrzymania – łac. ius retentionis).
W takim ujęciu prawo zatrzymania jest przede wszystkim formą zabezpieczenia roszczeń wierzyciela, ale tylko ściśle określonych, a to roszczeń o zwrot nakładów na rzecz (a więc w praktyce wszelkiego rodzaju wydatków poczynionych przez wierzyciela na cudzą rzecz) oraz o naprawienie szkody wyrządzonej przez cudzą rzecz. Prawo zatrzymania cudzej rzeczy jest jednak również, pośrednio, środkiem nacisku na uprawnionego do niej, mającym skłonić go do sprawnego naprawienia szkody.
Prawo zatrzymania cudzej rzeczy wykonuje się, składając właścicielowi stosowne oświadczenie woli (w dowolnej formie) i faktycznie zatrzymując jego rzecz. Nie powstaje ono nigdy z mocy samego prawa, chociaż wynika z ustawy. Oświadczenie wierzyciela ma charakter jednostronny i zarazem prawokształtujący (tworzy nową sytuację prawną).
Wierzyciel, który skorzystał z prawa zatrzymania, ma obowiązek czuwać nad bezpieczeństwem rzeczy, jednakże ryzyko przypadkowej utraty lub pogorszenia zatrzymanej rzeczy obciąża właściciela.
Zatrzymującemu nie wolno wykorzystywać rzeczy w innym celu niż zabezpieczenie roszczeń o zwrot nakładów na rzecz oraz o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej. Retencjonista w szczególności nie jest uprawniony do tego, aby nieodpłatnie korzystać z zatrzymanej rzeczy, np. z lokalu mieszkalnego (tak przykładowo Sąd Najwyższy w uchwale z 11 listopada 1977 r., III CZP 75/77, OSNCP 1978, nr 5-6, poz. 86). Gdy zatrzymana rzecz przynosi pożytki (dochody), wierzyciel powinien je pobierać i zaliczyć na poczet swej należności.
Gdy dłużnik zaspokoi (nie tylko w drodze fizycznej zapłaty, ale również np. w drodze potrącenia) bądź zabezpieczy roszczenia wierzyciela o zwrot nakładów na rzecz albo o naprawienie szkody przez rzecz wyrządzonej, prawo zatrzymania wygasa, a dotychczasowy wierzyciel ma obowiązek niezwłocznie wydać zatrzymaną rzecz właścicielowi.
http://www.eporady24.pl/prawo_zatrzymania_cudzej_rzeczy,artykuly,4,47,422.html
