Recenzja gry Death Stranding – co tu się odkojimowało?

Jak się w to gra?

Wbrew pozorom bardzo prosto. Z terminala w podziemnym mieście przyjmujemy zlecenie na dostawę na przykład drewna i ruszamy w świat. O tak, złapiecie się za głowę wielokrotnie. Jak to, mam nosić paczki? Jak to, mam ciągnąć kablówkę ze wschodu na zachód? Ależ właśnie tak to: cała koncepcja gry opiera się na tym pomyśle. Nazywając Death Stranding grą drogi, nie rozminiemy się z prawdą. Idziemy. Chodzimy. Maszerujemy. W Death Stranding to nasze główne zajęcie: przemierzanie kolejnych kilometrów.

Przyjdzie Wam transportować nie tylko paczki, ale i ciała.

Kojima Productions opracowało całą mechanikę owego chodzenia. Każda paczka ma swoją wagę i gabaryt. Możemy nosić je na plecach, na udach, na ramionach i w rękach (a także, po odblokowaniu rozmaitych gadżetów, na przykład na aerobagażnikach czy przewozić w pojazdach). Jeśli przesadzimy z udźwigiem lub źle rozłożymy wagę ładunku (należy ją symetrycznie rozlokowywać na Samie, na szczęście wystarczy wcisnąć trójkąt, aby gra sama zbalansowała ów rozkład), będziemy się chwiali.

Możemy wówczas, używając przycisków R2 i L2, balansować ciałem. Pomyślicie: „OK, ta mechanika zapewne jest fajna przez pierwsze 30 sekund, a potem zwyczajnie irytuje”. Niekoniecznie. Chwianie się Sama zazwyczaj oznacza, że za dużo zabraliśmy, źle rozłożyliśmy ciężar lub że jesteśmy wyczerpani i potrzebujemy odpoczynku. Nie miałem pretensji do gry, gdy wpakowałem Samowi na plecy 90 kilogramów, a bohater nieustannie się potykał.

Oczywiście, istnieje przy tym pasek wytrzymałości, którego prędkość wyczerpania zależy od ciężaru, jakości butów czy trudności terenu. Ba, istnieje tu całkiem sporo mniej oczywistych mechanik, takich jak chociażby pęd. Zbiegaliście kiedyś ze wzniesienia i czuliście, że nie jesteście w stanie się zatrzymać? Otóż tutaj tego doświadczycie. A czy w górach próbowaliście oceniać poszczególne podejścia, by wybrać możliwie najmniej męczącą trasę? Tutaj będziecie robić to nieustannie. Przeprawialiście się kiedyś przez rzekę? No cóż, jeśli tak, to wiecie, że nie jest to proste zadanie, szczególnie gdy na plecach ma się kilkadziesiąt kilogramów obciążenia. Rzeki w tej grze to faktycznie wielkie wyzwanie, gotowe ukarać nas za beztroską – wyuczoną w innych tytułach – przeprawę. W końcu jesteśmy kurierem i chcemy donieść ładunek w całości.

Norman Reedus po imprezie.

W drogę zabieramy rozmaite gadżety i niezbędne przedmioty, takie jak drabiny czy liny wspinaczkowe. Oczywiście każdy z nich ma swoją wagę, stąd kolejne wyprawy zawsze okazują się inne. Nie jesteśmy bowiem w stanie wziąć 10 drabin i przejść przez rzeki i góry ot tak. Musimy się zastanowić, czy ulokować daną rzecz akurat w tym punkcie. I czy przyda się ona w drodze powrotnej. Każdy gadżet czy broń zajmuje miejsce ładunku. Należy zatem wybierać rozsądnie.

Wynurzeni

Spotkania z wynurzonymi są przerażające. Robi się ciemno, zaczyna padać, a gra odtwarza niepokojące dźwięki. Skaner na naszym ramieniu uruchamia się i wariuje, a bobas w słoiku płacze. Zagrożenie dostrzegamy tylko wówczas, gdy stoimy w bezruchu. Istoty te reagują na dźwięk, dlatego musimy wstrzymywać oddech, jeśli podejdziemy (lub – co gorsza – one podejdą) zbyt blisko. Nie wiemy, kim są, czy kieruje nimi jakakolwiek motywacja lub inteligencja. Wiemy natomiast, że nie powinny wyczuć naszej obecności.

