Kupujesz używkę? Gwarancja to podstawa!
Przed zakupem używanych podzespołów, laptopów i komputerów PC często powstrzymuje nas obawa o stan takiego sprzętu. Siłą przyciągającą jest natomiast niska cena i gwarancja. Co należy wiedzieć o tej drugiej?
Gwarancja, gwarancja rozruchowa, rękojmia, reklamacja, zwrot towaru – rodzajów ochrony kupującego jest sporo. Powoduje to, że ciężko się w tym wszystkim połapać. Chociaż nasz artykuł w największym stopniu skupia się na gwarancji, siłą rzeczy wspominamy również o pozostałych. Można go więc w pewnym stopniu potraktować jako przegląd, nastawiony na przekazanie najważniejszych informacji i praktycznych porad. Sam nie raz i nie dwa korzystałem z różnych dróg dochodzenia do swoich praw i za każdym razem - chociaż czasami trwało to znacznie dłużej niż powinno - uzyskiwałem korzystny dla mnie finał sprawy.
Gwarancja laptopa, komputera i podzespołów- co daje, czego nie obejmuje?
Sprawa wydaje się prosta. Gwarancja zabezpiecza użytkownika przed skutkami awarii, które mogą wystąpić po jakimś czasie od zakupu, pod warunkiem, że ich źródłem nie będą uszkodzenia wywołane mechanicznie. Definicja jest dużo bardziej ogólna, ale większość – i słusznie – postrzega gwarancję właśnie jako ochronę przed awarią. Jej okres jest zawarty w warunkach gwarancji. W przypadku nowych produktów najczęściej ma się do czynienia z dwoma latami. Przy używanym sprzęcie już nie jest tak kolorowo.
Sprzedawca może w ogóle zrezygnować z objęcia używanego towaru gwarancją. W tylko pozornie lepszym scenariuszu można liczyć na tzw. gwarancję rozruchową. To jednak wciąż minimum, które nie zadowoli większości świadomych klientów. Wystarczające mogą okazać się dopiero 3 miesiące, 6 miesięcy bądź rok. Na więcej, bez uiszczenia dodatkowej opłaty, nie ma co liczyć. Warto jeszcze wspomnieć o sytuacji, w której ktoś kupuje nowy sprzęt i niedługo po tym – dajmy na to pół roku – decyduje się go sprzedać. W takich okolicznościach kupujący będzie mógł skorzystać z pozostałego okresu gwarancji producenta. Należy jednak zadbać, aby sprzedający dostarczył dowód zakupu.
Gwarancja rozruchowa
Tego rodzaju gwarancji nie znajdzie się w zapisach polskiego prawa. Gwarancja rozruchowa to w zasadzie tylko zapewnienie sprzedawcy, że sprzęt, który oferuje, działa. Ochrona tego typu na okres krótszy niż dwa tygodnie nie ma większego sensu przy zakupach na odległość. Nawet po jej wygaśnięciu po np. kilku dniach, klient i tak ma prawo zwrotu zakupionego towaru w ciągu 14 dni od daty jego otrzymania (tylko jeśli sprzedawcą jest firma). Co innego, gdy gwarancja rozruchowa obejmuje czas dłuższy niż 2 tygodnie. W takim przypadku sprzęt można zwrócić, gdy jest ona aktywna i laptop, pecet lub podzespół nie działa poprawnie. Należy jednak mieć świadomość, że… sprzedawca wcale nie musi odpowiadać na takie zgłoszenie, bo gwarancja rozruchowa do niczego go nie zobowiązuje z prawnego punktu widzenia. To, czy sprzęt zostanie naprawiony/wymieniony zależy tylko i wyłącznie od dobrej woli sprzedawcy i jego przyzwoitości.
Standardowa gwarancja nie obejmuje uszkodzeń mechanicznych i tych powstałych w wyniku nieprawidłowego użytkowania. To bardzo ogólny opis, prawda? Nie bez powodu. Sprzedawcy i producenci, którzy chcą się uchylić od naprawy gwarancyjnej, często korzystają z przypisania powstałej wady pod jeden z tych punktów. O ile pierwszy jest mniej pojemny, o tyle pod awarię powstałą wskutek nieprawidłowego sposobu użytkowania można podpiąć naprawdę wiele, nie zawsze słusznie.
