Seria Mafia - seria gier
Seria trzecioosobowych gier akcji opowiadających o świecie zorganizowanej przestępczości. Markę stworzyło czeskie Illusion Softworks, później przemianowane na 2K Czech (obecnie studio jest częścią Hangar 13).
Pierwsza gra z cyklu – Mafia: The City of Lost Heaven – ukazała się w 2002 roku w wersji na komputerach PC. Produkcja spotkała się z dużym uznaniem graczy i krytyków, o czym świadczy średnia ocen na poziomie 88/100 (wg danych serwisu metacritic.com). Dwa lata później deweloperzy z Illusion Softworks przygotowali jej konwersję na konsole PlayStation 2 oraz Xbox. Port nie był równie udany jak pecetowy oryginał, ale pomógł w ugruntowaniu rynkowej pozycji marki. Na pełnoprawną kontynuację fani musieli poczekać do 2010 roku. Gra Mafia II została wydana na komputery PC oraz konsole Xbox 360 i PlayStation 3. Sequel spotkał się z mieszanymi reakcjami. Kontrowersje wzbudzał zwłaszcza pomysł przeniesienia akcji w lata 50. XX wieku i okrojona na potrzeby przyszłych dodatków DLC zawartość. Trzecia pełnoprawna odsłona, Mafia III, ukazała się w 2016 roku. Jej fabułę umieszczono w jeszcze późniejszym okresie: latach 60. i 70. Zmianie uległa ogólna stylistyka oraz charakter przedstawianych organizacji – główny bohater nie należał już do mafii włoskiej, lecz do siatki przestępczej złożonej głównie z czarnoskórej ludności Luizjany. Tytuł spotkał się z raczej negatywnym odbiorem, znacznie gorszym niż w przypadku poprzednich części. Podobnie wypadł mobilny spin-off serii, Mafia III: Rivals, strategiczne RPG z akcją osadzoną w tym samym czasie, co „trójka”.
W 2020 roku doczekaliśmy się odświeżenia wszystkich głównych odsłon serii. W ramach pakietu Mafia: Trilogy najpierw ukazały się Mafia II: Definitive Edition i Mafia III: Definitive Edition, oferujące lepszą oprawę graficzną względem swoich pierwowzorów, oraz wydany nieco później i stworzony całkowicie od zera remake pierwszej części, Mafia: Definitive Edition.
Wspólnym mianownikiem gier z cyklu Mafia są realia zorganizowanej przestępczości w Ameryce Północnej (kolejno w latach 30., 50. i 60./70.). Wcielamy się w nich w rolę początkującego gangstera, stopniowo wspinającego się po szczeblach mafijnej kariery. Poszczególne produkcje obfitują w wyraziste postacie, a ich historie są pełne motywów zainspirowanych filmami i powieściami gangsterskimi (bierzemy więc udział w strzelaninach, pościgach samochodowych czy egzekucjach). Celem towarzyszącym twórcom podczas projektowania poszczególnych odsłon było umieszczanie akcji w miastach tętniących wirtualnym życiem. Ich klimat zawsze wspomagano odpowiednio stylizowaną oprawą graficzną oraz ścieżką dźwiękową pełną utworów muzycznych z danej epoki.
Komercyjny sukces cyklu Mafia to kilkanaście milionów egzemplarzy sprzedanych na całym świecie. Wynik ten udało się osiągnąć pomimo obostrzeń związanych z przyznanym kryterium wiekowym dla osób dorosłych oraz konkurentem w postaci serii GTA.