Szczególnie na początku jest strasznie. Nie możemy wyrządzić im żadnej krzywdy, a lawirowanie miedzy nimi na śliskiej powierzchni z ciężkim ekwipunkiem na plecach nie jest proste. Emocji przy tym dużo – zwłaszcza gdy po każdym głośniejszym dźwięku widzimy zbliżające się do nas ślady na ziemi.

Pod prysznicem nie tylko się umyjemy, ale też... załatwimy swoje potrzeby i stworzymy granaty (?!).

„Lwy”, które mogliście widzieć na zwiastunach, pojawiają się, gdy wynurzony zdoła nas wykryć. Świat zalewa wówczas czarna smoła, a ogromna istota próbuje nas pożreć. Pierwsze spotkania z nimi to momenty, w których wydajemy z siebie na przemian dźwięki przerażenia i „wow”. Bo graficznie Death Stranding prezentuje wówczas cuda. Zalewająca świat czarna maź łamie drzewa i nawet jeśli jesteśmy w górach, nie przeszkadza jej to przykryć ich wierzchołków. W trakcie walki – bo później rzeczywiście możemy z tymi istotami walczyć – widzimy, jak ze smoły wynurzają się budynki i stare samochody – świadectwa świata, którego już nie ma.

Kamera – akcja!

To nie jest gra akcji – strzelania w Death Stranding pojawia się tyle, co kot napłakał. Niejednokrotnie łapałem się na tym – nawet na późniejszym etapie gry – że zapominałem zabrać ze sobą broń. Sam Bridges nie jest komandosem ani tajnym agentem. To kurier, który roznosi paczki. Gra oferuje w końcu pewien arsenał, ale tak po prawdzie rzadko mamy okazję go użyć – przynajmniej w pierwszych rozdziałach. Spotykamy wynurzonych, z którymi nie sposób prowadzić regularnej walki, i bandytów.

Tych drugich możemy eliminować otwarcie lub po cichu (kapitalnie działa tu wyrzutnia bolasów, zaprezentowana na trailerach broń wyrzucająca linki pętające ofiary). Skradanie się jednak nie jest naturalnym zajęciem obwieszonego towarami Sama, stąd nie należy do najłatwiejszych. Bandyci, podobnie jak my, dysponują skanerami, które potrafią wskazać naszą lokalizację (a ściślej, lokalizację naszego ekwipunku) z kilkuset metrów, stąd inwigilacja ich baz rzadko udaje się tak, jak udawała się w Metal Gear Solid. Sama walka natomiast nie została szczególnie dobrze rozwiązana. Cały obóz bandytów da się pokonać na pięści, a gdy dostaniemy już broń, stajemy się praktycznie niezwyciężeni.

Widoki zapierają dech w piersiach – i to na zwykłej PS4!

Musicie dbać o swojego bąbelka.

Nie ma jednak żadnego wyraźnego powodu, abyśmy w ogóle te obozy – z własnej woli – odwiedzali. Jeśli nie zmusza nas do tego zadanie do wykonania, to raczej nie mamy tam czego szukać, poza zwykle jedną znajdźką i toną surowców, których można użyć do budowy mostów, dróg, generatorów, kryjówek i wielu innych przydatnych rzeczy. Ale wcale nie musimy tego robić, surowce zawsze da się pobrać z bazy lub odnaleźć gdzie indziej. To nie jest ubisoftowy sandbox. Nie zdobywamy warowni, nie odblokowujemy wież i nie oczyszczamy z przeciwników kolejnych obozów.

Nie walką stoi Death Stranding i jeśli tego szukacie w grze, srodze się zawiedziecie. Większość czasu spędzamy tu sami, w drodze, przeprawiając się przez rzeki i góry, planując wspinaczki i zastanawiając się, jak zejść ze skalnej półki. Jeśli mam wskazać to, co rozłożyło mnie tutaj na łopatki, to jest to dojmująca samotność w trakcie wędrówki. Nastrojowa muzyka Low Roar i Silent Poets tylko pogłębiają wrażenie przeżywania czegoś niezwykłego.

Będziecie więc chodzić i odpoczywać, chroniąc się przed śmiercionośnym deszczem w skalnych wnękach. Będziecie rozkładać drabiny nad rwącym nurtem i przepaścią lub używać lin, aby zsunąć się z ładunkiem w kontrolowany sposób. Widząc porzuconą przez kogoś paczkę, ocenicie, czy warto zaryzykować i przejść 50 metrów w dół, aby ją zabrać. Doświadczyliście czegoś podobnego w innej grze?