Mechaniczne uszkodzenie to np. wyłamanie gniazda PCIe z płyty głównej podczas montażu karty graficznej (tutaj przeczytacie jak zrobić to prawidłowo), pęknięcie matrycy laptopa wskutek upadku i zalanie peceta. Wszystko to dzieje się z winy użytkownika. Co w momencie, gdy komputer ulegnie uszkodzeniu podczas burzy? Gwarancja w 99,9% przypadków tego nie obejmuje, ale z własnego doświadczenia wiem, że warto zaryzykować tj. wysłać uszkodzony sprzęt do sklepu.
W tym miejscu warto wspomnieć o sklepach udzielających gwarancji na przeprowadzoną naprawę (np. 90-dni). Pozostaje ona aktywna, nawet gdy wygaśnie właściwa gwarancja. Najlepiej będzie to wytłumaczyć na przykładzie. Załóżmy, że nasz laptop, na którego otrzymaliśmy 12 miesięcy ochrony, zepsuł się po 11 miesiącach. Po naprawie i otrzymaniu 90 dni gwarancji na nią będzie ona aktywna jeszcze przed dwa miesiące od czasu zakończenia właściwej gwarancji na przenośny komputer.
Warunki gwarancji mogą być różne w zależności od decyzji podjętych przez gwaranta. Ten może ustalać je swobodnie. Pozostawia to otwartą furtkę do dopisywania haczyków i innych gwiazdek. Dlatego też kupując cokolwiek, powinniśmy zabiegać nie tylko o to, aby na towar była gwarancja, ale również, żeby jej warunki były jasne i przejrzyste. Nagromadzenie wielu fachowych zwrotów bądź długa forma powinny wzbudzić nieufność i skłonić klienta do dokładnego przeanalizowania zapisów. Oprócz tego, na karcie gwarancyjnej MUSI być jasno wskazane, kto jest gwarantem (nazwa i adres), jaki jest czas trwania oraz zasięg terytorialny ochrony i jakie uprawnienia ma konsument w momencie wystąpienia wady.
Nawet w przypadku braku gwarancji przy zakupach na odległość obowiązuje 14-dniowy okres, w którym można oddać zakupiony towar bez podawania przyczyny. Ważne, aby nie miał on śladów użytkowania. Tylko wtedy można liczyć na zwrot środków w pełnej wysokości. Z prawa do zwrotu nie można skorzystać w momencie, gdy zakupy zostały zrobione na firmę. Inną ochroną kupujących, która wynika z przepisów polskiego prawa, jest rękojmia. Gdy zakupy zrobi się w stacjonarnym sklepie i coś będzie nie tak, klient również ma prawo do złożenia reklamacji z tytułu rękojmi, nawet gdy towar nie był objęty gwarancją sklepu/producenta.
Gwarancja a rękojmia
Zaczniemy od rzeczy najistotniejszej, czyli od tego, że rękojmią są objęte również rzeczy używane sprzedawane przez osoby prywatne i firmy. Z reklamacji w ramach rękojmi można skorzystać, gdy dany towar nie posiada gwarancji sklepu/producenta. Gwarancja to bowiem coś innego niż rękojmia. Ta druga obowiązuje przez dwa lata, ale można dogadać się ze sprzedającym i ją skrócić. Dolnym limitem jest rok. Rękojmia pozwala wystosować jedno z czterech żądań: wymiana towaru na nowy, usunięcie usterki, zmniejszenie ceny i zwrot pieniędzy. Szczegółowe informacje zawarto na stronie UOKiK.
Krótko mówiąc, rękojmia jest korzystniejsza dla kupujących niż gwarancja. Wynika to przede wszystkim z uregulowania wszystkich jej warunków przez prawo i faktu, że reklamacja w jej trybie jest skierowana bezpośrednio do sprzedawcy, a nie producenta. Pomimo tego, bardzo mały procent klientów wie o istnieniu tego rodzaju ochrony. Warto być świadomym klientem i znać swoje prawa!
