Jak światłowód zmienił moje życie?

Załóżmy taki, zresztą bardzo prawdopodobny, scenariusz: jesteś użytkownikiem internetu radiowego lub mobilnej usługi domowej LTE/5G – nie z wyboru, a z konieczności, bo w Twoje strony nie dotarła jeszcze technologia stacjonarna. Prędkość lubi więc „pływać”, a dodatkowo na internet mobilny nałożony jest limit. Krótko mówiąc, nie jest kolorowo, zwłaszcza gdy chcesz pograć online lub pobrać plik o rozmiarze kilkudziesięciu gigabajtów. Sieciowa rywalizacja jest utrudniona lub wręcz niemożliwa przez wysoki ping, a ściąganie trwa długie godziny, w ekstremalnych sytuacjach nawet kilka dni – gry potrafią swoje ważyć. I tak się żyje, aż nagle pojawia się możliwość podpięcia pod światłowód.

Po przesiadce z wolnego na szybki internet różnicę odczuje się już podczas wczytywania stron www, zwłaszcza tych, z dużą liczbą obrazków. Źródło: własne

Osoby, które znają tylko niestabilny internet o prędkości od kilku do kilkunastu Mb/s często w takiej sytuacji się zachłystują. Po wielu latach większej już mniejszej męki z łączem o słabych parametrach lubią przesadzić, tj. zawrzeć umowę na światłowód o prędkości nie do wykorzystania na co dzień. Oczywiście istnieją też w pełni świadomi użytkownicy, którzy mają plan na wykorzystanie łącza 1 Gb/s. Ten materiał nie powstał jednak z myślą o nich.

Na kolejnych stronach przedstawiam to, jak światłowodowe łącze usprawnia standardowe korzystanie z internetu. Przybliżam też mniej typowe sposoby na wykorzystanie stacjonarnego połączenia. Czasami to nie wysoka prędkość, tylko stabilność decyduje o tym, że otwierają się nowe możliwości.

Sprawdźmy, co można z tym zrobić. Źródło: własne

Sądzę, że zdecydowana większość internautów, a zwłaszcza tych, którzy dodatkowo są graczami, w pierwszej kolejności wiąże szybki dostęp do sieci ze znacznym skróceniem czasu pobierania i wysyłania danych. Głównie chodzi jednak o download, bo nawet w najdroższych ofertach, o ile nie są one symetryczne, upload jest dość niski i stanowi często 10% prędkości ściągania.

Fajnie, że można to wszystko bardzo szybko pobrać. Teraz trzeba jeszcze tylko wyczarować wolny czas na granie. Źródło: własne

Odpowiednio szybki światłowód pozwala liczyć czas potrzebny na pobranie gier o największym rozmiarze w minutach, a nie godzinach. Do tanga trzeba jednak dwojga. To, że ktoś wykupił internet o prędkości 1 Gb/s wcale nie musi oznaczać, że ze wszystkich serwerów będzie w stanie ściągać pliki z pełną prędkością. Z własnego doświadczenia zaobserwowałem, że moje łącze 600 Mb/s jest wykorzystywane w pełni przede wszystkim na Steamie. Podczas zaciągania tytułów na Origin i w aplikacji Xbox na PC prędkość nie dobija do tych 70-75 MB/s, tylko kręci się najczęściej wokół 50 MB/s. Wcześniej produkcje z Xbox Game Pass pobierały się jeszcze wolniej. Problem pomógł rozwiązać prosty trick.

O ile szybszy jest światłowód w porównaniu do innych technologii? Załóżmy, że typowa radiówka działa z prędkością 10 Mb/s (to i tak dość optymistyczna wersja). Oznacza to, że przy maksymalnym transferze ściągniecie gry o rozmiarze 50 GB zajmie prawie 12 godzin. Taka sama liczba danych przy światłowodzie 100 Mb/s zostanie pobrana dziesięć razy szybciej, czyli w godzinę i 11 minut. Należy tu wziąć pod uwagę, że opcja 100 Mb/s w przypadku oferty internetu światłowodowego jest tą najbardziej podstawową. Nierzadko też w ogóle nie ma jej w cenniku. Wtedy najwolniejszym pakietem bywa 300 Mb/s. Przy takim łączu ten sam plik wyląduje na dysku już po niecałych 24 minutach. Przy 600 Mb/s po niespełna 12 minutach, a przy 1 Gb/s po upływie nieco ponad 7 minut.