W grze nie ma systemu dnia i nocy, ale niektóre scenki dzieją się po zmroku.

Fragile (Lea Seydoux) to jedna z ciekawszych postaci.

Wiem, że brzmi to wszystko nieszczególnie efektownie – i zaręczam, dla wielu z Was takie waśnie będzie. Ale czy oglądając trailery przed premierą, spodziewaliście się czegoś innego? To przecież Hideo Kojima – jego gry albo się kocha, albo nienawidzi. Dla jednych to wizjoner, dla innych twórca pretensjonalny i przereklamowany.

Death Stranding odbiera się dokładnie tak jak Metal Gear Solid przed laty. To gra dziwna i piękna, przesadzona, ale też monotonna. Jeśli podobały się Wam dziwaczne pomysły w poprzednich produkcjach japońskiego twórcy, jego najnowsze dzieło powinno przypaść Wam do gustu. Och, Kojima – co też siedzi w głowie tego człowieka? W momencie, w którym świat odchodzi od tzw. fedex questów, on tworzy grę w całości opartą na tym motywie. W dodatku biegamy w niej z dziećmi w słoikach i ciskamy w duchy granatami z moczu i stolca (serio!).

Samotna zabawa multiplayer

Na uznanie zasługuje aspekt wieloosobowy. Znane z serii Dark Souls i gry Bloodborne zostawianie sobie pewnych informacji ewoluowało tu do naprawdę pokaźnego systemu, który raduje i potrafi wybawić z niemałych tarapatów.

Nie tylko możemy bowiem zostawiać rozmaite znaki, które widzą inni gracze w swoich światach (dają one również bonusy do wytrzymałości czy nastroju dziecka). Jeśli postawimy gdzieś drabinę, to gracz, który odblokował już sieć w danym regionie (innymi słowy, doprowadził kablówkę do danego miejsca), będzie mógł z niej skorzystać. Podobnie jest z generatorami, które zasilają nasze pojazdy, kryjówkami czy schronami – widzimy budowle innych osób, co często okazuje się niezwykle pomocne. Nie zliczę, ile razy skorzystałem z pozostawionej przez kogoś liny (sowicie przy tym nagradzając tego gracza lajkami) albo kryjówki. Sam postawiłem most w strategicznym miejscu i wkrótce zacząłem dostawać informacje, że ktoś gdzieś tam na świecie skorzystał z niego w trakcie własnej wędrówki. Miłe!

DRUGA OPINIA

Mimo kilku drobnych potknięć i słabo zrealizowanych misji pobocznych Death Stranding przerosło moje najśmielsze oczekiwania – to zaskakująco udany eksperyment, który udowadnia, że nawet z „symulatora kuriera” Kojima potrafi zrobić wciągającą i emocjonującą produkcję, do tego z niebanalnym i intrygującym światem, pamiętnymi postaciami i poruszającą fabułą z jakże aktualnym przesłaniem. Sony, dajcie temu człowiekowi wszystkie swoje pieniądze, niech nigdy nie przestanie tworzyć gier. Moja ocena: 9/10

Jordan Dębowski

Jazda motorem nie została wykonana perfekcyjnie, ale spełnia swoje zadanie.

Jeśli męczy Was ciągłe przebijanie się przez trudny teren, możecie budować drogi (w wyznaczonych miejscach, nie da się zrobić tego, gdzie tylko zechcemy). Budowa wymaga jednak olbrzymiej ilości surowców, dlatego „uczestniczą” w niej inni gracze. Jeśli doprowadzicie trasę do końca, to wkrótce będziecie mogli sunąć po niej swoim motorem, znacznie ułatwiając sobie wykonywanie questów pobocznych.

Mało tego, jeśli zdarzy się Wam podczas wędrówki zgubić lub porzucić ładunek, inny gracz zobaczy go w swoim świecie. Może go zabrać i odnieść do miejsca przeznaczenia (lub swoistych, nazwijmy to, paczkomatów). A jeśli brakuje Wam przedmiotów, nim skorzystacie z craftingu, zajrzyjcie do skrytki, w której inni gracze odkładają niepotrzebne rzeczy. W tej grze dzielicie się wszystkim z innymi kurierami – od gadżetów, przez drogi i mosty, na pojazdach kończąc. Dzięki temu backtracking, którego jest tu mnóstwo, staje się zdecydowanie bardziej znośny. Gdy aktywujemy już sieć w danym regionie, możemy szybciej poruszać się po planszy, korzystając z udoskonaleń i budowli innych osób.

