Seria Crusader Kings - seria gier
Seria złożonych gier strategicznych, w których kierujemy działaniami wybranego europejskiego rodu w epoce średniowiecza i na przestrzeni kilku pokoleń zdobywamy coraz większe wpływy. Za stworzenie cyklu, będącego swojego rodzaju spin-offem serii Europa Universalis, odpowiada Paradox Development Studio. Wydawcą pierwszej części była firma Strategy First, a każdej następnej Paradox Interactive.
Pierwsza odsłona serii Crusader Kings, znana również jako Europa Universalis: Mroczne Wieki, została wydana w 2004 roku i stanowiła prolog do Europa Universalis II z 2001 roku. Jej akcja zaczyna się w roku 1066, a kończy w 1419, czyli tuż przed rozpoczęciem drugiej z wymienionych gier. Z tego względu twórcy umożliwili przekonwertowanie zapisów z jednego tytułu do drugiego, by gracze mogli kontynuować rozpoczętą rozgrywkę w późniejszej epoce. Mapa Crusader Kings obejmuje całą Europę i sięga aż do Uralu, Persji i północnej Afryki. Rozgrywka kładzie nacisk na rozszerzanie strefy wpływów naszego rodu i zwiększanie jego prestiżu, co odróżnia tytuł od Europa Universalis, gdzie skupialiśmy się na rozwoju własnego państwa.
Na kontynuację gracze czekali osiem lat. W roku 2012 na półki sklepowe trafiło Crusader Kings II: Mroczne Wieki, rozwijające formułę pierwszej części zarówno w zakresie rozgrywki dla pojedynczego gracza, jak i zabawy wieloosobowej. Znacznie rozbudowano aspekt psychologiczny występujących w grze postaci, dzięki czemu otrzymali oni własną osobowość, ambicje i cele, do których dążą. Z tego względu przed każdym wypowiedzeniem wojny musimy się upewnić, że podlegająca nam szlachta na pewno poprze nas w nadchodzącym konflikcie. Rozgrywkę w CK2 możemy zacząć pomiędzy 1066 a 1337 rokiem, a koniec kampanii przypada na rok 1453. W jej trakcie możemy brać udział w wyprawach krzyżowych, a także rozwijać relację z Kościołem czy nawet ustanawiać własnych antypapieży.
Crusader Kings III ujrzało światło dzienne w 2020 roku. Mapa rozgrywki została powiększona o kolejne regiony w Afryce Środkowej i Indiach, a mechaniki rozwinięte o dodatkowe możliwości prowadzenia dyplomacji i podejmowania działań względem występujących w grze postaci. Sami twórcy uznali CK3 za zwykłą ewolucję i już podczas jej tworzenia zapowiadali dużo podobieństw do poprzednich odsłon.
Trzy główne części serii są znane z ogromu mechanik rządzących rozgrywką, co czyni ją wyjątkowo czasochłonną do opanowania. Jednocześnie twórcy dali radę zaprojektować przejrzysty interfejs, w którym łatwo znaleźć poszczególne funkcje. Służą one do pomnażania majątku naszej dynastii, rozwoju wojska, zdobywania wpływów, prowadzenia dyplomacji z innymi frakcjami, organizowania tajnych działań naszych agentów, kontrolowania społeczeństwa i wielu innych. W trakcie rozgrywki mamy pełną swobodę działań i nie jesteśmy ograniczani żadnymi misjami czy wątkiem fabularnym. Kampanię możemy przechodzić zarówno w pojedynkę, jak i w trybie multiplayer.
W celu urozmaicenia zabawy możemy kupić liczne dodatki DLC rozszerzające podstawowe wersje gier o nowe opcje, frakcje i tereny. Gry z serii Crusader Kings są również bardzo podatne na modowanie. Fani stworzyli do nich mnóstwo własnych rozszerzeń, zmieniających zasady czy balans rozgrywki, lub nawet wprowadzających całkiem nowe światy (Śródziemie, Tamriel, Westeros itp.).
Oprócz trzech podstawowych części, w skład serii Crusader Kings wchodzi również przygodowy spin-off wydany na urządzenia mobilne, Crusader Kings: Chronicles. Gra opowiada o konflikcie pomiędzy Anglikami i Szkotami, a głównym bohaterem jest młody szlachcic Guy de Rose. Odziedziczył on potężny zamek, który musi obronić przed zakusami pewnego bezwzględnego rycerza. Tytuł należy do segmentu gier paragrafowych, skupiających się na opowiadanej historii, i został wzbogacony o elementy RPG. By jakość fabuły gry była jak najlepsza, Paradox zatrudnił do jej opracowania autora licznych powieści historycznych i fantasy, M. Harolda Page’a.