Sylwester coraz bliżej. Źródło: własne

Powyższe wyniki pokazują, że nawet duże pliki pobierają się szybko już przy opcji 300 Mb/s. Czy dopłacanie do 600 Mb/s ma sens? Moim zdaniem… tak. 12 minut to niby niewielka różnica, ale przy większej grze np. tej ważącej 100 GB (takich tytułów nie brakuje) będzie ona już 24-minutowa, a pobieranie przy internecie 300 Mb/s wydłuży się prawie do godziny. Osobiście całkowicie odpuściłbym sobie za to światłowód 1 Gb/s. Uważam, że to jeszcze nie czas na tak szybkie połączenie i przyda się ono dopiero w przyszłości.

Większość najpopularniejszych platform z wideo na żądanie oferuje jakość obrazu, którego bitrate lekko przekracza 15 Mb/s. W samych wymaganiach można jednak przeczytać, że do oglądania filmów i seriali w 4K potrzebne będzie połączenie o prędkości co najmniej 25 Mb/s. Ma to sens, pewien zapas może przydać się w momencie, gdy z internetu będzie korzystać jeszcze ktoś inny. Niemniej zarówno jedna, jak i druga wartość nie wydaje się wysoka.

VOD w 4K da się oglądać wyłącznie za pośrednictwem aplikacji na TV. Na PC dostępne jest maksymalnie Full HD – w niektórych przypadkach trzeba się nakombinować, aby i do tej rozdzielczości uzyskać dostęp. Źródło: własne

W praktyce osoby korzystające z internetu radiowego i mobilnego mogą mieć problemy z uzyskaniem wymaganej prędkości i/lub utrzymaniem jej przez cały seans. Coś o tym wiem. Często zmieniająca się rozdzielczość obrazu doprowadzała mnie do szału. Najczęściej działo się to w weekend przy mocno obciążonym nadajniku BTS. Tymczasowym rozwiązaniem było przełączenie się z LTE na wolniejsze (około 16 Mb/s), ale znacznie stabilniejsze 3G, a ostatecznym przejście na internet światłowodowy.

Innym problemem może być limit danych obecny aktualnie przy ofercie internetu mobilnego każdego, ogólnopolskiego operatora. Godzina oglądania materiału 4K na YouTube pożera blisko 8 GB. Podobne wartości użycia transferu da się zaobserwować na najpopularniejszych platformach VOD.

Najlepszy bitrate znajdziecie w Disney+. W Kapitan Marvel najwyższe, chwilowe wartości to nawet 28 Mb/s. Jakość obrazu ładna, ale sam film pozostawia wiele do życzenia. Źródło: Marvel Studios

Remedium na to wszystko jest internet światłowodowy, który nigdy nie jest objęty limitem GB. Jeśli nie jesteś graczem i nie pobierasz dużych plików, a internet jest Ci potrzebny przede wszystkim do VOD w 4K, powinieneś zadowolić się już najwolniejszą opcją, od której często, choć nie zawsze zaczyna się oferta dostawców. Mowa o 100 Mb/s. Pozwoli ona nie tylko bezproblemowo utrzymać rozdzielczość materiałów na poziomie 3840x2160 pikseli, ale też dodatkowo umożliwi oglądanie platform streamingowych (lub korzystanie z internetu w inny sposób) kilku osobom jednocześnie.

Światłowód 100 Mb/s to dobra opcja dla kinomianiaków, bo jest stosunkowo tania, w pełni wystarczająca do uzyskania najwyższej jakości obrazu i dźwięku oraz dlatego, że telewizor i tak prawdopodobnie nie skorzysta z szybszego pakietu. Wszystko przez kartę sieciową instalowaną w TV. Najczęściej jest to urządzenie z obsługą maksymalnej prędkości transmisji właśnie do 100 Mb/s. „Do” jest tutaj słowem kluczowym. W teście prędkości na moim LG OLED B8 udało mi się uzyskać tylko 85 Mb/s. Cały czas piszę o przewodowym podłączeniu telewizora do internetu. Limit prędkości da się obejść, korzystając z WiFi, ale jest ono mniej stabilne i bardziej podatne na zakłócenia niż połączenie kablowe.

Do tej pory skupiałem się na tym, jak szybki internet usprawnia to, z czym byle jak, ale jednak radzi sobie łącze o niskiej prędkości. W przypadku prowadzenia transmisji na żywo jest już inaczej. Jeśli zastanawiasz się nad rozpoczęciem kariery streamera stacjonarne połączenie to podstawa, bez której w zasadzie nie ma sensu zaczynać. Jest tak z co najmniej dwóch, ważnych powodów.