W tym wszystkim cieszy również to, czego w tej grze nie ma – a nie ma mikropłatności. Choć występuje tu mnóstwo elementów, w których z pewnością taki system mógłby zostać zaimplementowany. Ot, choćby hologramy wyświetlające się obok wybudowanych przez nas rzeczy.

Przed lustrem w kryjówkach można się wygłupiać.

Wypłata w lajkach

A teraz najlepsze: za naszą kurierską pracę nie otrzymujemy wynagrodzenia. Przeprawiamy się przez niebezpieczne krainy opanowane przez złowrogie istoty z kilkudziesięciokilogramowym ładunkiem w trakcie zabójczego deszczu, a na końcu nie dostajemy za to złamanego grosza. Dostajemy natomiast lajki. Tak, lajki, znane z serwisów społecznościowych wyrazy uznania, które nie mają żadnej realnej wartości. Idiotyczne? No jasne!

Ale pomyślcie o tym tak: w świecie, w którym znikła wszelka państwowość, w którym nie ma już jak i czym handlować, w którym nie istnieje rynek, nawet ten czarny, a pozbawieni pomocy ludzie w schronach nie dysponują żadną walutą – cóż mogą nam ofiarować?

Mogą ofiarować jedynie swoją wdzięczność. Lajk, wypaczony, pozbawiony empatii sposób okazywania aprobaty w naszym świecie, tutaj jest jedyną realną formą zapłaty. Wyobraźcie to sobie: jak podły musi być świat, w którym jedyną walutą są właśnie lajki? Co musiało się stać, że zasłużyliśmy na taki koniec? Kojima wielokrotnie daje do zrozumienia, że Death Stranding to krytyka dzisiejszej rzeczywistości.

W ten sposób nie zajdziecie daleko – Sam powinien mieć wolne ręce.

Możecie odczytywać tę grę na różne sposoby: dla jednych będzie ta na poły science fiction, na poły spirytualistyczna opowieść o końcu historii. Inni – i ja się ku nim skłaniam – zwrócą uwagę na mnóstwo wątków ekologicznych. Nie chcę wchodzić tu w nomenklaturę grzechu i pokuty, ale grając w Death Stranding odnajdziecie mnóstwo tropów, które złożą się na Waszą prywatną interpretację tej pozycji. Tak, interpretację – Death Stranding jak żadna inna gra poddaje się interpretacji.

Film czy gra?

Grając w Death Stranding, przejdziecie przez kilka etapów. Będziecie się zachwycać i dziwić. Będziecie poszukiwać i próbować zrozumieć. Ale będziecie też rozczarowani, ciągle zadając sobie pytania. To już? To na tym polega ta gra? Na chodzeniu? Czy ja dostępuję tu zaszczytu przeżycia czegoś naprawdę ważnego, czy padam ofiarą wielkiego oszustwa?

Najgorzej czułem się w rozdziale trzecim, gdy zrozumiałem, że w zasadzie nic się już tu nie zmieni. Że ot, to cała gra. Mnóstwo chodzenia, noszenia paczek, trochę cut-scenek i walki. I jeśli fabuła nie będzie dobra, to Death Stranding nic nie ocali. Widzicie, produkcja ta zachęca do dalszej zabawy obietnicą – chcemy wiedzieć, o co tu chodzi, kto jest kim i z kim, dlaczego po świecie hulają duchy, co ma do tego Sam Bridges i czym są dzieci w słoikach. Skuszeni przewrotnością tej obietnicy przechodzimy większość gry, orientując się w pewnym momencie, że nikt się tu nie rwie, by cokolwiek nam wyjaśniać. Kompozycja tego dzieła – rozwleczona, przydługa i monotonna – ma swoje wady, nie będę udawać, że jest inaczej. Ale ostatecznie, tak sądzę, Kojima dopina swego, a ja nabieram się na te tajemnice, błądząc po przepastnym i smutnym świecie Death Stranding.

