Słuchawki czy głośniki?. Słuchawki gamingowe i głośniki

Słuchawki czy głośniki?

Wymieniamy trzy podstawowe rodzaje słuchawek jak chodzi o konstrukcję komór: otwarte, półotwarte i zamknięte. Odmienne konstrukcje komór powoduje zasadnicze różnice tak w brzmieniu jak i komforcie użytkowania. Słuchawki otwarte generują dźwięk o większej przestrzeni i scenie, jednak okupują to przenikaniem odgłosów z otoczenia do uszu użytkownika. Także osoby znajdujące się w naszej okolicy będą świadome tego, czego aktualnie słuchamy. Lepszy komfort i prywatność zapewnią słuchawki zamknięte, jednak robią to kosztem jakości odsłuchu. Pośrednie konstrukcje półotwarte aktualnie są już rzadko spotykane.

Będziemy to powtarzać do znudzenia – przed zakupem sprzętu najlepiej przetestować go na własne oczy/uszy/ręce.

Istnieją trzy rodzaje przetworników słuchawkowych:

1. dynamiczne - najpopularniejsze, napędzane zazwyczaj bez pomocy dedykowanego wzmacniacza słuchawkowego, jednak ograniczone ze względu na wypukły kształt;
2. ortodynamiczne - rzadsze i trudniejsze w napędzeniu (wzmacniacz bardzo wskazany), ale lepiej brzmiące dzięki płaskiej konstrukcji przetwornika;
3. elektrostatyczne - elitarne i bardzo drogie systemy słuchawkowe o unikalnym, napięciowym sposobie napędzania.

Jest jednak jedna poważna uwaga odnośnie słuchania dźwięku stereo na słuchawkach – choć te lepsze jak najbardziej potrafią przywołać stereofonię na odczuwalnie szerokiej scenie, to zazwyczaj dźwięk ten jest nieco zniekształcony pod względem umiejscowienia. Dzieje się tak dlatego, iż niemal wszystkie nagrania muzyczne i ścieżki dźwiękowe do gier nagrywane są z myślą o systemach głośnikowych, które w założeniu mają grać sprzed naszej osoby. Odtwarzając taki sygnał na słuchawkach, przekręcamy nienaturalnie azymuty obydwóch kanałów do środka naszej głowy, tracąc część właściwości pierwotnego dźwięku. Ale nawet do celów profesjonalnych (e-sportowych) zapewniają one dostateczną precyzję.

Dźwięk 7.1 na słuchawkach to przede wszystkim marketingowe hasło, ale większość tak reklamowanych modeli zapewnia dobrą precyzję umiejscowienia dźwięku w przestrzeni.

Dla słuchawek powstał oddzielny sposób realizowania dźwięku – nazywa się on dźwiękiem binauralnym. Polega on na nagrywaniu materiałów przy pomocy specjalnie spreparowanej, sztucznej głowy z umieszczonymi po bokach mikrofonami. Choć efekt takich nagrań potrafi być spektakularny (coś jak gogle VR, tylko dla uszu), to jest to metoda niezwykle rzadko spotykana. Jest tylko jedna popularna gra, która w wysokim stopniu korzysta z dobrodziejstw tego rozwiązania – jest to Hellblade: Senua’s Sacriface z 2017 roku. Założenie słuchawek „na odwrót” nie spowoduje utraty stereofonii, a jedynie to, że będziemy świadkami wydarzeń tak, jakbyśmy stali do nich odwróceni plecami. A raczej nie o to nam chodzi.

Nie ma czegoś takiego, jak słuchawki wielokanałowe 5.1 lub 7.1 (AKG K240/250 były słuchawkami kwadrofonicznymi) – nawet, gdyby w każdej z dwóch komór słuchawek znajdowało się po 10 przetworników, to wciąż będą one spełniały parametry stereofonicznego systemu 2.0! Producenci obecnie często stosują dołączone do headsetów gamingowych karty muzyczne, które potrafią na poziomie obróbki cyfrowej (DSP) podbić wybrane składowe dźwięku lub sztucznie wytworzyć zbliżony do wielokanałowego, jednakże niemal zawsze odbywa się to kosztem powstania znacznych zniekształceń i zaburzenia stereofonii. Slogan o samych słuchawkach wielokanałowych jest zaś przykładem typowego, marketingowego bełkotu lub braku zrozumienia podstaw inżynierii odtwarzania dźwięku.

„Prawdziwe” 5.1 zapewni jedynie odpowiedni zestaw głośników.

Głośniki

Zamiana kanałów/głośników miejscami spowoduje niemal całkowitą utratę stereofonii i odwrócenie sceny o 180 stopni względem zamierzonego układu. Głośniki pasywne podłącza się do wzmacniacza kablem z dwoma konektorami o oznaczeniach + i -. Ich przypadkowa zamiana spowoduje, że głośniki będą grały w tak zwanej przeciwfazie, czyli prawidło, ale do wnętrza kolumny. Lepiej nie próbować, choć nie grozi to awarią kolumny.

Tylko osoby znajdujące się w centrum stereofonii mogą ją w pełni odczuwać. To dlatego w salach kinowych dźwięk w technologii surround może być odtwarzany nawet przez ponad 50 głośników, celem dostarczenia odpowiednich wrażeń jak największej części widowni. Aczkolwiek wybranie miejsc na środku sali i tak jest bardzo wskazane. Nieprawdziwe jest przy tym twierdzenie, że najlepszy dźwięk słychać w ostatnim rzędzie.

Głośniki powinny być ustawione symetrycznie i w rzucie górnym tworzyć wraz ze słuchaczem trójkąt równoramienny. Warto też eksperymentować kątem ustawienia kolumn – niektóre grają lepiej prostopadle w stosunku do użytkownika, inne należy „dokręcić” w jego stronę.

Na salach kinowych Dolby Atmos głośniki montuje się nawet na suficie – wszystko dla polepszenia efektów surround.

Oznaczenia 2.0; 2.1; 5.1 czy też 7.1 nie świadczą o aktualności danego systemu (w sieci można znaleźć takie opinie), a o jego konfiguracji. Pierwsza cyfra określa liczbę głośników stereo (+ jeden centralny w systemach surround), zaś druga minimalną liczbę potrzebnych subwooferów, odpowiedzialnych za reprodukcję tonów niskich. W odróżnieniu od głośników stereofonicznych, subwoofer może stać gdziekolwiek w pomieszczeniu odsłuchowym, nawet na suficie. Fale niskich tonów są bezkierunkowe, tak więc źródło ich pochodzenia nie ma żadnego znaczenia.