Streamingiem gier zajmuje się coraz więcej dziewczyn. Źródło: Unsplash

Pierwszym jest niezawodność. Streamy trwają często kilka godzin, a najwięksi hardkorzy potrafią zaplanować 24-godzinny maraton lub jeszcze dłuższy strumyk. W czasie jego trwania przerwy wywołane problemami technicznymi, w tym utratą łączności są niepożądane. Oczywiście, zawsze coś może pójść nie tak, ale szanse na to, że transmisja przebiegnie bez problemów, gwałtownie wzrastają, gdy streamer korzysta ze światłowodu – technologii odznaczającej się najwyższą stabilnością. Tam, gdzie nie dociera tego typu łączność, najczęściej dostępna jest podatna na przeciążenia radiówka i/lub internet mobilny.

Do transmitowania swoich poczynań w grach i każdej innej aktywności wymagana jest także odpowiednia prędkość wysyłania danych. Internet radiowy odpada już na samym starcie. Przy tego typu połączeniu upload wynosi bardzo często 1 Mb/s (przy 10 Mb/s pobierania) i 2 Mb/s (przy 20 Mb/s). W przypadku LTE może być z tym znacznie lepiej, ale ponownie, najpewniej wystąpią problemy ze stabilnością. Żeby na poważnie zacząć myśleć o streamowaniu i nie straszyć widzów niską jakością obrazu dobrze będzie dysponować prędkości wysyłania nie mniejszą niż 10 Mb/s. Pozwoli to udostępnić strumyk 1080p z 60 kl./s i bitratem 6000 Kb/s na Twitchu i live na YouTube w takiej samej rozdzielczości, ale z 30 kl./s i bitratem w przedziale od 3000 do 6000 Kb/s. W obu przypadkach maksymalne użycie łącza pokaże około 7,4 Mb/s (wysyłanie). Skąd więc wziąłem wcześniejsze 10 Mb/s? Do 7,4 Mb/s doliczyłem bufor. Zaleca się, aby wynosił on 25-30%.

W chwili pisania tego zdania „strumyki” z CS:GO ogląda na Twitchu ponad 225 tys. widzów. Źródło: Unsplash

Na uploadzie 10 Mb/s potrzeby niektórych streamów się nie skończą. Najwyższą jakość transmisji na żywo oferuje YouTube i to na tej platformie da się wykorzystać kolejne megabity na sekundę. Ile dokładnie? To zależy od parametrów strumyka. Przykładowo do 1080p przy 60 klatkach (bitratre od 4500 do 9000 Kb/s) przyda się już 7,4-16 Mb/s – bez bufora. Największą prędkość wysyłania trzeba zarezerwować oczywiście dla live’ów w 4K. Przy 30 klatkach (od 13 000 do 34 000 Kb/s) wymagane jest już 16-41 Mb/s. Jeszcze więcej użyje wideo 2160p wyświetlane w 60 klatkach (od 20 000 do 51 000 Kb/s). W tym przypadku zajęte będzie od 24 do ponad 60 Mb/s. Streamerzy pragnący zapewnić jak najlepszą jakość powinni zacząć przeglądanie ofert internetu światłowodowego od razu od opcji z uploadem 100 Mb/s.

Szybki łącze umożliwia komfortowe korzystanie z internetu na wielu urządzeniach w jednym czasie. Jest to szczególnie ważne, gdy w domu mieszka kilka osób. Przy wolnym połączeniu jeden użytkownik wchodzi drugiemu w paradę i ostatecznie żaden nie może cieszyć się sprawnym działaniem sieci.

Łącze 600 Mb/s i 1 Gb/s, a nawet 300 Mb/s będzie ciężko zapchać nawet kilku osobom. Źródło: Pixabay

Doskonale pamiętam, gdy chciałem pograć na domowym LTE i musiałem poprosić o to, aby nikt nie włączał Netflixa. Po zmianie internetu na światłowód w jednym czasie pobieram grę, słucham Spotify i przeglądam strony, a inna osoba ogląda VOD w 4K i wszystko działa tak, jak powinno.

Backup w chmurze

Przechowywanie plików w chmurze to sensowna alternatywa dla składowania ich na przestarzałych nośnikach HDD. Żeby można było komfortowo korzystać z dysków online, potrzebny jest jednak szybki internet, najlepiej symetryczny. Łącza tego typu charakteryzują się taką samą prędkością pobierania i wysyłania danych. Dysponując takim światłowodem, da się nie tylko w krótkim czasie pobrać pliki zmagazynowane w chmurze, ale również szybko je tam umieścić. Jeśli zamierza się często przesyłać pliki ważące kilkadziesiąt i więcej gigabajtów, warto rozważyć nawet zamówienie symetryka 1 Gb/s.