Na szczęście dla Was i dla mnie, Kojima ponownie zaskakuje pokręconą, skomplikowaną i przedziwną intrygą, w której znalazło się miejsce na absurdalnych (ale – mój Boże – świetnych, świetnych!) bohaterów. Nie mogę zbyt wiele o nich powiedzieć, bo musiałbym ujawnić te elementy, których odkrywanie sprawia dużo satysfakcji. Ale wspomnę tylko, że na cut-scenki z Fragile (Lea Seydoux) czeka się z utęsknieniem, a Heartman (Nicolas Refn, skądinąd reżyser niezłych filmów, takich jak np. Drive i Valhalla Rising) to jeden z ciekawszych bohaterów z całej plejady przedziwnych, zdrowo stukniętych postaci Kojimy. I Mikkelsen. Nie zapominam o Mikkelsenie i jedyne, co mogę Wam zdradzić, to to, że wypada kapitalnie.

Modele postaci to jest mistrzostwo świata.

Z pewnością kojarzycie jeden z zarzutów formowanych wobec serii ze Snakiem: „to już nie gra, tylko film”. Szczerze mówiąc, cut-scenek w Death Stranding nie ma aż tak wiele. Są momenty, że wręcz za nimi tęsknimy. Gra kompozycją przypomina raczej Phantom Pain, co dla jednych będzie dużą zaletą, dla innych (cóż, w tym mnie) wadą.

W każdym z tych filmików widać jednak głęboką miłość ojca MGS-a do kina. Kadry są przepiękne, momenty chwytają za serce i zostawiają nas z opadem szczęki. Nie zdziwiłbym się, gdyby Hideo w końcu zdecydował się nie tylko na flirt z kinem, ale na pełnoprawny – czy też pełnometrażowy – romans.

Paradoksalnie (bo ta gra to doprawdy sztuka paradoksu) ta przedziwna i nieskora do dzielenia się swoimi tajemnicami fabuła stanowi jedną z wielu zalet Death Stranding. Nawet jeśli nie wszystko jest jasne i klarowne, a niektóre momenty niebezpiecznie stąpają po cienkim lodzie pretensjonalności i kiczu, ostatecznie Kojima zostawia nas usatysfakcjonowanych. I mój Boże, nie mogę się doczekać, gdy parę miesięcy po premierze będę czytać i oglądać te wszystkie analizy, interpretacje i kłótnie w internecie. Wierzcie mi – jest tu o co się spierać.

Hideo Kojima directed by Hideo Kojima

Nie wiem, czy w branży elektronicznej rozrywki znaleźlibyśmy drugie takie ego. Autokreacja Kojimy to zupełnie nowe zjawisko i rozumiem ludzi, którzy nie reagują na to owacją. Ile w tym gry i zabawy z nami, ile marketingu, a ile autentycznej potrzeby i charakteru japońskiego artysty, trudno osądzić. Ale nie odejmiecie mu jednego: ma swój niezwykle rozpoznawalny, unikatowy styl i gdybym nie wiedział, że Death Stranding jest directed by Hideo Kojima, odgadłbym to po 10 minutach.

Wychowałem się na tym dziwnym, niejednoznacznym, różnokierunkowym, różnokształtnym, różnolitym, różnorakim i różnorodnym stylu, w którym obok siebie egzystują świadectwa wojny, biseksualne wampiry, dwunożne roboty naśladujące odgłosy krów, cybernetyczni ninja i uzbrojeni w przenośne wyrzutnie atomówek radzieccy psychopaci. I odnalazłem w tej grze mnóstwo tej samej radości i tego samego wzruszenia, które czułem, kończąc trzecią część Metal Gear Solid. Jeśli kupujecie światy Hideo Kojimy – jeśli akceptujecie wady tych światów – to Death Stranding będzie dla Was doświadczeniem, które na długo wybije Was ze strefy komfortu.

Ta smolista kałamarnica w środku lasu to tylko jeden z wielu momentów "ale o co chodzi?" w grze.

To gra, którą Hideo Kojima chciał stworzyć, i wygląda na to, że przelał swój (nie)zdrowo pokręcony charakter na wiele linijek komputerowego kodu. I dobrze się stało, bo Death Stranding to jeden z najpiękniejszych i jednocześnie jeden z najbardziej przerażających światów, jakie odwiedziłem w grach.