Do chmury można wysłać dosłownie wszystko. Jedynym ograniczeniem jest tak naprawdę dostępna pojemność. Popularne serwisy dają użytkownikom na start darmowe gigabajty. Jeśli przestrzeń zostanie zapełniona, dodatkowe miejsce trzeba będzie wykupić, płacąc np. comiesięczny abonament.

Do plików umieszczonych w chmurze można uzyskać dostęp z dowolnego miejsca na świecie. Da się to zrobić z poziomu wielu urządzeń, w tym smartfona. Źródło: Google One

Rozwiązania chmurowe mają także swoje ciemne strony. Od czasu do czasu słyszy się o wycieku danych. Z tego też powodu trzeba niezwykle ostrożnie podchodzić do wysyłania w obłoki dokumentów zawierających wrażliwe dane.

Praca z domu

Jeśli głównym źródłem dostępu do globalnej sieci jest radiówka, która zrywa połączenie, i koniec końców przez dłuższy czas internetu nie ma, niż jest, o zdalnej pracy z domu można zapomnieć. W momencie, gdy łącze byłoby w miarę stabilne, ale wolne problem we wielu przypadkach byłby mniejszy.

Prędkość bardzo często przekraczająca możliwości internetu radiowego będzie potrzebna głównie do uczestniczenia w konferencjach online. Jeśli kamerki są obowiązkowe, a udział w spotkaniu ma wziąć duża liczba osób, obciążenie łącza może być dość spore. Nie zmienia to faktu, że praktycznie każde home office będzie w pełni funkcjonalne już przy internecie 100 Mb/s, a więc często najbardziej podstawowym pakiecie w ofercie światłowodowej wielu operatorów.

Nie znam innej pracy niż ta z domu. Źródło: Pexels

Zdecydowanie ważniejsza niż prędkość pobierania i wysyłania danych jest stabilność połączenia. Awarie mogą zdarzyć się zawsze, ale przy stacjonarnej technologii przesyłu sygnału ryzyko jest najmniejsze. Dodatkowo radiówka i LTE są bardziej podatne na obciążenie. Gdy gubione są pakiety z danymi, prędkość spada do dziesiątych części megabita na sekundę lub dochodzi do przerw w dostawie, praca staje się katorgą i o jej efektywności, a nawet w ogóle o wykonaniu można zapomnieć. Chyba nie muszę tłumaczyć, jakie mogą być tego konsekwencje.

Stawianie własnego serwera

Kiedyś samodzielne wydanie książki czy albumu muzycznego było trudne i wyjątkowo drogie. Dziś jest to znacznie prostsze i tańsze. Dotyczy to również stworzenia własnego serwisu online. Obecnie dostępne są gotowe szablony, z których da się stworzyć stronę internetową już w kilkanaście minut. To, że będzie wyglądać jak dziesiątki innych witryn stworzonych na tym samym wzorcu to już zupełnie inna kwestia.

Zrobioną stronę da się umieścić na własnym serwerze. Oprócz odpowiedniego sprzętu niezbędny będzie szybki internet, zwłaszcza gdy witryna zdobędzie popularność - zaczną odwiedzać ją tysiące osób dziennie. Szczególnie wymagające w obsłudze są tzw. peaki, czyli chwile, w których na witrynę będzie chciała dostać się bardzo duża liczba internautów w jednym czasie. W takich momentach potrafią wywalić się nawet największe portale dysponujące profesjonalną infrastrukturą sieciową. Ktoś, kto zaczyna od zera, raczej jednak nieszybko będzie miał takie problemy, szczególnie gdy od razu postawi porządny, jak na domowe warunki, serwer.

Jeśli przy domowym serwerze dojdzie do zaniku internetu lub prądu zaczną się problemy. Źródło: ASUS

Jak szybki internet będzie potrzebny do prowadzenia własnego serwera? Odpowiedź na to pytanie jest niezwykle trudna ze względu na wiele zmiennych. Wszystko zależy od generowanego ruchu, ilości przesyłanych danych (im więcej reklam, obrazków tym będzie ich więcej) oraz komfortu, jaki chce się zapewnić odwiedzającym stronę. Niemniej od razu najlepiej będzie nastawić się na wykupienie jak najszybszego łącza i to symetrycznego.

Zupełnie inną sprawą jest to, czy własny serwer jest opłacalny. Przy tanich usługach hostingowych firm trzecich raczej nie. Urządzenie tego typu musi bowiem działać 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, co przy rosnących cenach prądu może puścić domowego admina z torbami.